Wyniki badania CAMP porównującego wpływ atypowych leków przeciwpsychotycznych na ryzyko wystąpienia zespołu metabolicznego
Autor: Izabela Żmijewska
Data: 29.09.2011
Źródło: Scott Stroup, Joseph P. McEvoy, Kimberly D. Ring, Robert H. Hamer, Lisa M. LaVange, Marvin S. Swartz, Robert A. Rosenheck, Diana O. Perkins, Abraham M. Nussbaum, Jeffrey A. Lieberman, and the Schizophrenia Trials Network A Randomized Trial Examining the E
We wrześniowym numerze American Journal of Psychiatry opublikowano wyniki 24 tygodniowego randomizowanego badania CAMP (ang. Comparison of Antipsychotics for Metabolic Problems) porównującego wpływ zmiany leczenia z atypowych neuroleptyków: olanzapina, kwetiapina, risperidon na aripirazol w ocenie ryzyka wystąpienia zespołu metabolicznego.
Badania kliniczne wykazały, że stosowanie niektórych atypowych neuroleptyków takich jak np.: olanzapina, kwetiapina i risperidon może wiązać się z podwyższonym ryzykiem wystąpienia zespołu metabolicznego lub nieprawidłowych wyników biochemicznych predysponujących pacjenta do wystąpienia chorób serca. W przypadku wystąpienia takiego ryzyka lub pojawiania się w badaniach kontrolnych nieprawidłowych wyników biochemicznych powinno się rozważyć zmianę stosowanego leku neuroleptycznego na inny - o mniejszym ryzyku wystąpienia zaburzeń metabolicznych, przy jednoczesnym dobrym profilu w zakresie leczenia objawów psychotycznych.
W randomizowanym wieloośrodkowym trwającym 24 tygodnie badaniu wzięło udział 215 pacjentów. Do badania włączeni zostali pacjenci z rozpoznaniem schizofrenii i choroby schizoafektywnej z podwyższonym ryzykiem wystąpienia chorób kardiologicznych ocenianych na podstawie BMI >27 oraz poziomu cholesterolu „nie HDL”* > 3,4 mmol/l (130 mg/dl)
Wszyscy pacjenci przed włączeniem do badania leczeni byli stałymi dawkami neuroleptyków odpowiednio: olanzapiną 5–20 mg/d kwetiapiną 200–1,200 mg/d oraz risperidonem 1–16 mg/d. Pacjenci randomizowani byli do dwóch podgrup 1) zmiany leku na aripiprazol (n=109) lub grupy osób pozostających na dotychczasowym leczeniu (n=106). Pacjenci w pierwszej grupie po 4 tygodniowym okresie zmiany leku (wzrost dawek aripiprazolu i jednoczesne stopniowe zmniejszanie dawki przyjmowanego wcześniej neuroleptyku) otrzymywali aripiprazol w dawkach 5-30mg/d. Wszyscy pacjenci objęci byli też programem kontroli diety oraz ćwiczeń fizyczne.
Ocena kliniczna przeprowadzona była za pomocą skali PANSS, natomiast występowanie objawów ubocznych za pomocą skal: AIMS oraz BAS.
W wynikach wykazano iż w grupie osób zmieniających lek (aripiprazol) po 24 tygodniach badania wykazano lepszą redukcję masy ciała odpowiednio –3.6 kg w porównaniu do –0.7 kg u osób otrzymujących pozostałe neuroleptyki (olanzapina, risperidon, kwetiapina), miało to swoje odzwierciedlenie w istotnie statystycznie mniejszych wartościach BMI. Poziomy triglicerydów (TAG) w grupie osób leczonych aripiprazolem zmniejszyły się o –25.7 mg/dl, natomiast u osób z pozostałych grupy nastąpił wyraźny ich wzrost o +7.0 mg/dl. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic pomiędzy grupami w zmianach poziomów HDL oraz LDL cholesterolu. Obserwowany pozytywny efekt w zakresie zmian wartości nie-HDL cholesterolu oraz obniżeniu TAG był obserwowany już po 1 miesiącu leczenia. W grupie osób leczonych aripiprazolem poziomy nie-HDL cholesterolu zmniejszyły się o –20.2 mg/dl a w pozostałej grupie odpowiednio o –10.8 mg/dl.
Podsumowując uzyskane wyniki autorzy zaznaczyli ,iż zamiana leku na aripirazol w celu w sytuacji wystąpienia wysokiego ryzyka chorób układu krążenia pozwoliła na obniżenie poziomu cholesterolu „nie-HDL” oraz TAG jak i obniżenie BMI. Skuteczność leczenia kształtowała się na porównywalnym poziomie choć zaobserwowano wyższy wskaźnik w zakresie przerwania leczenia w grupie osób otrzymujących aripiprazol. W świetle uzyskanych wyników weryfikacja leczenia polegająca na zamianie leków o wysokim ryzku wystąpienia zespołu metabolicznego na leki o niskim ryzku (u osób predysponowanych do wystąpienia chorób krążenia) może być pomocna w normalizacji wartości BMI, nie-HDL cholesterolu oraz TAG.
