Polska w europejskiej czołówce chorób narządu wzroku
Redaktor: Janusz Maciejowski
Data: 11.02.2015
Źródło: MK
W Polsce żyje aż 5,6 procent wszystkich niepełnosprawnych Europejczyków posiadających uszkodzenia i choroby narządu wzroku to jest około 1,4 mln osób. Jednocześnie według międzynarodowych rankingów nasz kraj osiąga najgorsze wyniki pod względem jakości opieki okulistycznej, stwierdza raport „Okulistyka i choroby siatkówki” przygotowany przez Fundację Na Rzecz Zdrowego Starzenia Się.
Według WHO w skali globalnej można zapobiec nawet 85 proc. przypadków zaburzeń widzenia poprzez wdrożenie przez kraje członkowskie kompleksowych działań diagnostycznych i leczniczych. W Polsce mógłby być to narodowy program poświęcony chorobom siatkówki i AMD skierowany do grupy osób powyżej 40 roku życia. O potrzebie takiego programu w Polsce mówił prof. Andrzej Stankiewicz, prezes Stowarzyszenia AMD, który także szacuje na podstawie absencji chorobowych, że całkowity koszt pośredni chorób siatkówki mógł wynieść w 2011 roku aż 490 mln zł. Tymczasem wydatki na świadczenia związane z niezdolnością do pracy chorych na choroby oczu i przydatków ponoszone przez ZUS rosną z roku na rok. W 2012 roku wzrosły w porównaniu do roku 2010 o 37 procent i wyniosły 768,13 mln zł.
- W Polsce nie ma problemu z dostępem do okulistów, ponieważ jest ich wystarczająca liczba, ale kolejki do świadczeń obrazują to, że występuje problem z finansowaniem i organizacją – zauważa Tomasz Latos, przewodniczący sejmowej Komisji Zdrowia, który obiecał podczas prezentacji raportu, że Komisja zajmie się tematem AMD i chorób oczu.
W 2014 roku nakłady NFZ na okulistykę spadły o 2,3 proc do 1,35 mld zł wobec 1,39 mld zł w roku 2013. W 2014 roku NFZ zawarł ze szpitalami o 5 proc. mniej umów na świadczenia w zakresie okulistyki niż w 2013 roku. Ich wartość w 2014 roku wyniosła 842,95 mln zł wobec 878,48 mln zł w roku 2013. Wzrost nakładów nastąpił w AOS, jednak jedynie o 0,63 proc do kwoty 511,7 mln zł wobec 508,48 mln zł w roku 2013.
Jednocześnie dostępność do świadczeń jest bardzo zróżnicowana w zależności od województwa, podobnie jak środki per capita przeznaczane na leczenie przez NFZ. W województwach, gdzie NFZ płaci więcej jest lepsza dostępność do świadczeń. W AOS zróżnicowanie jest spore, bo na przykład opolski NFZ przeznacza per capita 9,93 zł, podczas gdy dolnośląski – 16,24 zł. Średnia wynosi 13,29 zł. Jednak największe różnice są w dostępie do leczenia szpitalnego. Na Śląsku wskaźnik per capita wynosi 27,43 zł, podczas gdy w województwie warmińsko-mazurskim – jedynie 14,81 zł. Tymczasem WHO stwierdza, że osoby z chorobami oczu mają zazwyczaj niskie dochody i nie stać ich na wizyty prywatne. Wycofują się więc z życia, izolują, a u 30 proc. występuje depresja.
- Kontrakty na okulistykę, a także na leczenie chorób siatkówki są niedoszacowane w 30 procentach. O tyle należałoby jest zwiększyć, aby zlikwidować problem kolejek i rzeczywiście objąć opieką tych co jej potrzebują – mówi prof. Iwona Liberek, konsultant województwa mazowieckiego w dziedzinie okulistyki i prezes-elekt Polskiego Towarzystwa Okulistycznego.
Najtrudniejsza sytuacja jest w przypadku schorzenia plamki żółtej AMD. Tutaj leczonych jest w niektórych województwach (świętokrzyskie) jedynie 4 procent potrzebujących. Niecałe 4 proc. budżetu NFZ jest przeznaczane na leczenie tego schorzenia, które bez iniekcji prowadzi do nieodwracalnej utraty wzroku szczególnie w postaci wysiękowej. Tymczasem, jak podkreślał prof. Andrzej Stankiewicz, kraje takie jak Niemcy, Izrael, Dania, czy Australia przeznaczają na to około 15 proc. budżetu. Prof. powiedział także, że wprowadzenie terapii spowodowałoby spadek o 50 procent osób tracących wzrok. Obecnie NFZ przeznacza na iniekcje około 10 proc potrzeb, zauważył prof. Stankiewicz.
