Udar niedokrwienny: nowe metody leczenia
Autor: Mariusz Bryl
Data: 14.06.2016
Źródło: MK/MB
Udar niedokrwienny coraz mniej groźny? I tak i nie. Nowe metody leczenia zwiększają szanse przeżycia i powrotu do zdrowia, ale zwiększają także odsetek śmiertelności. O udarze niedokrwiennym i postępach w leczeniu mówiła prof. Agnieszka Słowik z Katedry Neurologii CM UJ w Krakowie.
Udar mózgu charakteryzuje się wystąpieniem ogniskowego lub uogólnionego zaburzenia czynności mózgu o przyczynie naczyniowej. Udar jest nieodwracalny. Kobiety chorują rzadziej niż mężczyźni, ale śmiertelność jest wysoka u obu płci. Co zmniejszyło liczbę zgonów? Stworzenie oddziałów udarowych, włączanie aspiryny do 48 godzin po zachorowaniu, hemikraniektomia w wybranych przypadkach, fibrynoliza dożylna do 4,5 godzin po zachorowaniu, mechaniczna trombektomia.
Rocznie na udar choruje 70 tys. osób. Leczenie rt-PA jest stosowane u 10 procent, docelowo u 30 procent. Leczenie za pomocą mechanicznej trombektomii stosowane jest u 100 osób, docelowo u 1,4 tys. osób., tych z najcięższą postacią choroby.
Leczenie rt-PA jest znane na świecie od 1995 roku, w Polsce od 2003 roku. Na początku zarezerwowane było dla pacjentów do 3 godzin po udarze, obecnie do 4,5 godziny po wystąpieniu objawów. Pacjenci leczeni tą metodą mają o 30 proc. większe szanse na samodzielność niż nieleczeni. Ryzykiem są krwotoki wewnątrzczaszkowe, których nie można przewidzieć. Leczenie rt-PA IV nie ma wpływu na śmiertelność 3 miesiące po udarze mózgu.
Rok 2015 przyniósł przełom w leczeniu udarów. Pojawiła się mechaniczna trombektomia, która polega na wyciągnięciu zakrzepu bezpośrednio z naczynia. Warunkiem jest jednak to, że naczynie ma przynajmniej 2 mm. Najpierw stosowano twarde druciki, które zwiększały ryzyko uszkodzenia naczynia, obecnie są stosowane druciki delikatne i giętkie. W leczeniu dodatkowo pomaga perfuzyjna tomografia komputerowa. Według badań leczenie jest dopuszczone do zastosowania nawet do 12 godzin po udarze, choć średni czas od zachorowania do włączenia leczenia wynosi zazwyczaj 5-6 godzin. Okno terapeutyczne jest wiec znacznie dłuższe niż w przypadku rt-PA. Terapia została udokumentowana jako ta znacząco oprawiająca jakość życia chorych, ale także zwiększa śmiertelność.
W Uniwersyteckim Centrum Interwencyjnych Terapii Ostrego Udaru Mózgu w Krakowie wykonano 73 trombektomii w ramach CITO (60 proc poprzedzone rt-PAIV). Jakie były wyniki? Śmiertelność wyniosła ponad 18 proc ( z powodu powikłań), ale 45 procent pacjentów wyszło ze szpitala zdrowych bez objawów neurologicznych. Wyniki potwierdzają skuteczność trombektomii u pacjentów, u których nieskuteczna była tromboliza dożylna lub u tych, u których nie mogła zostać zastosowana. Protokół diagnostyczny przed włączeniem do leczenia uwzględniający obrazowanie naczyń domózgowych i mózgowych oraz badania perfuzyjnej tomografii komputerowej pozwala na rekrutacje odpowiednich kandydatów do leczenia
Zgodnie ze standardami proponowanymi przez Międzynarodowe Towarzystwa Naukowe zabiegi powinni wykonywać radiolodzy przeszkoleni w wykonywaniu zabiegów na naczyniach mózgowych w tzw. Nadrzędnych Ośrodkach Leczenia Udaru.
Wyniki leczenia powinny być rejestrowane pod kątem skuteczności i objawów niepożądanych. Powinien być tez prowadzony audyt zgonów.
Wykład został wygłoszony podczas TMT 2016.
Rocznie na udar choruje 70 tys. osób. Leczenie rt-PA jest stosowane u 10 procent, docelowo u 30 procent. Leczenie za pomocą mechanicznej trombektomii stosowane jest u 100 osób, docelowo u 1,4 tys. osób., tych z najcięższą postacią choroby.
Leczenie rt-PA jest znane na świecie od 1995 roku, w Polsce od 2003 roku. Na początku zarezerwowane było dla pacjentów do 3 godzin po udarze, obecnie do 4,5 godziny po wystąpieniu objawów. Pacjenci leczeni tą metodą mają o 30 proc. większe szanse na samodzielność niż nieleczeni. Ryzykiem są krwotoki wewnątrzczaszkowe, których nie można przewidzieć. Leczenie rt-PA IV nie ma wpływu na śmiertelność 3 miesiące po udarze mózgu.
Rok 2015 przyniósł przełom w leczeniu udarów. Pojawiła się mechaniczna trombektomia, która polega na wyciągnięciu zakrzepu bezpośrednio z naczynia. Warunkiem jest jednak to, że naczynie ma przynajmniej 2 mm. Najpierw stosowano twarde druciki, które zwiększały ryzyko uszkodzenia naczynia, obecnie są stosowane druciki delikatne i giętkie. W leczeniu dodatkowo pomaga perfuzyjna tomografia komputerowa. Według badań leczenie jest dopuszczone do zastosowania nawet do 12 godzin po udarze, choć średni czas od zachorowania do włączenia leczenia wynosi zazwyczaj 5-6 godzin. Okno terapeutyczne jest wiec znacznie dłuższe niż w przypadku rt-PA. Terapia została udokumentowana jako ta znacząco oprawiająca jakość życia chorych, ale także zwiększa śmiertelność.
W Uniwersyteckim Centrum Interwencyjnych Terapii Ostrego Udaru Mózgu w Krakowie wykonano 73 trombektomii w ramach CITO (60 proc poprzedzone rt-PAIV). Jakie były wyniki? Śmiertelność wyniosła ponad 18 proc ( z powodu powikłań), ale 45 procent pacjentów wyszło ze szpitala zdrowych bez objawów neurologicznych. Wyniki potwierdzają skuteczność trombektomii u pacjentów, u których nieskuteczna była tromboliza dożylna lub u tych, u których nie mogła zostać zastosowana. Protokół diagnostyczny przed włączeniem do leczenia uwzględniający obrazowanie naczyń domózgowych i mózgowych oraz badania perfuzyjnej tomografii komputerowej pozwala na rekrutacje odpowiednich kandydatów do leczenia
Zgodnie ze standardami proponowanymi przez Międzynarodowe Towarzystwa Naukowe zabiegi powinni wykonywać radiolodzy przeszkoleni w wykonywaniu zabiegów na naczyniach mózgowych w tzw. Nadrzędnych Ośrodkach Leczenia Udaru.
Wyniki leczenia powinny być rejestrowane pod kątem skuteczności i objawów niepożądanych. Powinien być tez prowadzony audyt zgonów.
Wykład został wygłoszony podczas TMT 2016.
