Zmiany rozszerzają uprawnienia wiekowe do bezpłatnych szczepień przeciw HPV

W ocenie Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych wprowadzone od 1 września nowe zmiany w programie szczepień przeciw HPV to kluczowy krok w kierunku zwiększenia wyszczepialności wśród młodych ludzi.

Ministerstwo Zdrowia ogłosiło zmiany w Powszechnym Programie Bezpłatnych Szczepień przeciw HPV, które weszły w życie od 1 września 2024 roku. Od tej pory z programu będą mogły skorzystać dzieci od 9 do 14 lat. Dodatkowo resort zapowiedział możliwość realizacji szczepień w szkołach i ułatwienie rozliczania programu w przychodniach opieki zdrowotnej.

Według statystyk do końca roku 2023 z bezpłatnych szczepień w ramach programu skorzystało zaledwie ok. 20 proc. populacji docelowej – dzieci z dwóch roczników, które on obejmuje. Ponadto, ok. 15 proc. placówek podstawowej opieki zdrowotnej przystąpiło do jego realizacji.

Szczepienia przeciwko HPV – Polska na tle Europy

Polska, choć dołączyła do programu jako jeden z ostatnich krajów Unii Europejskiej, dzięki licznym pozytywnym zmianom stała się jednym z najszybciej rozwijających się państw w zakresie bezpłatnych szczepień przeciw HPV.

Szczepienie przeciwko HPV jest dobrowolneRusza wspólny program MZ i MEN szczepień w szkołach podstawowych przeciw wirusowi HPV. Szczepionka może uchronić przed zachorowaniem na nowotwory m.in. szyjki macicy, gardła i głowy.

Codziennie sześć Polek dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy, a cztery umierają z powodu tej choroby. W 2021 roku odnotowano 4008 nowych przypadków raka szyjki macicy i 2188 zgonów. Polska ma jeden z najwyższych w Europie wskaźników zachorowalności – 19,8/100 tys., i umieralności – 5,9/100 tys. z powodu raka szyjki macicy!

W naszym kraju od 1 czerwca 2023 roku realizowany jest powszechny program bezpłatnych szczepień przeciw HPV w ramach Narodowej Strategii Onkologicznej na lata 2020–2030. Zgodnie z jej założeniami do końca 2028 roku zaszczepionych przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego powinno zostać przynajmniej 60 proc. dzieci w wieku dojrzewania. Początkowo program skierowany był do dziewczynek i chłopców w wieku 12 i 13 lat, a aktualnie programem objęte są dzieci po ukończeniu 9. roku życia, do ukończenia 14 lat.

– Zmiany, które weszły w życie wraz z początkiem września, rozszerzą uprawnienia wiekowe do bezpłatnych szczepień, w schemacie dwudawkowym. Z programu będą mogły skorzystać dzieci od ukończenia 9. roku życia do ukończenia 14. roku życia. To ważny krok w walce z wirusem, ponieważ tylko powszechne szczepienia, niezależnie od płci, dają realną szansę na jego skuteczną eliminację ze społeczeństwa – tłumaczy prof. Adam Antczak, przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych.

Wybór szczepionki 

W obwieszczeniu ministra zdrowia z 25 lipca 2024 r. doprecyzowano również szczepienia osób urodzonych w 2010 roku, dla których szczepienie musi być rozpoczęte do ukończenia 14. roku życia i może być zakończone po skończeniu 14 lat (z zachowaniem dwudawkowego schematu szczepienia). W ramach programu powszechnych bezpłatnych szczepień przeciw HPV dostępne są dwie szczepionki:

• szczepionka 2-walentna przeciw typom HPV16 i HPV18,
• szczepionka 9-walentna skierowana przeciw typom HPV6, HPV11, HPV16, HPV18, HPV31, HPV33, HPV45, HPV52, HPV5.

– Obecnie mamy dostępne dwie szczepionki przeciw HPV, które różnią się walentnością, dlatego też bardzo istotne jest wybieranie szczepionki o jak najszerszym zastosowaniu. Decyzję o wyborze szczepionki podejmuje rodzic dziecka wraz z lekarzem – zaznacza prof. Antczak.

Przeprowadzenie szczepień na początku roku szkolnego może być problematyczne 

– Niezwykle istotne jest poszerzanie świadomości na temat wirusa i chorób przez niego wywoływanych oraz upraszczanie dostępu do szczepień. Zwiększenie zaangażowania szkół w realizacji programu szczepień skróci ścieżkę pacjenta do profilaktyki, wpłynie na zwiększanie odsetka zaszczepionej młodzieży oraz poprawi realizację Narodowej Strategii Onkologicznej – podkreśla prof. Teresa Jackowska, prezes Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego i kierownik Kliniki Pediatrii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego.

Zainfekowanie wirusem HPV może oznaczać kłopoty z płodnością i odpornościąJak wynika z nowego badania, mężczyźni zainfekowani groźnymi szczepami ludzkiego wirusa brodawczaka (HPV) mają gorszej jakości plemniki i osłabiony układ odpornościowy.

Specjaliści zwracają uwagę, że przeprowadzenie szczepień dzieci w szkołach na początku roku szkolnego może być trudny do zrealizowania. Proces ten wymaga odpowiednich przygotowań, takich jak uzyskanie zgód rodziców oraz zapewnienie odpowiedniej kadry medycznej.

Polska przoduje w rozwoju programu szczepień przeciwko HPV 

Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych doceniają dotychczasowe zmiany wprowadzone przez resort zdrowia, a w szczególności poszerzenie programu szczepień przeciw HPV. Jest to krok w stronę zmniejszenia jego negatywnych skutków występujących w społeczeństwie.

– Dzięki sukcesowi rozszerzenia programu szczepień Polska jest krajem, w którym program ten rozwija się najszybciej na świecie. Liczymy, że te zmiany zwiększą poziom wyszczepialności wśród nastolatków – wskazują.