Helmut Brand: czas na spersonalizowanie medycyny w Europie
Redaktor: Kamila Gębska
Data: 09.09.2015
Źródło: KG
Rządy państw członkowskich muszą przygotować się do wdrożenia medycyny personalizowanej – mówi prof. Helmut Brand, współprzewodniczący Europejskiej Koalicji ds. Medycyny Personalizowanej.
Medycyna personalizowana, to przyszłość medycyny – zwłaszcza dla pacjenta, od większej skuteczności leczenia, ograniczenia występowania działań niepożądanych, po finalnie – większą efektywność kosztową. Czy kraje Unii Europejskiej są przygotowane na wyzwania i możliwości, jakie niesie za sobą medycyna personalizowana?
– Społeczeństwo europejskie starzeje się. Wzrastać będzie liczba osób w starszym wieku, chorych na więcej, niż jedną chorobę. To nieuniknione We wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej koszty opieki zdrowotnej będą rosnąć i polityka unijna powinna pomóc
w ograniczeniu tego zjawiska. Jednym z rozwiązań powinna być, wykorzystująca uwarunkowania genetyczne, medycyna personalizowana. Zindywidualizowane, skuteczniejsze leczenie pomoże pacjentom uniknąć „przykucia” do drogiego, szpitalnego łóżka. Co więcej, takie leczenie ułatwi wielu utrzymanie aktywności zawodowej i przyczyni się w ten sposób do wzrostu zamożności kraju. Innym z pewnością pozwoli cieszyć się życiem o lepszej jakości. Wnioski są oczywiste - decydenci w Brukseli oraz
w poszczególnych krajach członkowskich powinni stworzyć nowe, elastyczne ramy prawne, ułatwiające szybkie wdrożenie medycyny personalizowanej
Co prawda polityka zdrowotna leży w indywidualnych kompetencjach każdego kraju członkowskiego Unii Europejskiej, ale traktaty europejskie wyraźnie mówią o obowiązku działania na korzyść wszystkich 500 milionów potencjalnych pacjentów Europy.
Systemy ochrony zdrowia mają tendencję do posługiwania się skalą populacji, a nie jednostek. To zdecydowany błąd – przynosi straty finansowe i jest szkodliwe dla wielu pacjentów, u których stosowane leczenie jest niewłaściwe i nieskuteczne. Nie można już dłużej opierać się na modelu „jednego rozwiązania dla wszystkich” (one-size-fits-all).
Rządy państw członkowskich muszą uwzględnić wdrożenie medycyny personalizowanej na wszystkich poziomach. To się jeszcze nie dzieje – poza nielicznymi wyjątkami w onkologii. Konieczne są zmiany mentalności. Płatnicy muszą na przykład zrozumieć, że miernikiem „wartości” nie jest wyłącznie cena. Pracownicy służby zdrowia i pacjenci muszą poznać wszystkie uwarunkowania jakie niesie rozwój nauki w tym kierunku.
Z całą pewnością trzeba poprawić poziom wymiany wzajemnych doświadczeń i wiedzy transgranicznej, zmniejszyć liczbę powielanych badań, a także rozszerzyć współpracę między zainteresowanymi stronami – z udziałem przemysłu farmaceutycznego, badaczy, polityków oraz pacjentów.
Podstawą w medycynie personalizowanej jest diagnostyka molekularna. Dzięki niej, można zaoferować pacjentom bardziej efektywne, celowane leczenie, jak np. w przypadku HER2 dodatniego raka piersi, czy mutacji EGFR w niedrobnokomórkowym raku płuca. W jakich innych obszarach, poza onkologią, medycyna personalizowana jest kluczem do sukcesu terapeutycznego?
Medycyna personalizowana oferuje rozwiązania w wielu obszarach, m.in. w terapii depresji
i lęku, choroby obwodowych naczyń wieńcowych i tętnic, chorób zapalnych jelit. Potencjalne korzyści oferowane przez medycynę personalizowaną to: możliwość podejmowania bardziej świadomych decyzji medycznych; wyższe prawdopodobieństwo osiągnięcia pożądanych efektów, dzięki zastosowaniu lepiej ukierunkowanych, celowanych terapii; mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia działań niepożądanych; skoncentrowanie się na działaniach prewencyjnych, proaktywnych, a nie reaktywnych; wcześniejsze rozpoznanie choroby
i wcześniejsza interwencja oraz większa efektywność kosztowa.
Zindywidualizowane podejście do pacjenta, jego procesu leczenia możliwe jest dzięki właściwej identyfikacji choroby. Dzięki rozwojowi nauki, wiemy więcej – potrafimy określić mutacje genetyczne i możemy staranniej dopasować terapię do pacjenta. Powinniśmy przygotować się na wdrożenie medycyny personalizowanej – sprostać wyzwaniom, jakie stawia przed systemami ochrony zdrowia. Które z nich Pana zdaniem powinny być priorytetem? Które będą najtrudniejsze do pokonania?
