Osoba z niepełnosprawnością z szansą na skuteczne leczenie udaru

Udar niedokrwienny jest dramatycznym stanem, w którym kluczowym czynnikiem dającym szanse na uniknięcie bardzo poważnych powikłań są odpowiednie tempo działania i postępowanie według algorytmu. Czy takie leczenie jest w równy sposób dostępne dla osób z istniejącą wcześniej niepełnosprawnością? Ponurych i alarmujących danych dostarcza najnowsza publikacja z „Neurology Clinical Practice”.

Biorąc pod uwagę niedostatek wysokiej jakości danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności terapii udaru niedokrwiennego mózgu u pacjentów z niepełnosprawnością występującą przed udarem, istnieje ryzyko rutynowego wykluczania ich z możliwości leczenia. Stąd zespół badaczy z Czech i Kanady, na podstawie danych z rejestrów medycznych, zbadał, czy wyniki leczenia udaru u powyższej subpopulacji są tożsame w porównaniu z pacjentami nieobciążonymi.

Wykorzystano dane z lat 2016-2020 dotyczące 22 405 pacjentów z udarem niedokrwiennym, którzy otrzymali leczenie trombolityczne, w tym u 7,6 proc. odnotowano wynik w zmodyfikowanej skali Rankina na poziomie co najmniej 3. Niepełnosprawność przed udarem zdefiniowano jako wynik co najmniej 3 w mRS. Porównano zmianę w tejże skali od stanu przed ostrą chorobą do 3 miesięcy po. Dodatkowo dokonano stratyfikacji według grup wiekowych (poniżej 65, 65–74, 75–84, i powyżej 85 lat).

Pacjenci z niesprawnością przed udarem byli istotnie rzadziej kwalifikowani do trombolizy wewnątrznaczyniowej w porównaniu z pacjentami bez niej (10,1 vs 20,7 proc), dodatkowo otrzymywali je po dłuższym czasie (w zakresie 27 - 77 minut). 32,1 proc. pacjentów z niepełnosprawnością przed udarem, otrzymujących leczenie trombolityczne, pomyślnie powróciło do stanu sprzed udaru, ale odsetek ten wwynosił  od 19,6 proc. dla osób w wieku powyżej 85 lat do 66 proc. dla osób poniżej 65. roku życia. Niezależnie od przedchorobowej niesprawności tromboliza wewnątrznaczyniowa wiązała się z lepszymi wynikami, w tym niższym przyrostem punktacji w skali Rankina i mniejszą śmiertelnością, bez interakcji pomiędzy wpływem leczenia a przedchorobowym stopniem niepełnosprawności.

Pacjenci niepełnosprawni są rzadziej kwalifikowani do trombolizy, a jeśli już są, to czas leczenia jest dłuższy, co przekłada się na gorsze wyniki w porównaniu z pacjentami bez niepełnosprawności. Wykazano jednak, że aż jedna trzecia chorych z niepełnosprawnością powróciła do stanu zdrowia sprzed udaru.