Czy strajk pracownika szpitala grozi wypowiedzeniem?
Autor: Ewa Gosiewska
Data: 21.06.2017
Źródło: EG/Kancelaria KONDRAT i Partnerzy
Działy:
Polecamy
Aktualności
Strajki pracowników szpitali to dość częsta bolączka nie tylko Ministerstwa Zdrowia, ale także menedżerów placówek medycznych. Czy zatem strajkujący powinni obawiać się zwolnienia po zakończeniu protestu? Prawnicy odpowiadają.
„Czy można dać wypowiedzenie warunków pracy i płacy pielęgniarce biorącej udział w strajku, która odmówiła wykonania polecenia służbowego?”
Odpowiedź:
Nie można co do zasady złożyć wypowiedzenia warunków pracy i płacy pielęgniarce, która uczestnicząc w legalnym strajku, odmówiła wykonania polecenia służbowego.
Uzasadnienie:
Problem ten należy rozważyć na gruncie dwóch aktów prawnych: Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (Dz.U.2016.1666, dalej: kodeks pracy) oraz ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz.U.2015.295, dalej: ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych).
Zgodnie z art. 100 kodeksu pracy obowiązkiem pracownika jest wykonywanie poleceń służbowych pracodawcy, które dotyczą pracy, jeśli nie są sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.
Udział w strajku zorganizowanym zgodnie z obowiązującymi przepisami zbiorowego prawa pracy, co do zasady nie wywiera wpływu na sytuację prawną pracownika i nie stanowi podstawy do rozwiązania umowy o pracę. Zgodnie z art. 23 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, udział pracownika w strajku zorganizowanym zgodnie z przepisami ustawy nie stanowi naruszenia obowiązków pracowniczych. Co prawda, za okres uczestnictwa w strajku pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie, jednakże zachowuje on prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy. Okres przerwy w wykonywaniu pracy wlicza się do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy.
Co więcej, jak wskazał Sąd Najwyższy prawo do strajku należy do podstawowych praw człowieka oraz wolności związkowych. Wszelkie wątpliwości związane z wykładnią przepisów regulujących strajk powinny być, zgodnie z zasadą in dubio pro libertate rozstrzygane na rzecz, a nie przeciwko wolności strajku (wyr. SN z 7.2.2007 r.,I PK 209/06).
Należy mieć na względzie, że strajk w środowisku pracy organizowany w celu wymuszenia na pracodawcy spełnienia żądań dotyczących warunków pracy, płacy, interesów socjalnych lub wolności związkowych realizowany jest właśnie poprzez odmowę świadczenia pracy.
Za naruszenie obowiązków pracowniczych uznaje się natomiast udział pracownika w strajku zorganizowanym niezgodnie z przepisami ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych jeżeli pracownik ma wiedzę o okolicznościach warunkujących nielegalność strajku.
Wobec powyższego, należy uznać, że co do zasady sam fakt udziału w strajku i odmowy z tego powodu wykonania polecenia służbowego nie powinien powodować wypowiedzenia warunków pracy i płacy. Każdy indywidualny przypadek wymaga natomiast odrębnej oceny, m.in. w zakresie ustalenia „legalności” strajku oraz w zakresie okoliczności dotyczących pracownika i przyczyn odmowy wykonania przez niego polecenia służbowego.
Autor:
Wiktoria Jaromska, prawnik, Kancelaria KONDRAT i Partnerzy
Odpowiedź:
Nie można co do zasady złożyć wypowiedzenia warunków pracy i płacy pielęgniarce, która uczestnicząc w legalnym strajku, odmówiła wykonania polecenia służbowego.
Uzasadnienie:
Problem ten należy rozważyć na gruncie dwóch aktów prawnych: Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (Dz.U.2016.1666, dalej: kodeks pracy) oraz ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz.U.2015.295, dalej: ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych).
Zgodnie z art. 100 kodeksu pracy obowiązkiem pracownika jest wykonywanie poleceń służbowych pracodawcy, które dotyczą pracy, jeśli nie są sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.
Udział w strajku zorganizowanym zgodnie z obowiązującymi przepisami zbiorowego prawa pracy, co do zasady nie wywiera wpływu na sytuację prawną pracownika i nie stanowi podstawy do rozwiązania umowy o pracę. Zgodnie z art. 23 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, udział pracownika w strajku zorganizowanym zgodnie z przepisami ustawy nie stanowi naruszenia obowiązków pracowniczych. Co prawda, za okres uczestnictwa w strajku pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie, jednakże zachowuje on prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy. Okres przerwy w wykonywaniu pracy wlicza się do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy.
Co więcej, jak wskazał Sąd Najwyższy prawo do strajku należy do podstawowych praw człowieka oraz wolności związkowych. Wszelkie wątpliwości związane z wykładnią przepisów regulujących strajk powinny być, zgodnie z zasadą in dubio pro libertate rozstrzygane na rzecz, a nie przeciwko wolności strajku (wyr. SN z 7.2.2007 r.,I PK 209/06).
Należy mieć na względzie, że strajk w środowisku pracy organizowany w celu wymuszenia na pracodawcy spełnienia żądań dotyczących warunków pracy, płacy, interesów socjalnych lub wolności związkowych realizowany jest właśnie poprzez odmowę świadczenia pracy.
Za naruszenie obowiązków pracowniczych uznaje się natomiast udział pracownika w strajku zorganizowanym niezgodnie z przepisami ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych jeżeli pracownik ma wiedzę o okolicznościach warunkujących nielegalność strajku.
Wobec powyższego, należy uznać, że co do zasady sam fakt udziału w strajku i odmowy z tego powodu wykonania polecenia służbowego nie powinien powodować wypowiedzenia warunków pracy i płacy. Każdy indywidualny przypadek wymaga natomiast odrębnej oceny, m.in. w zakresie ustalenia „legalności” strajku oraz w zakresie okoliczności dotyczących pracownika i przyczyn odmowy wykonania przez niego polecenia służbowego.
Autor:
Wiktoria Jaromska, prawnik, Kancelaria KONDRAT i Partnerzy