Bibliografia dla zainteresowanych
1. Olanzapine versus other atypical antipsychotics for schizophrenia. Cochrane Database Syst Rev. 2010
2. A multicenter, randomized, double-blind study of the effects of aripiprazole in overweight subjects with schizophrenia or schizoaffective disorder switched from olanzapine. Newcomer JW, Campos JA, Marcus RN, Breder C, Berman RM, Kerselaers W, L'italien GJ, Nys M, Carson WH, McQuade RD. J Clin Psychiatry. 2008
3. Metabolic risk with second-generation antipsychotic treatment: a double-blind randomized 8-week trial of risperidone and olanzapine. Kelly DL, Conley RR, Love RC, Morrison JA, McMahon RP. Ann Clin Psychiatry 2008.
4. Effect on lipid profiles of switching from olanzapine to another second-generation antipsychotic agent in veterans with schizophrenia. 2008
5. Cost-effectiveness analysis of schizophrenic patient care settings: impact of an atypical antipsychotic under long-acting injection formulation]. Encephale 2005
W randomizowanym wieloośrodkowym trwającym 24 tygodnie badaniu wzięło udział 215 pacjentów. Do badania włączeni zostali pacjenci z rozpoznaniem schizofrenii i choroby schizoafektywnej z podwyższonym ryzykiem wystąpienia chorób kardiologicznych ocenianych na podstawie BMI >27 oraz poziomu cholesterolu „nie HDL”* > 3,4 mmol/l (130 mg/dl)
Wszyscy pacjenci przed włączeniem do badania leczeni byli stałymi dawkami neuroleptyków odpowiednio: olanzapiną 5–20 mg/d kwetiapiną 200–1,200 mg/d oraz risperidonem 1–16 mg/d. Pacjenci randomizowani byli do dwóch podgrup 1) zmiany leku na aripiprazol (n=109) lub grupy osób pozostających na dotychczasowym leczeniu (n=106). Pacjenci w pierwszej grupie po 4 tygodniowym okresie zmiany leku (wzrost dawek aripiprazolu i jednoczesne stopniowe zmniejszanie dawki przyjmowanego wcześniej neuroleptyku) otrzymywali aripiprazol w dawkach 5-30mg/d. Wszyscy pacjenci objęci byli też programem kontroli diety oraz ćwiczeń fizyczne.
Ocena kliniczna przeprowadzona była za pomocą skali PANSS, natomiast występowanie objawów ubocznych za pomocą skal: AIMS oraz BAS.
W wynikach wykazano iż w grupie osób zmieniających lek (aripiprazol) po 24 tygodniach badania wykazano lepszą redukcję masy ciała odpowiednio –3.6 kg w porównaniu do –0.7 kg u osób otrzymujących pozostałe neuroleptyki (olanzapina, risperidon, kwetiapina), miało to swoje odzwierciedlenie w istotnie statystycznie mniejszych wartościach BMI. Poziomy triglicerydów (TAG) w grupie osób leczonych aripiprazolem zmniejszyły się o –25.7 mg/dl, natomiast u osób z pozostałych grupy nastąpił wyraźny ich wzrost o +7.0 mg/dl. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic pomiędzy grupami w zmianach poziomów HDL oraz LDL cholesterolu. Obserwowany pozytywny efekt w zakresie zmian wartości nie-HDL cholesterolu oraz obniżeniu TAG był obserwowany już po 1 miesiącu leczenia. W grupie osób leczonych aripiprazolem poziomy nie-HDL cholesterolu zmniejszyły się o –20.2 mg/dl a w pozostałej grupie odpowiednio o –10.8 mg/dl.
Podsumowując uzyskane wyniki autorzy zaznaczyli ,iż zamiana leku na aripirazol w celu w sytuacji wystąpienia wysokiego ryzyka chorób układu krążenia pozwoliła na obniżenie poziomu cholesterolu „nie-HDL” oraz TAG jak i obniżenie BMI. Skuteczność leczenia kształtowała się na porównywalnym poziomie choć zaobserwowano wyższy wskaźnik w zakresie przerwania leczenia w grupie osób otrzymujących aripiprazol. W świetle uzyskanych wyników weryfikacja leczenia polegająca na zamianie leków o wysokim ryzku wystąpienia zespołu metabolicznego na leki o niskim ryzku (u osób predysponowanych do wystąpienia chorób krążenia) może być pomocna w normalizacji wartości BMI, nie-HDL cholesterolu oraz TAG.
Bibliografia dla zainteresowanych
1. Olanzapine versus other atypical antipsychotics for schizophrenia. Cochrane Database Syst Rev. 2010
2. A multicenter, randomized, double-blind study of the effects of aripiprazole in overweight subjects with schizophrenia or schizoaffective disorder switched from olanzapine. Newcomer JW, Campos JA, Marcus RN, Breder C, Berman RM, Kerselaers W, L'italien GJ, Nys M, Carson WH, McQuade RD. J Clin Psychiatry. 2008
3. Metabolic risk with second-generation antipsychotic treatment: a double-blind randomized 8-week trial of risperidone and olanzapine. Kelly DL, Conley RR, Love RC, Morrison JA, McMahon RP. Ann Clin Psychiatry 2008.
4. Effect on lipid profiles of switching from olanzapine to another second-generation antipsychotic agent in veterans with schizophrenia. 2008
5. Cost-effectiveness analysis of schizophrenic patient care settings: impact of an atypical antipsychotic under long-acting injection formulation]. Encephale 2005
