Czy lekarze poniosą ciężar elektronicznej rewolucji resortu – może tak być

Anna Lella, wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej, zwróciła się do Ministra Zdrowia Bartosza Arłukowicza z wnioskiem o udzielenie szczegółowej informacji na temat stanu przygotowań do wdrożenia Systemu Informacji Medycznej.

„Informacja Naczelnej Izby Kontroli z dnia 10 kwietnia 2013 r. o negatywnych wynikach kontroli stopnia przygotowania świadczeniodawców do wdrożenia Systemu Informacji Medycznej oraz działań administracji rządowej związanych z budową systemu informacji ochrony zdrowia, z której wynika, że na obecnym etapie prac istnieje poważne ryzyko niepowodzenia całego procesu budowy systemu, budzi uzasadnione obawy lekarzy i lekarzy dentystów. Środowisko lekarskie powszechnie zgłasza wątpliwości co do stanu przygotowań do uruchomienia Systemu Informacji Medycznej, w szczególności brak jasnych i precyzyjnych norm określających podstawowe parametry budowanych systemów, oraz wyraża obawy, że lekarze i lekarze dentyści zostaną obarczeni obowiązkami, do których spełnienia nie są przygotowani ze względu na nieprawidłowości, które potwierdza m. in. kontrola NIK.
W szczególności samorząd lekarski oczekuje informacji dotyczących następujących zagadnień:
1. Czy planowane jest uruchomienie środowiska testowego Elektronicznej Platformy Gromadzenia, Analizy i Udostępniania zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych (P1) umożliwiającego producentom dostosowanie oprogramowania tworzonego dla świadczeniodawców do komunikacji z P1? W przypadku odpowiedzi pozytywnej prosimy o informację, kiedy takie środowisko zostanie uruchomione.
Należy wskazać, że brak środowiska testowego spowoduje testowanie aplikacji świadczeniodawców na systemie produkcyjnym, co może spowodować negatywne skutki dla prawidłowego funkcjonowania P1.
2. Czy obowiązujące prawo reguluje sposób podpisywania elektronicznej dokumentacji medycznej?
Zawracamy uwagę, że, podpis elektroniczny oraz podpisanie dokumentu z wykorzystaniem profilu zaufanego ePUAP przewidziane są tylko w treści § 5 pkt 6 rozporządzenia z dnia 28 marca 2013 r. w sprawie wymagań dla Systemu Informacji Medycznej, mówiącego o elektronicznej transmisji danych podczas udostępniania dokumentacji medycznej uprawnionym podmiotom, zatem nie dotyczy opatrywania podpisem poszczególnych wpisów w dokumentacji.
W przypadku odpowiedzi negatywnej uprzejmie prosimy o informacje na temat stanu przygotowań stosownych regulacji.
3. Czy fakt, że głównym wykonawcą części III realizacji P1 (zawierającej m. in. System Gromadzenia Danych Medycznych oraz System Wspomagania Rozliczeń) będzie firma, która na zasadach komercyjnych oferuje placówkom medycznym komercyjne oprogramowanie nie narusza zasad uczciwej konkurencji? Czy ta sytuacja (z racji udziału w projekcie P1 podmiot ma dostęp do dokumentacji i jest w stanie szybciej niż inni dostosować swoje oprogramowanie) spełnia kryteria transparentności?
4. W jaki sposób pacjent będzie upoważniał lekarza do wglądu w swoją dokumentację?
W jaki sposób lekarz będzie wykazywał potrzebę pobrania dokumentacji z systemu z uwagi na kontynuację leczenia? (art. 26 ust. 3 pkt 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta)?
5. Czy resort zdrowia wykonał analizę przygotowania obywateli do wprowadzenia SIM/P1?
6. Czy dokonano analizy kosztów, które będą musieli ponieść obywatele do tej pory obywający się bez komputerów?
W szczególności, czy przewiduje się, zgodnie z oczekiwaniem samorządu, wyłączenie z obowiązku prowadzenia dokumentacji w postaci elektronicznej osób wystawiających recepty wyłącznie dla siebie i najbliższych?
7. Czy resort zdrowia przeprowadził analizę nakładów, jakie będzie musiał ponieść świadczeniodawca w związku z koniecznością prowadzenia dokumentacji medycznej w wersji elektronicznej oraz dostosowania oprogramowania do komunikacji z P1?
8. Czy przewiduje się rozwiązania mające na celu wprowadzenie wsparcia finansowego dla usługodawców przy zakupie lub koniecznej modernizacji sprzętu i oprogramowania?
9. Czy są zapewnione środki publiczne (krajowe lub unijne) na szkolenia? A jeśli środki są, to czy został przygotowany plan ich rozdziału?
10. Czy zostały określone ostateczne zasady interoperacyjności dla systemów tworzonych przez CSIOZ z systemami usługodawców?
11. Czy CSIOZ współpracuje z producentami oprogramowania, jeśli tak to z którymi?
12. Czy został opracowany ostateczny format wymiany danych elektronicznej dokumentacji medycznej?
13. Czy dokonano analizy odpowiedzialności prawnej usługodawcy i administratora SIM w przypadku utraty, uszkodzenia bądź niepowołanego udostępnienia danych zawartych w dokumentacji medycznej w toku jej przekazywania do systemu lub pobierania z niego?
14. Czy przewiduje się wprowadzenie koncesjonowania lub innej formy typowania producentów oprogramowania do prowadzenia dokumentacji medycznej w celu zapewnienia posługiwania się przez usługodawców wyłącznie programami spełniającymi wymagania określone przez ustawę o systemie informacji i przepisy wykonawcze?”

Wiceprezes Anna Lella poprosiła Ministra Zdrowia o jak najpełniejsze informacje w omawianej sprawie, która budzi duże kontrowersje wśród pracowników ochrony zdrowia:
„Wnioskując o udzielenie powyższych informacji chciałabym podkreślić, że środowisko lekarskie nie jest co do zasady przeciwne informatyzacji i prowadzeniu dokumentacji medycznej w postaci elektronicznej, co oczywiście idzie w parze z postępem technologicznym. Potwierdzeniem tego jest chociażby fakt, że już w chwili obecnej duża część świadczeniodawców jest zinformatyzowana, a wielu lekarzy i lekarzy dentystów udzielających świadczeń, jak również pozostały personel, korzystają z oprogramowania służącego do tworzenia dokumentacji medycznej.
Jednakże, jak podkreślono we wstępie pisma, lekarze i lekarze dentyści z niepokojem obserwują stan przygotowań i, nauczeni doświadczeniami z przeszłości, obawiają się, że to właśnie oni będą ponosić ewentualne konsekwencje prawne, finansowe i organizacyjne niedostatecznie przygotowanego systemu informacyjnego ochrony zdrowia.”