Jest jeszcze wiele barier do pokonania, aby medycyna personalizowana mogła zapewnić odpowiednie leczenie, odpowiednim pacjentom, w odpowiednim czasie, a tym samym zagwarantować równy dostęp do najlepszych metod leczenia wszystkim 500 mln obywateli Unii Europejskiej, we wszystkich 28 państwach członkowskich.
Na podstawie wielostronnych konsultacji z interesariuszami, Europejska Koalicja ds. Medycyny Personalizowanej zidentyfikowała m.in. takie bariery: świadomość – trzeba zwiększyć świadomość nt. medycyny personalizowanej – jej potencjału i obecnego zastosowania, szczególnie wśród lekarzy, którzy albo o niej w ogóle nic nie wiedzą, albo wiedzą za mało, albo nie wiedzą, czy jest dostępna dla ich pacjentów. Edukacja – istnieje pilna potrzeba ciągłego szkolenia pracowników służby zdrowia. Każda nowa wiedza musi być zrozumiale przekazana pacjentom. To bardzo wzmocni ich podmiotowość. Pacjenci – europejscy pacjenci muszą być bardziej zaangażowani we wszystko, co dotyczy ich własnego zdrowia. Począwszy od badań klinicznych, przez aspekty prawne, po wszelkie inne istotne zagadnienia. Współpraca – interesariusze wszystkich dziedzin muszą wyjść ze swoich wąskich sfer aktywności i nauczyć się współpracować. Międzydyscyplinarna współpraca zdecydowanie wymaga poprawy.
Kolejna bariera to Big Data – wyznaczanie biomarkerów na podstawie informacji genetycznych może budzić dylematy etyczne, związane z ryzykiem wycieku danych. Prawo powinno uwzględniać specyfikę medycyny personalizowanej i stworzyć stosowne regulacje dla właściwego wykorzystywania informacji genetycznych. Krajowe i unijne polityki skupiają się obecnie na ochronie danych i zagwarantowaniu prywatności, podczas gdy bardziej pożądane jest, aby w centrum zainteresowania znalazła się podmiotowość pacjenta
i jego prawo dostępu do własnych danych. Zakładając, że te warunki zostaną spełnione, pacjenci powinni czuć się bezpiecznie udostępniając osobiste dane, które następnie będą przechowywane i udostępnianie. Kluczowe jest, aby wiedzieli, czemu to ma służyć. Istnieje ogromna potrzeba edukacji na temat medycyny personalizowanej zarówno wśród lekarzy, pielęgniarek, jak i samych pacjentów. Warto wspomnieć też o diagnostyce molekularnej, bowiem medycyna personalizowana wiedzie przez diagnostykę molekularną, przeprowadzaną w wystandaryzowanych ośrodkach, które gwarantują wiarygodność wyników.
Podczas XXV Forum Ekonomicznego w Krynicy będzie Pan jednym z uczestników panelu „Medycyna personalizowana w systemie opieki zdrowotnej”. Jako współprzewodniczący Europejskiej Koalicji ds. Medycyny Personalizowanej na czym skoncentruje Pan swoje wystąpienie?
Mamy drugą połowę roku 2015. Żyjemy w wielokulturowej Europie, mówimy wieloma językami, ale łączą nas podobieństwa i wspólne cele. Podstawową wartością Unii Europejskiej, której wszyscy jesteśmy częścią, jest idea równości. Jednym z jej wyznaczników jest dobrostan każdego z 500 milionów obywateli w 28 państwach członkowskich, a jednym z kluczowych aspektów warunkujących dobrostan jest zdrowie. Wystarczy o to zapytać dowolnego obywatela, w dowolnym kraju – zawsze zdrowie i opieka zdrowotna będą priorytetowe – teraz i w przyszłości. Dzięki postępowi medycyny, obserwujemy przełomy w wielu obszarach, m.in. w diagnostyce i leczeniu chorób rzadkich.
Na wszystkich interesariuszach opieki zdrowotnej – w tym zwłaszcza na politykach
i twórcach legislacji spoczywa obowiązek zapewnienia każdemu obywatelowi Europy prawa równego dostępu do leczenia o tej samej wysokiej jakości jaką ma jego sąsiad.
Europejska Koalicja ds. Medycyny Personalizowanej prowadzi kampanię STEPs (Specialised Treatment for Europe’s Patients), której celem jest włączenie medycyny personalizowanej do unijnej polityki zdrowotnej na najbliższe 20 lat.