Problem utraty wzroku narasta wraz z wiekiem. Aż 65 proc. osób z upośledzeniem widzenia ma 50 i więcej lat. Odsetek niewidomych w tym przedziale wynosi aż 82 proc. Jednocześnie AMD jest główną przyczyną utraty wzroku u osób powyżej 50 roku życia w krajach rozwiniętych. Według prof. Stankiewicz w Polsce do 2020 roku żyć będzie 2 mln osób z AMD, w tym 200 tys. z postacią wysiękową.
- W Polsce nie ma problemu z dostępem do okulistów, ponieważ jest ich wystarczająca liczba, ale kolejki do świadczeń obrazują to, że występuje problem z finansowaniem i organizacją – zauważa Tomasz Latos, przewodniczący sejmowej Komisji Zdrowia, który obiecał podczas prezentacji raportu, że Komisja zajmie się tematem AMD i chorób oczu.
W 2014 roku nakłady NFZ na okulistykę spadły o 2,3 proc do 1,35 mld zł wobec 1,39 mld zł w roku 2013. W 2014 roku NFZ zawarł ze szpitalami o 5 proc. mniej umów na świadczenia w zakresie okulistyki niż w 2013 roku. Ich wartość w 2014 roku wyniosła 842,95 mln zł wobec 878,48 mln zł w roku 2013. Wzrost nakładów nastąpił w AOS, jednak jedynie o 0,63 proc do kwoty 511,7 mln zł wobec 508,48 mln zł w roku 2013.
Jednocześnie dostępność do świadczeń jest bardzo zróżnicowana w zależności od województwa, podobnie jak środki per capita przeznaczane na leczenie przez NFZ. W województwach, gdzie NFZ płaci więcej jest lepsza dostępność do świadczeń. W AOS zróżnicowanie jest spore, bo na przykład opolski NFZ przeznacza per capita 9,93 zł, podczas gdy dolnośląski – 16,24 zł. Średnia wynosi 13,29 zł. Jednak największe różnice są w dostępie do leczenia szpitalnego. Na Śląsku wskaźnik per capita wynosi 27,43 zł, podczas gdy w województwie warmińsko-mazurskim – jedynie 14,81 zł. Tymczasem WHO stwierdza, że osoby z chorobami oczu mają zazwyczaj niskie dochody i nie stać ich na wizyty prywatne. Wycofują się więc z życia, izolują, a u 30 proc. występuje depresja.
- Kontrakty na okulistykę, a także na leczenie chorób siatkówki są niedoszacowane w 30 procentach. O tyle należałoby jest zwiększyć, aby zlikwidować problem kolejek i rzeczywiście objąć opieką tych co jej potrzebują – mówi prof. Iwona Liberek, konsultant województwa mazowieckiego w dziedzinie okulistyki i prezes-elekt Polskiego Towarzystwa Okulistycznego.
Najtrudniejsza sytuacja jest w przypadku schorzenia plamki żółtej AMD. Tutaj leczonych jest w niektórych województwach (świętokrzyskie) jedynie 4 procent potrzebujących. Niecałe 4 proc. budżetu NFZ jest przeznaczane na leczenie tego schorzenia, które bez iniekcji prowadzi do nieodwracalnej utraty wzroku szczególnie w postaci wysiękowej. Tymczasem, jak podkreślał prof. Andrzej Stankiewicz, kraje takie jak Niemcy, Izrael, Dania, czy Australia przeznaczają na to około 15 proc. budżetu. Prof. powiedział także, że wprowadzenie terapii spowodowałoby spadek o 50 procent osób tracących wzrok. Obecnie NFZ przeznacza na iniekcje około 10 proc potrzeb, zauważył prof. Stankiewicz.
Problem utraty wzroku narasta wraz z wiekiem. Aż 65 proc. osób z upośledzeniem widzenia ma 50 i więcej lat. Odsetek niewidomych w tym przedziale wynosi aż 82 proc. Jednocześnie AMD jest główną przyczyną utraty wzroku u osób powyżej 50 roku życia w krajach rozwiniętych. Według prof. Stankiewicz w Polsce do 2020 roku żyć będzie 2 mln osób z AMD, w tym 200 tys. z postacią wysiękową.
