Stop udarom
Redaktor: Aleksandra Lang
Data: 23.05.2013
Źródło: KG
Mamy innowacyjne leki przeciwkrzepliwe, ale nie są refundowane - mówi prof. Janina Stępińska, prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.
- Co osiem minut mieszkaniec Polski doznaje udaru mózgu. Z tego powodu rocznie umiera około 30 tys. osób. Jak można się ustrzec udaru mózgu?
Głównie należy przestrzegać prostych zasad profilaktyki, od kontroli ciśnienia tętniczego, poziomu cholesterolu, leczenia cukrzycy, jeśli się ją ma, lub zapobiegania jej oraz prowadzenia zdrowego trybu życia. Ryzyko można minimalizować poprzez aktywność fizyczną, niepalenie papierosów, nienadużywanie alkoholu. To proste, ale skuteczne sposoby. Mówi się, że kontrola 10 czynników ryzyka może zapobiec 90 proc. udarów mózgu. Czyli bardzo dużo zależy od nas samych. Oczywiście na pewne czynniki nie mamy wpływu, np. na genetyczne obciążenie udarem. Częstość udarów zwiększa się z wiekiem, na co też nie mamy wpływu.
Jakie są jeszcze istotne czynniki ryzyka?
Migotanie przedsionków, najczęściej spotykana arytmia, która zaczyna się po 65. roku życia. Nawet 5-krotnie zwiększa ona ryzyko udaru mózgu. Z uwagi na to, że nie każde nie równe bicie serca jest migotaniem przedsionków, tak ważne jest prawidłowe rozpoznanie. Zagrożenie wynikające z migotania przedsionków nie polega bowiem na tym, że serce bije nierówno, lecz na tym, że stwarza to warunki do powstania skrzeplin. Te, płynąc z prądem krwi, mogą zatkać jedną z tętnic zapewniających ukrwienie mózgu, co prowadzi do obumierania komórek mózgowych. 80 proc. udarów są to tzw. udary niedokrwienne, pozostałe to krwotoczne. Dlatego osoby, które mają migotanie przedsionków, są zagrożone udarem mózgu. Niezwykle ważne jest przestrzeganie zasad leczenia przeciwzakrzepowego. Mamy klasyczne leki, znane od ponad 70 lat, oraz nowe doustne antykoagulanty, innowacyjne leki przeciwkrzepliwe. Te, niestety, nie są w Polsce refundowane we wskazaniu do profilaktyki udaru mózgu w przebiegu migotania przedsionków. Mamy nadzieję, że w najbliższym czasie to się zmieni.
Czy liczba udarów w Polsce rośnie?
Odnotowuje się ponad 60 tys. udarów rocznie. To dużo, z uwagi na śmiertelność w wyniku udarów mózgu. Mamy jedną z największych śmiertelności z tego powodu w krajach europejskich. Udary to też najczęstsza przyczyna długotrwałej niepełnosprawności dorosłych. I choć obserwujemy nieznaczne zmniejszenie liczby zachorowań, wciąż jest to bardzo duży problem.
-Jak ważną rolę po udarze odgrywa rehabilitacja i czy pacjenci mają do niej wystarczający dostęp?
Jest bardzo ważna i na poszczególnych etapach musi być inaczej prowadzona. Nie powinna być ograniczana do pierwszego okresu poudarowego, nie może też być rozpoczęta zbyt późno. Powinna trwać do uzyskania maksymalnej sprawności pacjenta oraz w marę możliwości być kontynuowana. W tej kwestii jest jeszcze wiele do zrobienia.
Głównie należy przestrzegać prostych zasad profilaktyki, od kontroli ciśnienia tętniczego, poziomu cholesterolu, leczenia cukrzycy, jeśli się ją ma, lub zapobiegania jej oraz prowadzenia zdrowego trybu życia. Ryzyko można minimalizować poprzez aktywność fizyczną, niepalenie papierosów, nienadużywanie alkoholu. To proste, ale skuteczne sposoby. Mówi się, że kontrola 10 czynników ryzyka może zapobiec 90 proc. udarów mózgu. Czyli bardzo dużo zależy od nas samych. Oczywiście na pewne czynniki nie mamy wpływu, np. na genetyczne obciążenie udarem. Częstość udarów zwiększa się z wiekiem, na co też nie mamy wpływu.
Jakie są jeszcze istotne czynniki ryzyka?
Migotanie przedsionków, najczęściej spotykana arytmia, która zaczyna się po 65. roku życia. Nawet 5-krotnie zwiększa ona ryzyko udaru mózgu. Z uwagi na to, że nie każde nie równe bicie serca jest migotaniem przedsionków, tak ważne jest prawidłowe rozpoznanie. Zagrożenie wynikające z migotania przedsionków nie polega bowiem na tym, że serce bije nierówno, lecz na tym, że stwarza to warunki do powstania skrzeplin. Te, płynąc z prądem krwi, mogą zatkać jedną z tętnic zapewniających ukrwienie mózgu, co prowadzi do obumierania komórek mózgowych. 80 proc. udarów są to tzw. udary niedokrwienne, pozostałe to krwotoczne. Dlatego osoby, które mają migotanie przedsionków, są zagrożone udarem mózgu. Niezwykle ważne jest przestrzeganie zasad leczenia przeciwzakrzepowego. Mamy klasyczne leki, znane od ponad 70 lat, oraz nowe doustne antykoagulanty, innowacyjne leki przeciwkrzepliwe. Te, niestety, nie są w Polsce refundowane we wskazaniu do profilaktyki udaru mózgu w przebiegu migotania przedsionków. Mamy nadzieję, że w najbliższym czasie to się zmieni.
Czy liczba udarów w Polsce rośnie?
Odnotowuje się ponad 60 tys. udarów rocznie. To dużo, z uwagi na śmiertelność w wyniku udarów mózgu. Mamy jedną z największych śmiertelności z tego powodu w krajach europejskich. Udary to też najczęstsza przyczyna długotrwałej niepełnosprawności dorosłych. I choć obserwujemy nieznaczne zmniejszenie liczby zachorowań, wciąż jest to bardzo duży problem.
-Jak ważną rolę po udarze odgrywa rehabilitacja i czy pacjenci mają do niej wystarczający dostęp?
Jest bardzo ważna i na poszczególnych etapach musi być inaczej prowadzona. Nie powinna być ograniczana do pierwszego okresu poudarowego, nie może też być rozpoczęta zbyt późno. Powinna trwać do uzyskania maksymalnej sprawności pacjenta oraz w marę możliwości być kontynuowana. W tej kwestii jest jeszcze wiele do zrobienia.
