123RF
Pacjenci z nieswoistymi zapalnymi chorobami jelit a zwiększona czujność onkologiczna
Redaktor: Iwona Konarska
Data: 07.10.2022
Źródło: PAP
Chorzy na nieswoiste zapalenie jelit, do których zalicza się wrzodziejące zapalenie jelita grubego i chorobę Leśniowskiego-Crohna, powinni zachować czujność onkologiczną – przypominają eksperci. Są bowiem bardziej narażeni na rozwój raka jelita grubego.
– Choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego należą do czynników ryzyka zachorowania na raka jelita grubego. Wynika to z faktu, że w tych chorobach latami, praktycznie przez całe życie, toczy się przewlekły proces zapalny w jelitach, co sprzyja pojawieniu się nowotworu. Mechanizm rozwoju raka różni się od mechanizmu powstawania raka sporadycznego i dlatego w niektórych przypadkach rozwój nowotworu może nastąpić bardzo szybko – wyjaśnia prof. Jarosław Reguła, konsultant krajowy w dziedzinie gastroenterologii, cytowany w informacji przesłanej PAP przez Fundację EuropaColon Polska. Pacjenci z tymi schorzeniami są w chwili zachorowania zwykle osobami młodymi – w drugiej i trzeciej dekadzie życia.
W związku z tym ustalono zasady nadzoru endoskopowego u chorych z nieswoistymi zapaleniami jelit. – Niektórzy chorzy z dodatkowymi czynnikami ryzyka wymagają kontroli kolonoskopowej co roku, inni znacznie rzadziej – np. co 5 lat. Zasady te powinny być znane, upowszechniane i przestrzegane – podkreśla prof. Reguła.
Według prof. Edyty Zagórowicz z Kliniki Gastroenterologii Onkologicznej Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie, im dłużej trwa choroba i im słabiej jest kontrolowana, tym wyższe jest ryzyko wystąpienia raka.
– Przyjmuje się, że okres trwania NChZJ, po którym ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej rośnie, wynosi 8–10 lat – zaznacza specjalistka. Jak wyjaśnia, po tym czasie trwania choroby zapalnej jelit należy objęć pacjentów szczególnym nadzorem onkologicznym. – Wówczas wykonuje się u pacjenta badanie endoskopowe całego jelita, najlepiej w okresie remisji choroby. Badanie to pomaga określić aktualny zasięg choroby i umożliwia pobranie wycinków z różnych odcinków jelita w celu ich oceny mikroskopowej – tłumaczy.
Zależnie od wyników badania endoskopowego (kolonoskopii) lekarz decyduje o wprowadzeniu szczególnego nadzoru onkologicznego nad pacjentem. – Oznacza to wykonywanie badań endoskopowych w pewnych odstępach czasu po to, by wychwycić zmiany przedrakowe (tzw. dysplazję w błonie śluzowej) i zdecydować o ich ewentualnym usunięciu – wyjaśnia prof. Edyta Zagórowicz.
Ekspertka dodaje, że odstępy między kolejnymi badaniami zależą od dodatkowych czynników ryzyka rozwoju raka jelita grubego u danego pacjenta. – Przy ich braku oraz gdy pierwsze badanie w ramach nadzoru onkologicznego nie uwidoczni dysplazji i jeśli jelito jest wygojone, a w rodzinie chorego nie występowały nowotwory jelita grubego w młodym wieku, to następne badanie może odbyć się za 5 lat – mówi.
Aby uwrażliwić pacjentów z nieswoistymi zapalnymi chorobami jelit na konieczność zachowania zwiększonej czujności onkologicznej, Fundacja wspólnie z dr hab. Edytą Zagórowicz przygotowała dla nich materiały edukacyjne. Jest to poradnik pt. „Rak jelita grubego w nieswoistych chorobach zapalnych jelit”.
Tytuł i skróty pochodzą od redakcji
W związku z tym ustalono zasady nadzoru endoskopowego u chorych z nieswoistymi zapaleniami jelit. – Niektórzy chorzy z dodatkowymi czynnikami ryzyka wymagają kontroli kolonoskopowej co roku, inni znacznie rzadziej – np. co 5 lat. Zasady te powinny być znane, upowszechniane i przestrzegane – podkreśla prof. Reguła.
Według prof. Edyty Zagórowicz z Kliniki Gastroenterologii Onkologicznej Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie, im dłużej trwa choroba i im słabiej jest kontrolowana, tym wyższe jest ryzyko wystąpienia raka.
– Przyjmuje się, że okres trwania NChZJ, po którym ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej rośnie, wynosi 8–10 lat – zaznacza specjalistka. Jak wyjaśnia, po tym czasie trwania choroby zapalnej jelit należy objęć pacjentów szczególnym nadzorem onkologicznym. – Wówczas wykonuje się u pacjenta badanie endoskopowe całego jelita, najlepiej w okresie remisji choroby. Badanie to pomaga określić aktualny zasięg choroby i umożliwia pobranie wycinków z różnych odcinków jelita w celu ich oceny mikroskopowej – tłumaczy.
Zależnie od wyników badania endoskopowego (kolonoskopii) lekarz decyduje o wprowadzeniu szczególnego nadzoru onkologicznego nad pacjentem. – Oznacza to wykonywanie badań endoskopowych w pewnych odstępach czasu po to, by wychwycić zmiany przedrakowe (tzw. dysplazję w błonie śluzowej) i zdecydować o ich ewentualnym usunięciu – wyjaśnia prof. Edyta Zagórowicz.
Ekspertka dodaje, że odstępy między kolejnymi badaniami zależą od dodatkowych czynników ryzyka rozwoju raka jelita grubego u danego pacjenta. – Przy ich braku oraz gdy pierwsze badanie w ramach nadzoru onkologicznego nie uwidoczni dysplazji i jeśli jelito jest wygojone, a w rodzinie chorego nie występowały nowotwory jelita grubego w młodym wieku, to następne badanie może odbyć się za 5 lat – mówi.
Aby uwrażliwić pacjentów z nieswoistymi zapalnymi chorobami jelit na konieczność zachowania zwiększonej czujności onkologicznej, Fundacja wspólnie z dr hab. Edytą Zagórowicz przygotowała dla nich materiały edukacyjne. Jest to poradnik pt. „Rak jelita grubego w nieswoistych chorobach zapalnych jelit”.
Tytuł i skróty pochodzą od redakcji
Przegląd Gastroenterologiczny
