Farmakoterapia otyłości – wytyczne 2015 Amerykańskiego Towarzystwa Endokrynologicznego
Autor: Andrzej Kordas
Data: 04.05.2015
Źródło: Apovian CM, Aronne LJ, Bessesen DH, i wsp. Pharmacological management of obesity: an endocrine Society clinical practice guideline. J Clin Endocrinol Metab. 2015 Feb;100(2):342-62
Amerykańskie Towarzystwo Endokrynologiczne (Endocrine Society) wspólnie z Europejskim Towarzystwem Endokrynologicznym (European Society of Endocrinology) i Towarzystwem Badań nad Otyłością (The Obesity Society) przedstawiły wytyczne farmakoterapii otyłości. Poniżej przedstawiona jest część spośród opublikowanych zaleceń.
- Dieta, ćwiczenia fizyczne i zmiana stylu życia powinny być wdrożone u wszystkich osób z nadwagą lub otyłością, których indeks masy ciała (BMI, body mass index) wynosi co najmniej 25 kg/m2. Wskazaniem do farmakoterapii środkami o uznanej skuteczności jest współwystępowanie BMI ≥ 27 kg/m2 oraz poważnego schorzenia współwystępującego (cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, obturacyjny bezdech senny) lub BMI ≥ 30 kg/m2. Chirurgia bariatryczna powinna być stosowana u obciążonych chorych z BMI ≥ 35 kg/m2 oraz u chorych bez istotnych obciążeń, ale z BMI ≥ 40 kg/m2.
- U chorych z dodatnim wywiadem w kierunku chorób serca lub niedostatecznie kontrolowanym nadciśnieniem tętniczym nie należy stosować fenterminy i dietylpropionu.
- Bezpieczeństwo farmakoterpii otyłości powinno być kontrolowane co najmniej raz w miesiącu przez pierwsze 3 miesiące leczenia, a następnie nie rzadziej niż co 3 miesiące.
- Dobra skuteczność farmakoterapii otyłości, która jest wskazaniem do kontynuacji leczenia, to zmniejszenie masy ciała o ≥ 5% w ciągu 3 miesięcy. Przeciwwskazaniem dla stosowania farmakoterapii są istotne działania niepożądane.
- Jeśli pacjent stosuje się do zaleceń niefarmakologicznego leczenia otyłości, lek należy włączać stopniowo i nie przekraczając maksymalnej dopuszczonej dawki.
- Oprócz metforminy u otyłych chorych z cukrzycą typu 2 wskazane jest stosowanie analogów peptydu GLP-1 (glucagon-like peptide-1) i inhibitorów transportera SGLT-2 (sodium-glucose-linked transporter-2). W tej grupie pacjentów w początkowym leczeniu znaczenie ma również zastosowanie insuliny podstawowej jako pierwszorzędowej insulinoterapii. Preferowanymi lekami przeciwnadciśnieniowymi pierwszego rzutu u tych chorych są: inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę, blokery receptora dla angiotensyny, blokery kanału wapniowego.
- U osób otyłych z chorobami układu sercowo-naczyniowego wskazane jest stosowanie lorkaseryny i/lub orlistatu.
- W przypadku farmakoterapii depresji lub padaczki u osoby otyłej należy wspólnie z chorym podejmować decyzje o wyborze leku biorąc pod uwagę jego czas trwania i możliwe zwiększenie masy ciała.
- Podawane parenteralnie środki antykoncepcyjne mogą być związane ze zwiększeniem masy ciała.
- Leczeniu przeciwretrowirusowemu powinny towarzyszyć kontrole masy ciała i obwodu w pasie.
- W leczeniu różnych chorób przewlekłych proponuje się unikanie glikokortykosteroidów, jeśli niesteroidowe leki przeciwzapalne są wystarczające. W leczeniu alergii u osób z otyłością należy unikać leków o właściwościach sedacyjnych.
- U chorych z dodatnim wywiadem w kierunku chorób serca lub niedostatecznie kontrolowanym nadciśnieniem tętniczym nie należy stosować fenterminy i dietylpropionu.
- Bezpieczeństwo farmakoterpii otyłości powinno być kontrolowane co najmniej raz w miesiącu przez pierwsze 3 miesiące leczenia, a następnie nie rzadziej niż co 3 miesiące.
- Dobra skuteczność farmakoterapii otyłości, która jest wskazaniem do kontynuacji leczenia, to zmniejszenie masy ciała o ≥ 5% w ciągu 3 miesięcy. Przeciwwskazaniem dla stosowania farmakoterapii są istotne działania niepożądane.
- Jeśli pacjent stosuje się do zaleceń niefarmakologicznego leczenia otyłości, lek należy włączać stopniowo i nie przekraczając maksymalnej dopuszczonej dawki.
- Oprócz metforminy u otyłych chorych z cukrzycą typu 2 wskazane jest stosowanie analogów peptydu GLP-1 (glucagon-like peptide-1) i inhibitorów transportera SGLT-2 (sodium-glucose-linked transporter-2). W tej grupie pacjentów w początkowym leczeniu znaczenie ma również zastosowanie insuliny podstawowej jako pierwszorzędowej insulinoterapii. Preferowanymi lekami przeciwnadciśnieniowymi pierwszego rzutu u tych chorych są: inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę, blokery receptora dla angiotensyny, blokery kanału wapniowego.
- U osób otyłych z chorobami układu sercowo-naczyniowego wskazane jest stosowanie lorkaseryny i/lub orlistatu.
- W przypadku farmakoterapii depresji lub padaczki u osoby otyłej należy wspólnie z chorym podejmować decyzje o wyborze leku biorąc pod uwagę jego czas trwania i możliwe zwiększenie masy ciała.
- Podawane parenteralnie środki antykoncepcyjne mogą być związane ze zwiększeniem masy ciała.
- Leczeniu przeciwretrowirusowemu powinny towarzyszyć kontrole masy ciała i obwodu w pasie.
- W leczeniu różnych chorób przewlekłych proponuje się unikanie glikokortykosteroidów, jeśli niesteroidowe leki przeciwzapalne są wystarczające. W leczeniu alergii u osób z otyłością należy unikać leków o właściwościach sedacyjnych.
