Sebastian Glatt nagrodzony za ustalenie struktury i funkcji kompleksu Elongator

Dr hab. Sebastian Glatt znalazł się w grupie czterech naukowców, którzy zostali wyróżnieni Nagrodą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Doceniono go za ustalenie struktury i funkcji kompleksu Elongator wpływającego na poprawność biosyntezy białka. To ważne odkrycie ponieważ mutacje tego białkowego kompleksu występują u ludzi i są odpowiedzialne za różne choroby.

Nagroda jest przyznawana w czterech kategoriach za szczególne osiągnięcia i odkrycia naukowe, które przesuwają granice poznania i otwierają nowe perspektywy poznawcze, wnoszą wybitny wkład w postęp cywilizacyjny i kulturowy kraju. Wartość każdej z nagród wynosi 250 tys. zł.  

Kompleks Elongator ważny dla syntezy białek w oganizmie

Dr Sebastiana Glatta doceniono w obszarze nauk o życiu i o Ziemi. Naukowiec otrzymał nagrodę za to, że ustalił strukturę i funkcję kompleksu Elongator wpływającego na poprawność biosyntezy białka.

Elongator to eukariotyczny kompleks białek odpowiedzialny za wprowadzanie pewnej bardzo małej grupy chemicznej w konkretne miejsce w antykodonie tRNA. Obecność tej chemicznej modyfikacji jest istotna w procesie produkcji białek – jednego z głównych składników wszystkich organizmów.

Białka pełnią bardzo wiele istotnych funkcji; są enzymami przyspieszającymi reakcje biochemiczne; pełnią funkcje transportowe np. tlenu we krwi (hemoglobina); magazynują różne związki np. żelazo w wątrobie (ferrytyna) oraz budują nasze tkanki i odpowiadają za ich ruch (aktyna i miozyna).

Modyfikacja wprowadzana przez Elongator powoduje, że w trakcie syntezy białek w komórkach, tRNA jest rozpoznawane i wiązane przez rybosomy we właściwy sposób. Właściwy, czyli taki, gdzie oddziaływanie antykodonu tRNA z kodonem mRNA jest optymalne. Finalnie proces syntezy białka zachodzi we właściwym tempie, co pozwala na to, aby przyjęło ono swoją właściwą strukturę przestrzenną, niezbędną dla pełnionej funkcji.

Mutacje tego białkowego kompleksu występujące u ludzi są odpowiedzialne za choroby, takie jak pewne rodzaje epilepsji, nowotworów czy niepełnosprawności intelektualnych. To czyni kompleks Elongator bardzo interesującym celem dla nowatorskich leków.  

Elitarna grupa nagrodzonych

Wśród nagrodzonych znaleźli się także:

•  prof. dr hab. inż. Janusz Lewiński z Wydziału Chemicznego Politechniki Warszawskiej i Instytutu Chemii Fizycznej PAN, w obszarze nauk chemicznych i o materiałach
• prof. dr hab. Krzysztof Sacha z Instytutu Fizyki Teoretycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, w obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich
• prof. dr hab. Marcin Wodziński z Katedry Judaistyki Uniwersytetu Wrocławskiego w obszarze nauk humanistycznych i społecznych.

Nagrody FNP są przyznawane od 1992 r. Grono laureatów, łącznie z tegorocznymi zdobywcami nagrody, liczy już 121 osób.