Co nowego w leczeniu astmy ? - Wytyczne GINA 2017

Zmiany dotyczące leczenia astmy obejmują zarówno dotychczasową farmakoterapię, immunoterapię swoistą jak i leczenie biologiczne.

Niedawno opublikowano aktualizację Global Initiative for Asthma (GINA) – wprowadzono istotne zmiany zarówno w zakresie rozpoznania (zwłaszcza astma wczesnodziecięca, nakładanie astma/POChP) oraz leczenia. Definicja astmy nie ulega zmianie – aktualnie podkreśla się znaczenie diagnostyki na etapie poprzedzającym terapię. Zaleca wykonanie badań czynnościowych, a następnie testu odwracalności obturacji - w razie ujemnego wyniku badanie to należy powtórzyć lub rozszerzyć diagnostykę. Ujemny test nadreaktywności oskrzeli nie wyklucza astmy oskrzelowej. W sytuacjach, gdy ze względu na stan kliniczny chorego, diagnostyki nie można przeprowadzić - należy zalecić wziewne GKS (glikokortykosteroidy) oraz lek doraźny. U tych chorych po 1-3 miesiącach powinno się dokonać oceny odpowiedzi na leczenie i przeprowadzić diagnostykę. Zespół nakładania astma/POChP nie stanowi odrębnego rozpoznania klinicznego, należy rozpatrywać go jako kategorię fenotypową określoną jako asthma-COPD overlap (nakładanie astmy i POChP) . Pojęcie ACOS (Asthma- COPD Overlap Syndrome) zostaje wycofane z aktualnych Wytycznych, już nie ujęte jako zespół, ale nakładanie cech typowych dla obu schorzeń.
U chorych na astmę oskrzelową należy dokonywać okresowej (co 4 tygodnie) analizy kontroli i oceny ryzyka zaostrzenia, nieodwracalnej obturacji oraz występowania działań niepożądanych. Uszczegółowiono kiedy należy przeprowadzać badania czynnościowe. Są one rekomendowane na etapie diagnostyki/inicjacji terapii, kolejne 3-6 miesięcy od zastosowania leczenia, a następne okresowo zależnie od przebiegu choroby.

Zmiany dotyczące leczenia astmy obejmują zarówno dotychczasową farmakoterapię, immunoterapię swoistą jak i leczenie biologiczne. Tiotropium (formuła drobnocząsteczkowa) jest zalecane nadal u chorych powyżej 12 r ż. z zaostrzeniami w wywiadzie – aktualnie jednak nie tylko dla stopnia V leczenia, ale też dla chorych stopnia IV. Wytyczne wskazują na korzyści stosowania podjęzykowej immunoterapii swoistej (SLIT) jako terapii dodanej u dorosłych z atopią wobec kurzu domowego, objawami alergicznego nieżytu nosa, u których występują zaostrzenia pomimo stosowania GKS. SLIT jest rekomendowane dla osób z FEV1% powyżej 70% wartości należnej.

Aktualnie nadal leki antylekotrienowe w II stopniu mogą stanowić jedyną terapię kontrolującą. Nowością jest wprowadzenie możliwości obniżenia dawki wziewnych GKS poprzez dodanie leku antylekotrienowego, dotyczy również chorych leczonych jak dla stopnia II.

Dotychczasowe leczenie biologiczne (anty IgE – omalizumab, anty IL5 mepolizumab) zostało uzupełnione o reslizumab. Jest to rekomendowana terapia dodana w astmie eozynofilowej niekontrolowanej stopnia IV. Jest to przeciwciało monoklonalne anty IL5, podawane dożylnie, u chorych powyżej 12 r. ż.
Zalecenia dotyczące terapii zostały uzupełnione o uszczegółowiony zakres umiejętności jakie należy przekazać choremu.

Global Strategy for Asthma Managemant and Prevention (GINA) update 2017, available from: www.ginasthma.org