Postępująca rodzinna cholestaza wewnątrzwątrobowa
Autor: Alicja Kostecka
Data: 28.08.2019
Źródło: www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2210740118301499?utm_campaign=STMJ_1566306535_SC&utm_medium=SPPC&utm_source=TW&dgcid=STMJ_1566306535_SC&utm_campaign=MCRED_HMS_TW_GastroHep&sf217821919=1
| Tagi: | żółć, wątroba, cholestaza, genetyka |
Postępująca rodzinna cholestaza wewnątrzwątrobowa (PFIC, progressive familiar intrahepatic holestasis) to rzadkie, dziedziczne schorzenie polegające na zaburzeniu wydzielania i transportu żółci.
Do tej pory zidentyfikowano trzy typy tej choroby, w zależności od rodzaju defektu genetycznego (PFIC1, 2 oraz 3). Pierwszy typ jest skutkiem mutacji w obrębie genu ATP8B1, który koduje tzw. flippazę, czyli białko odpowiedzialne za utrzymanie stabilności błon komórkowych hepatocytów.
PFIC 2 jest z kolei rezultatem inne mutacji, która dotyka region kodujący pompę kwasów tłuszczowych (ABCB11), trzeci typ choroby natomiast, jest efektem mutacji, skutkującej powstaniem kolejnego wadliwego transportera ( ABCB4), tym razem dla fosfolipidów, których zadaniem jest neutralizacja soli żółciowych, mogących uszkadzać nabłonek dróg wyprowadzających żółć.
Postępująca rodzinna cholestaza objawia się głównie żółtaczką oraz nasilonym świądem, pojawiającym się typowo w niemowlęctwie lub we wczesnym dzieciństwie. Prowadzi ona do postępującego uszkodzenia wątroby, objawiającego się nadciśnieniem wrotnym, marskością wątroby, niewydolnością tego narządu oraz powikłaniami pozawątrobowymi w jej rezultacie. Podejrzenie choroby wysuwa się na podstawie kilku charakterystycznych przesłanek: obciążenie rodzinne, PFIC dziedziczy się głównie w sposób autosomalny recesywny, allele mogą „ukrywać się” w rodzinie, nie dając jawnego fenotypu choroby w przypadku heterozygot.
Pierwsze dwa typy choroby w badaniach laboratoryjnych występują w postaci obniżonego poziomu GGTP, przy zwiększonym poziomie kwasów żółciowych w surowicy krwi, trzeci typ natomiast wiąże się z podwyższeniem stężenia GGTP.
Złotym standardem diagnostycznym jest badanie genetyczne. W leczeniu tej choroby znajdują zastosowanie preparaty kwasu ursodezoksycholowego (UDC), stosowane off- label a także objawowe leczenie świądu za pomocą leków przeciwhistaminowych, czy ryfaksyminy. Wczesne rozpoznanie tego zaburzenia daje szanse na niedopuszczenie do groźnych powikłań.
PFIC 2 jest z kolei rezultatem inne mutacji, która dotyka region kodujący pompę kwasów tłuszczowych (ABCB11), trzeci typ choroby natomiast, jest efektem mutacji, skutkującej powstaniem kolejnego wadliwego transportera ( ABCB4), tym razem dla fosfolipidów, których zadaniem jest neutralizacja soli żółciowych, mogących uszkadzać nabłonek dróg wyprowadzających żółć.
Postępująca rodzinna cholestaza objawia się głównie żółtaczką oraz nasilonym świądem, pojawiającym się typowo w niemowlęctwie lub we wczesnym dzieciństwie. Prowadzi ona do postępującego uszkodzenia wątroby, objawiającego się nadciśnieniem wrotnym, marskością wątroby, niewydolnością tego narządu oraz powikłaniami pozawątrobowymi w jej rezultacie. Podejrzenie choroby wysuwa się na podstawie kilku charakterystycznych przesłanek: obciążenie rodzinne, PFIC dziedziczy się głównie w sposób autosomalny recesywny, allele mogą „ukrywać się” w rodzinie, nie dając jawnego fenotypu choroby w przypadku heterozygot.
Pierwsze dwa typy choroby w badaniach laboratoryjnych występują w postaci obniżonego poziomu GGTP, przy zwiększonym poziomie kwasów żółciowych w surowicy krwi, trzeci typ natomiast wiąże się z podwyższeniem stężenia GGTP.
Złotym standardem diagnostycznym jest badanie genetyczne. W leczeniu tej choroby znajdują zastosowanie preparaty kwasu ursodezoksycholowego (UDC), stosowane off- label a także objawowe leczenie świądu za pomocą leków przeciwhistaminowych, czy ryfaksyminy. Wczesne rozpoznanie tego zaburzenia daje szanse na niedopuszczenie do groźnych powikłań.
Przegląd Gastroenterologiczny
