Skuteczność fizjoterapii i CPAP w leczeniu obturacyjnego bezdechu sennego

Obturacyjny bezdech senny (OBS) jest powszechną (dotyka 5-10% mężczyzn oraz ok. 3% kobiet) i uciążliwą chorobą, która może być skutecznie leczona za pomocą CPAP. Jako dodatkowe postępowanie zaleca się m.in. aktywność fizyczną. Dodatkowym problemem mogącym współistnieć z obturacyjnym bezdechem sennym jest niewydolność serca - wszak do obu schorzeń predysponuje otyłość. Na łamach Chest Journal opublikowano wynik badania nad skutecznością leczenia OBS przy pomocy zarówno CPAP, jak i ćwiczeń fizycznych.

65 pacjentów z OBS i niewydolnością serca podzielono na grupę kontrolną (1.), grupę wykonującą wyłącznie ćwiczenia fizyczne (2.), grupę leczoną wyłącznie CPAP (3.) oraz grupę wykonującą ćwiczenia i stosujące CPAP (4.). Do badania włączono chorych w wieku 30-70 lat, z niewydolnością serca wg NYHA II i III, stabilnych klinicznie co najmniej 3 miesiące, z frakcją wyrzutową <40%. Protokół ćwiczeń, wykonywanych pod nadzorem fizjoterapeuty i kardiologa, obejmował 10-minutową rozgrzewkę, trening aerobowy (bieżnia i cykloergometr, 30 minut w pierwszym miesiąc u i 45 minut w ciągu kolejnych 2 miesięcy) i trening siłowy (z wolnymi ciężarami; trzy ćwiczenia dla kończyn górnych i cztery ćwiczenia dla kończyn dolnych, z 1-minutowym okresem odpoczynku).

Porównując wartość wyjściową z efektami 3-miesięcznego postępowania, średni wskaźnik bezdech/spłycenie (AHI) nie zmienił się znacząco w grupie kontrolnej, zmniejszył się umiarkowanie w grupie 2. (28±17 do 18±12; p <0,03) i uległ znacznemu obniżeniu w grupie 3. (32±25 do 8±11, p<0,007) oraz 4. (25±15 do 10±16; p<0,007). Maksymalne zużycie tlenu, siła mięśni i wytrzymałość poprawiły się tylko w grupie wykonującej ćwiczenia fizyczne. Zarówno trening, jak i CPAP zredukowały uczucie nadmiernej senności w ciągu dnia, poprawiły jakość życia i klasę funkcjonalną NYHA.

Odpowiednio dobrany trening wraz ze stosowaniem CPAP okazuje się bardzo skuteczny nie tylko w leczeniu OBS, ale także w zwiększeniu wydolności fizycznej oraz jakości życia. Takie postępowanie może być jednak bardzo trudne do powszechnego stosowania ze względu na związane z nim problemy logistyczne (koszty, miejsce, czas i dostępność kadr) oraz konieczność samodyscypliny ze strony pacjentów.