Niechęć medyków do szczepień

Chociaż zdecydowana większość lekarzy i pielęgniarek określa się jako zwolennicy szczepień przeciw grypie, niemal połowa z nich nie szczepi się regularnie, wynika z raportu „Szczepienia przeciw grypie wśród pracowników ochrony zdrowia”.

Raport został opracowany przez ekspertów Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy. Jak wskazują wyniki badania, największymi barierami w upowszechnieniu szczepień wśród personelu medycznego są niski poziom wiedzy z zakresu profilaktyki grypy oraz brak dostępu do bezpłatnych szczepień.
Ankieta dotycząca szczepień personelu medycznego została przeprowadzona w kwietniu i maju br. Pytania zostały ułożone przez niezależnych ekspertów medycznych, a udział w badaniu był dobrowolny i nieodpłatny. Kwestionariusze elektroniczne wypełniło 888 lekarzy i pielęgniarek z całej Polski.
Celem badania było poznanie opinii i zwyczajów środowiska medycznego związanych z realizacją szczepień oraz rozwiązań, które mogłyby pozytywnie wpłynąć na motywację pracowników służby zdrowia do szczepienia się. Wśród ankietowanych aż 81% określiło się jako zwolenników szczepień przeciw grypie. Pomimo tego, mniej niż co drugi (38.7%) szczepił się regularnie w ciągu ostatnich pięciu sezonów. Spodziewaliśmy się, że ankietę wypełnią w znacznej mierze zwolennicy szczepień – mówi prof. UM w Łodzi dr hab. Adam Antczak, Przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Oświaty Zdrowotnej Fundacji Haliny Osińskiej i dodaje – Tym bardziej zaskakuje, że wciąż tak niewiele osób szczepi się co sezon. Świadczy to o istnieniu barier w prowadzeniu skutecznej i powszechnej profilaktyki grypy wśród pracowników służby zdrowia. Jak pokazują szacunki NIZP-PZH liczba realnie szczepiących się osób ze środowiska medycznego jest wyjątkowo niska i wynosi około 5-6%. Eksperci zauważają, że rodzi to wiele zagrożeń. Do najczęstszych zaliczają transmisję wirusa pomiędzy pacjentami a lekarzami i pielęgniarkami oraz kłopoty ze skompletowaniem personelu w szczycie zachorowań (styczeń-marzec).
Niski realny wskaźnik wyszczepialności przeciw grypie skłonił nas, by zbadać również bariery stojące
na drodze do osiągnięcia wyższych poziomów wyszczepialności wśród personelu medycznego – zauważa dr Aneta Nitsch-Osuch, epidemiolog z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Z niepokojem zaobserwowaliśmy, że największymi przeszkodami w poprawie sytuacji epidemicznej są kłopoty z dostępnością bezpłatnych szczepień oraz niski poziom wiedzy o profilaktyce grypy – komentuje. Ankietowani jako najczęstszą przyczynę niewykonywania szczepień podawali m.in. obawę przed wystąpieniem niepożądanych odczynów poszczepiennych, brak czasu i znajomości konsekwencji zachorowania. Jednocześnie jedynie co trzeci z nich (34.6%) deklaruje, że został objęty programem bezpłatnych szczepień w miejscu pracy.
Działania mające na celu poprawę tej sytuacji, czyli zwiększenie poziomu wyszczepialności przeciw grypie wśród personelu medycznego, wpisują się w ogólny nurt Społecznej Kampanii Informacyjnej zaplanowanej w ramach Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy, która odbędzie się pod hasłem „Grypoodporni - zawsze niezawodni”. Na tą właśnie „grypoodporność” i niezawodność lekarzy i personelu liczą zarówno pacjenci, jak i dyrektorzy placówek medycznych.
- Nie możemy siedzieć z założonymi rękami i czekać na poprawę sytuacji. Najważniejsza jest edukacja . Nie sposób zapobiegać zagrożeniom, z których nie zdajemy sobie sprawy – komentuje prof. Antczak.

Ogólnopolski Program Zwalczania Grypy jest inicjatywą społeczną niezależnych ekspertów medycznych. Organizatorami projektu są Instytut Oświaty Zdrowotnej Fundacja Haliny Osińskiej oraz Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej. Celem Programu jest poprawa wyszczepialności przeciw grypie w Polsce, zwłaszcza wśród pacjentów z grup ryzyka oraz informowanie Polaków o zagrożeniach związanych z grypą i jej powikłaniami. Działania społecznej kampanii informacyjnej, realizowanej w ramach projektu, są skierowane do środowiska medycznego, opinii publicznej, samorządu oraz pracodawców. Przedsięwzięcie spotkało się z aprobatą najważniejszych instytucji działających na rzecz poprawy zdrowia publicznego – Ministerstwa Zdrowia, Głównego Inspektoratu Sanitarnego oraz Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – PZH oraz takich organizacji
jak Naczelna Izba Lekarska, Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych, 9 towarzystw medycznych, 4 organizacji zrzeszających pracodawców oraz związki samorządów. W działania Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy zaangażowali się eksperci medyczni, liderzy opinii oraz ludzie nauki, kultury oraz biznesu. Więcej informacji o Programie znajduje się w dokumentach, udostępnionych na stronie www.opzg.pl.