Cele na lata 2015-2019 to: zapewnienie otoczenia prawnego, które pozwoli na wczesny dostęp do nowych i skutecznych leków personalizowanych, zwiększenie zakresu badań nad medycyną personalizowaną, w uznaniu jej wartości, edukacja i szkolenie pracowników opieki zdrowotnej, wspieranie nowych koncepcji refundacji i ocen HTA, koniecznych dla dostępu do medycyny personalizowanej oraz podnoszenie wiedzy i rozumienia roli medycyny personalizowanej.
– Społeczeństwo europejskie starzeje się. Wzrastać będzie liczba osób w starszym wieku, chorych na więcej, niż jedną chorobę. To nieuniknione We wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej koszty opieki zdrowotnej będą rosnąć i polityka unijna powinna pomóc
w ograniczeniu tego zjawiska. Jednym z rozwiązań powinna być, wykorzystująca uwarunkowania genetyczne, medycyna personalizowana. Zindywidualizowane, skuteczniejsze leczenie pomoże pacjentom uniknąć „przykucia” do drogiego, szpitalnego łóżka. Co więcej, takie leczenie ułatwi wielu utrzymanie aktywności zawodowej i przyczyni się w ten sposób do wzrostu zamożności kraju. Innym z pewnością pozwoli cieszyć się życiem o lepszej jakości. Wnioski są oczywiste - decydenci w Brukseli oraz
w poszczególnych krajach członkowskich powinni stworzyć nowe, elastyczne ramy prawne, ułatwiające szybkie wdrożenie medycyny personalizowanej
Co prawda polityka zdrowotna leży w indywidualnych kompetencjach każdego kraju członkowskiego Unii Europejskiej, ale traktaty europejskie wyraźnie mówią o obowiązku działania na korzyść wszystkich 500 milionów potencjalnych pacjentów Europy.
Systemy ochrony zdrowia mają tendencję do posługiwania się skalą populacji, a nie jednostek. To zdecydowany błąd – przynosi straty finansowe i jest szkodliwe dla wielu pacjentów, u których stosowane leczenie jest niewłaściwe i nieskuteczne. Nie można już dłużej opierać się na modelu „jednego rozwiązania dla wszystkich” (one-size-fits-all).
Rządy państw członkowskich muszą uwzględnić wdrożenie medycyny personalizowanej na wszystkich poziomach. To się jeszcze nie dzieje – poza nielicznymi wyjątkami w onkologii. Konieczne są zmiany mentalności. Płatnicy muszą na przykład zrozumieć, że miernikiem „wartości” nie jest wyłącznie cena. Pracownicy służby zdrowia i pacjenci muszą poznać wszystkie uwarunkowania jakie niesie rozwój nauki w tym kierunku.
Z całą pewnością trzeba poprawić poziom wymiany wzajemnych doświadczeń i wiedzy transgranicznej, zmniejszyć liczbę powielanych badań, a także rozszerzyć współpracę między zainteresowanymi stronami – z udziałem przemysłu farmaceutycznego, badaczy, polityków oraz pacjentów.
Podstawą w medycynie personalizowanej jest diagnostyka molekularna. Dzięki niej, można zaoferować pacjentom bardziej efektywne, celowane leczenie, jak np. w przypadku HER2 dodatniego raka piersi, czy mutacji EGFR w niedrobnokomórkowym raku płuca. W jakich innych obszarach, poza onkologią, medycyna personalizowana jest kluczem do sukcesu terapeutycznego?
Medycyna personalizowana oferuje rozwiązania w wielu obszarach, m.in. w terapii depresji
i lęku, choroby obwodowych naczyń wieńcowych i tętnic, chorób zapalnych jelit. Potencjalne korzyści oferowane przez medycynę personalizowaną to: możliwość podejmowania bardziej świadomych decyzji medycznych; wyższe prawdopodobieństwo osiągnięcia pożądanych efektów, dzięki zastosowaniu lepiej ukierunkowanych, celowanych terapii; mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia działań niepożądanych; skoncentrowanie się na działaniach prewencyjnych, proaktywnych, a nie reaktywnych; wcześniejsze rozpoznanie choroby
i wcześniejsza interwencja oraz większa efektywność kosztowa.
Zindywidualizowane podejście do pacjenta, jego procesu leczenia możliwe jest dzięki właściwej identyfikacji choroby. Dzięki rozwojowi nauki, wiemy więcej – potrafimy określić mutacje genetyczne i możemy staranniej dopasować terapię do pacjenta. Powinniśmy przygotować się na wdrożenie medycyny personalizowanej – sprostać wyzwaniom, jakie stawia przed systemami ochrony zdrowia. Które z nich Pana zdaniem powinny być priorytetem? Które będą najtrudniejsze do pokonania?
Jest jeszcze wiele barier do pokonania, aby medycyna personalizowana mogła zapewnić odpowiednie leczenie, odpowiednim pacjentom, w odpowiednim czasie, a tym samym zagwarantować równy dostęp do najlepszych metod leczenia wszystkim 500 mln obywateli Unii Europejskiej, we wszystkich 28 państwach członkowskich.
