W Polsce nadwagę ma 65,7 proc. mężczyzn i 45,9 proc. kobiet

W programie koordynowanej opieki specjalistycznej nad pacjentami z otyłością w Łódzkiem w ostatnich trzech latach objęto opieką 123 osoby. U prawie 70 z nich wykonano operację bariatryczną. Chorzy z otyłością II i III stopnia są leczeni w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym nr 1 im. Norberta Barlickiego w Łodzi.

Program przeznaczony jest dla osób z otyłością III stopnia (BMI powyżej 40) lub II stopnia z chorobami towarzyszącymi otyłości (BMI powyżej 35) – np. cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym czy bezdechami sennymi. Został wprowadzony w 2021 r. w kilkunastu ośrodkach w kraju. W Łódzkiem jest to Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 1 im. Norberta Barlickiego w Łodzi.

– Do programu włączono dotąd 123 pacjentów – 90 kobiet i 33 mężczyzn. Niemal 70 osób z tej grupy miało wykonaną operację bariatryczną. Program trwa nadal – w tym roku zakwalifikowano już pierwszą pacjentkę. Przy kwalifikacji nie ma górnej granicy wieku, trzeba mieć jedynie ukończone 18 lat. Najmłodszy pacjent lekarzy z USK im. Barlickiego miał zaledwie 20 lat, a najstarszy 64 – przekazała 27 stycznia rzeczniczka łódzkiego NFZ Anna Leder.

Najwyższe BMI pacjenta zakwalifikowanego do programu wynosiło 57 (przy wzroście 152 cm i wadze 130 kg), podczas gdy norma BMI wynosi 18,5–24,99.

Choroba otyłościowa wymaga kompleksowego leczenia ►Jaki powinien być skuteczny program leczenia otyłości? Eksperci podkreślają wagę kompleksowej opieki nad pacjentem, jaką zapewniał KOS-BAR, który dzięki swojej wyjątkowości miał szansę stać się naszym towarem eksportowym. Obecnie jest on zawieszony. Czy nadzieją dla osób z otyłością będzie jego następca – KOS-BMI 30 PLUS? Nowy program pilotażowy trafił do konsultacji publicznych.

Zdaniem specjalisty chirurgii ogólnej i onkologicznej z Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego nr 1 im. Norberta Barlickiego dr. Mateusza Kamińskiego otyłość jest obciążona licznymi stygmatami. Od chorych wymaga się ciężkiej pracy, która miałaby doprowadzić do utraty masy ciała, podczas gdy w dużych badaniach populacyjnych udowodniono już, że w większości przypadków jest to wysiłek skazany z góry na niepowodzenie.

– Kolejne próby diet i brak pomocy lekarskiej sprawiają, że chorzy na prawidłowe leczenie zgłaszają się późno. Niestety, jest to również wina personelu medycznego, który nie uważa otyłości za chorobę, nie rozpoznaje jej i nie proponuje właściwej terapii. Obecnie stosowane są metody farmakologiczne, endoskopowe i operacyjne – zaznaczył chirurg.

Zakwalifikowanie do programu KOS-BAR następuje w poradni chirurgicznej szpitala – potrzebne jest skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu z rozpoznaniem otyłości patologicznej. Między pierwszą wizytą w poradni a operacją mija zwykle 3–6 miesięcy. Chory w tym czasie kilkukrotnie konsultuje się z chirurgiem bariatrycznym, może korzystać ze wsparcia dietetyka, psychologa i z rehabilitacji. Przechodzi też badania – m.in. gastroskopię.

Operacyjne leczenie otyłości pozwala zredukować masę ciała o mniej więcej 30 proc. Dodatkową korzyścią jest remisja lub całkowite wycofanie się cukrzycy, nadciśnienia tętniczego czy nawet astmy. Operacja przedłuża średnio życie o 4–8 lat. Podobnie jak inne zabiegi obarczona jest ryzykiem wystąpienia powikłań. Śmiertelność wynosi ok. 0,2 proc. i jest porównywalna np. z ryzykiem związanym z wycięciem pęcherzyka żółciowego.

Eksperci o potrzebie personalizacji w leczeniu choroby otyłościowej ►Choroba otyłościowa jest przewlekłą chorobą wymagającą kompleksowego i interdyscyplinarnego leczenia. Terapia pacjentów powinna być dobierana indywidualnie i łączyć w sobie skuteczność i bezpieczeństwo oraz ograniczać ryzyko rozwoju powikłań związanych z nadmierną masą ciała.

– Najczęściej wykonywana jest rękawowa resekcja żołądka polegająca na wycięciu ok. 80 proc. tego organu. Największy z dotychczas wyciętych przeze mnie żołądków miał 2000 ml. Chory od operacji schudł w ciągu sześciu miesięcy ok. 30 kg – powiedział dr Mateusz Kamiński.

Z danych NFZ wynika, że w Polsce nadwagę ma 65,7 proc. mężczyzn i 45,9 proc. kobiet, a otyłość dotyczy 13,6 proc. Polaków. Według danych z 2022 r. nadwaga i otyłość w Łódzkiem występowała u niemal 40 proc. pacjentów.