Okolicznościowy album szpitala - jakie kruczki prawne?

Większość szpitali świętując swój jubileusz wydaje okolicznościowe broszury z tej okazji. Okazuje się, że i ta z pozoru niewinna promocja placówki może być prawnie niejasna. Dzięki naszej platformie bezpłatnych porad prawnych do kancelarii Kondrat i Partnerzy wpłynęło kolejne pytanie.

PYTANIE:
Nasz szpital chce wydać okolicznościową broszurę z okazji 100 lecia jego założenia. Chcemy wykorzystać w niej m.in. zdjęcia zarówno te pochodzące z naszego szpitalnego archiwum ale również pochodzące od lekarzy, przyjaciół czy mieszkańców naszego miasta. Często zdjęcia przestawiają ważne dla szpitala osoby ale nie pochodzą od tych osób bezpośrednio. Cześć z tych osób już nie żyje. Które zdjęcia i na jakich zasadach możemy wykorzystać.

ODPOWIEDŹ:
Pytanie to dotyczy w istocie kwestii zgody na rozpowszechnianie wizerunku. Zgodnie z ustawą Prawo autorskie i prawa pokrewne, rozpowszechnianie wizerunku wymaga co do zasady zgody osoby, której wizerunek wykorzystujemy, jednak od tej zasady istnieje kilka wyjątków.

Zgoda taka nie musi być w formie pisemnej. Forma pisemna będzie przydatna jedynie w celach dowodowych w przypadku sporu między stronami co do jej udzielenia. W naszym kazusie osoby, które przekazały zdjęcia ze swoich prywatnych archiwów na cel wydania broszury tym samym udzieliły zgody na wykorzystanie swojego wizerunku, o ile oczywiście ten cel był im wiadomy. Zgoda taka dotyczy jednak jedynie tej osoby, która takie zdjęcie przekazała.

Okoliczność, że zdjęcia pochodzą z archiwów szpitala czy z archiwów prywatnych nie ma znaczenia. Dla każdej osoby bowiem dopuszczalność rozpowszechniania jej wizerunku należy rozpatrywać oddzielnie.

Od zasady konieczności zgody osoby, której wizerunek chcemy rozpowszechnić istnieją jednak wyjątki. Zgoda zatem nie będzie konieczna w następujących przypadkach:

• Otrzymanie umówionej zapłaty za pozowanie

• gdy chodzi o wizerunek osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych

• gdy chodzi o wizerunek osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza

W naszym kazusie będziemy mogli zatem na podstawie tych wyjątków wykorzystać wiele zdjęć, co do których osoby, które się na nich znajdują nie wyraziły na nie bezpośredniej zgody. Będą to zdjęcia, które przedstawiają grupy osób na wszelkich imprezach i uroczystościach szpitala takich jak np. uroczyste otwarcie szpitala, rocznice działalności czy inne zgromadzenia osób związanych z działalnością szpitala.

Ponadto będzie również można dołączyć do broszury zdjęcia indywidualne osób, które są znane choćby w lokalnej społeczności ze swoich funkcji publicznych, społecznych czy zawodowych. Będzie to np. burmistrz, znany lekarz- profesor medycyny, czy założyciel - fundator szpitala.

Co do prawa do wykorzystania wizerunku osób zmarłych, konieczność ich zgody wygasa po upływie 20 lat od ich śmierci. Przed upływem tego okresu zgody za taką osobę może udzielić kolejno – wdowa/wdowiec, zstępni (dzieci zmarłego, ewentualnie ich potomstwo), rodzice, rodzeństwo oraz zstępni rodzeństwa.


PODSTAWA PRAWNA:

1. art. 81,83,78 ust. 2 ustawy Prawo autorskie i prawa pokrewne (Dz.U. 1994 nr 24 poz. 83)

Autorzy:

Justyna Stefańczyk-Kaczmarzyk, partner, Kancelaria KONDRAT i Partnerzy
Marcin Rytel, prawnik, Kancelaria KONDRAT i Partnerzy