Na podstawie wielostronnych konsultacji z interesariuszami, Europejska Koalicja ds. Medycyny Personalizowanej zidentyfikowała m.in. takie bariery: świadomość – trzeba zwiększyć świadomość nt. medycyny personalizowanej – jej potencjału i obecnego zastosowania, szczególnie wśród lekarzy, którzy albo o niej w ogóle nic nie wiedzą, albo wiedzą za mało, albo nie wiedzą, czy jest dostępna dla ich pacjentów. Edukacja – istnieje pilna potrzeba ciągłego szkolenia pracowników służby zdrowia. Każda nowa wiedza musi być zrozumiale przekazana pacjentom. To bardzo wzmocni ich podmiotowość. Pacjenci – europejscy pacjenci muszą być bardziej zaangażowani we wszystko, co dotyczy ich własnego zdrowia. Począwszy od badań klinicznych, przez aspekty prawne, po wszelkie inne istotne zagadnienia. Współpraca – interesariusze wszystkich dziedzin muszą wyjść ze swoich wąskich sfer aktywności i nauczyć się współpracować. Międzydyscyplinarna współpraca zdecydowanie wymaga poprawy.
Kolejna bariera to Big Data – wyznaczanie biomarkerów na podstawie informacji genetycznych może budzić dylematy etyczne, związane z ryzykiem wycieku danych. Prawo powinno uwzględniać specyfikę medycyny personalizowanej i stworzyć stosowne regulacje dla właściwego wykorzystywania informacji genetycznych. Krajowe i unijne polityki skupiają się obecnie na ochronie danych i zagwarantowaniu prywatności, podczas gdy bardziej pożądane jest, aby w centrum zainteresowania znalazła się podmiotowość pacjenta
i jego prawo dostępu do własnych danych. Zakładając, że te warunki zostaną spełnione, pacjenci powinni czuć się bezpiecznie udostępniając osobiste dane, które następnie będą przechowywane i udostępnianie. Kluczowe jest, aby wiedzieli, czemu to ma służyć. Istnieje ogromna potrzeba edukacji na temat medycyny personalizowanej zarówno wśród lekarzy, pielęgniarek, jak i samych pacjentów. Warto wspomnieć też o diagnostyce molekularnej, bowiem medycyna personalizowana wiedzie przez diagnostykę molekularną, przeprowadzaną w wystandaryzowanych ośrodkach, które gwarantują wiarygodność wyników.
Podczas XXV Forum Ekonomicznego w Krynicy będzie Pan jednym z uczestników panelu „Medycyna personalizowana w systemie opieki zdrowotnej”. Jako współprzewodniczący Europejskiej Koalicji ds. Medycyny Personalizowanej na czym skoncentruje Pan swoje wystąpienie?
Mamy drugą połowę roku 2015. Żyjemy w wielokulturowej Europie, mówimy wieloma językami, ale łączą nas podobieństwa i wspólne cele. Podstawową wartością Unii Europejskiej, której wszyscy jesteśmy częścią, jest idea równości. Jednym z jej wyznaczników jest dobrostan każdego z 500 milionów obywateli w 28 państwach członkowskich, a jednym z kluczowych aspektów warunkujących dobrostan jest zdrowie. Wystarczy o to zapytać dowolnego obywatela, w dowolnym kraju – zawsze zdrowie i opieka zdrowotna będą priorytetowe – teraz i w przyszłości. Dzięki postępowi medycyny, obserwujemy przełomy w wielu obszarach, m.in. w diagnostyce i leczeniu chorób rzadkich.
Na wszystkich interesariuszach opieki zdrowotnej – w tym zwłaszcza na politykach
i twórcach legislacji spoczywa obowiązek zapewnienia każdemu obywatelowi Europy prawa równego dostępu do leczenia o tej samej wysokiej jakości jaką ma jego sąsiad.
Europejska Koalicja ds. Medycyny Personalizowanej prowadzi kampanię STEPs (Specialised Treatment for Europe’s Patients), której celem jest włączenie medycyny personalizowanej do unijnej polityki zdrowotnej na najbliższe 20 lat.
Cele na lata 2015-2019 to: zapewnienie otoczenia prawnego, które pozwoli na wczesny dostęp do nowych i skutecznych leków personalizowanych, zwiększenie zakresu badań nad medycyną personalizowaną, w uznaniu jej wartości, edukacja i szkolenie pracowników opieki zdrowotnej, wspieranie nowych koncepcji refundacji i ocen HTA, koniecznych dla dostępu do medycyny personalizowanej oraz podnoszenie wiedzy i rozumienia roli medycyny personalizowanej.
