SIBO – gdy wewnętrzny odkurzacz zawodzi

Do wystąpienia objawów zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) dochodzi między innymi wtedy, gdy nie jest ono dokładnie czyszczone po posiłku. Bakterie bezkarnie namnażają się, destabilizują je, a nawet „zatruwają” inne układy. Dr Małgorzata Desmond tłumaczy, dlaczego nasz wewnętrzny odkurzacz przestaje działać.

Jak wskazuje dietetyk dr Małgorzata Desmond, SIBO od 2023 r. ma już swój kod ICD, więc można uznać, że jest to choroba. Ale łatwiej będzie to nazywać pewnym stanem, który może prowadzić do różnych zaburzeń w organizmie, dolegliwości.

SIBO – zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego
Najczęściej występująca przyczyna wystąpienia SIBO to zaburzenie kompleksu mioelektrycznego w wyniku zatrucia pokarmowego.

– Kompleks mioelektryczny to fale oczyszczające nasze jelito cienkie po posiłku, bo przecież coś musi wymiatać resztki, których nie strawiliśmy, i popychać dalej. To po prostu skurcze mięśni jelita cienkiego, przepychające pokarm. To są bardzo silne fale, porównywalne z siłą zgniatania orzecha przez dziadka do orzechów. Te fale następują około 90 minut po posiłku. W ogóle ich nie czujemy. Są poza naszą świadomością – tłumaczy ekspertka.

W przypadku kompleksu mioelektrycznego proces trawienia jest już zakończony. Następuje tylko wymiecenie, oczyszczanie jelita cienkiego.

– Można to obrazowo w ten sposób ująć. Jeśli jednak ten proces jest zaburzony, to więcej niestrawionego pokarmu zalega w jelicie cienkim i przez to gromadzą się bakterie, które żywią się tymi resztkami – mówi dr Desmond.

Najlepszym sposobem walki z SIBO jest eradykacja bakteriiSIBO to zespół objawów, które są konsekwencją zaburzeń składu mikrobioty w jelicie cienkim. – Świadomość, że istnieje metoda walki z tą chorobą, z pewnością poszerza możliwości pomocy pacjentom – mówi Barbara Skrzydło-Radomańska.

Przyczyny wystąpienia SIBO 
Specjalistka wskazuje na kolejną praprzyczynę wystąpienia SIBO – to mogą być nieprawidłowości strukturalne w przebiegu jelit w jamie brzusznej, które najczęściej są spowodowane zrostami. Mogą tworzyć się nie tylko z powodu operacji, bo także w endometriozie, zapaleniach w obrębie jamy brzusznej.

– Czasami nawet nie zdajemy sobie sprawy, że mamy zrosty. Zatem to druga praprzyczyna. Jest jeszcze kolejna – ekspozycja na silne, długotrwałe cykle antybiotyków. Nie mówię tutaj o zażywaniu antybiotyków przez siedem dni, ale o intensywnej antybiotykoterapii. Wtedy też może pojawić się rozrost bakteryjny jelita cienkiego. I tutaj dochodzimy do tego, że może to być SIBO, czyli Small Intestinal Bacterial Overgrowth. Może być ono typu wodorowego i siarkowodorowego, ale też może być przerost metanowy, czyli IMO – wyjaśnia dr Desmond.

Objawy SIBO
Objawy SIBO/IMO to głównie objawy niewynikające z niedoborów, ale innych zaburzeń. Objawy dzielą się na jelitowe i pozajelitowe. Zazwyczaj zaczyna się od tych pierwszych, a w miarę upływu czasu nieleczone SIBO i IMO „wychodzi” poza jelito cienkie. Najbardziej klasycznym i najczęstszym objawem jelitowym są wzdęcia, które pogarszają się wraz z upływem dnia. Rano budzimy się z płaskim brzuchem, a wieczorem mamy brzuch jak w piątym miesiącu ciąży.

– Czasem zdarza się uczucie zalegania pokarmu w żołądku lub pełności po spożyciu niewielkiej nawet ilości pokarmu. Pacjenci jedzą coś małego i czują się „napompowani”, bo ten gaz zalega. Nie są w stanie więcej zjeść, choć odczuwają głód. Czasami SIBO towarzyszą mdłości, brak apetytu, choć te objawy rzadziej. Dodatkowo może pojawić się nieprzyjemny zapach z ust – halitoza. Do tego dochodzi często ból jelit, nie do końca wynikający z ciśnienia gazów, ale bardziej spowodowany przewlekłym stanem zapalnym w jelicie wywołanym SIBO lub IMO – mówi ekspertka.

Do tych wszystkich symptomów dojść mogą zmiany skórne czy tzw. mgła mózgowa, ponieważ toksyny bakteryjne przechodzą barierę krew–mózg. Mogą wystąpić – choć rzadziej – nawracające infekcje układu moczowego, które coraz więcej specjalistów łączy z dysbiozą jelitową. Dodatkowo pojawiają się problemy z wchłanianiem składników odżywczych.

W SIBO może dojść także do drastycznej redukcji masy ciała, jednak ta skrajna prezentacja tego zaburzenia nie zdarza się często.