Trudności terapeutyczne u pacjenta z uogólnioną postacią ziarniniaka obrączkowatego
Redaktor: Arleta Czarnik
Data: 29.12.2021
Ziarniniak obrączkowaty (granuloma annulare – GA) to łagodna, przewlekła dermatoza zapalna zaliczana do ziarniniakowych chorób skóry. Wybór skutecznej metody leczenia postaci uogólnionej GA może stwarzać trudności, co potwierdza przypadek opisany na łamach „Przeglądu Dermatologicznego”.
W populacji europejskiej częstość występowania GA szacuje się na 0,1–0,4 proc. Chorują głównie młodzi dorośli i dzieci, jednak zmiany mogą się pojawić w każdym wieku.
Typowy obraz kliniczny GA to twarde, nieco wyniosłe grudki i guzki o gładkiej powierzchni, barwy cielistej lub bladoczerwonej, z tendencją do tworzenia się obrączkowatych ognisk poszerzających się obwodowo. Zmiany skórne najczęściej umiejscowione są w obrębie grzbietowych powierzchni rąk i stóp, ale mogą występować również w innych lokalizacjach. Większość publikacji dotyczących GA to opisy pojedynczych przypadków. Wybór odpowiedniej terapii zależy przede wszystkim od postaci klinicznej GA (ograniczona, uogólniona).
W artykule zamieszczonym na łamach „Dermatology Review/Przeglądu Dermatologicznego” przedstawiono trudności w wyborze skutecznej metody terapeutycznej u 58-letniego pacjenta z postacią uogólnioną GA ze współistniejącym nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą typu 2, niedoczynnością tarczycy i zaburzeniami gospodarki lipidowej. Po zastosowaniu naświetlania NB-UVB obserwowano tylko nieznaczne spłaszczenie zmian, nadal utrzymywał się świąd skóry. Z przyczyn okulistycznych (zmiany zapalne w obrębie rogówki, retinopatia cukrzycowa, początkowe stadium zaćmy oraz podejrzenie jaskry) odstąpiono od włączenia PUVA-terapii. Zrezygnowano z zastosowania leków przeciwmalarycznych z powodu ich negatywnego wpływu na siatkówkę (tzw. retinopatia chlorochinowa). U opisywanego pacjenta nie można było rozpocząć ogólnoustrojowej glikokortykosteroidoterapii z powodu cukrzycy typu 2, retinopatii cukrzycowej i nowo rozpoznanej zaćmy. Ostatecznie zdecydowano się na włączenie dapsonu i uzyskano poprawę stanu klinicznego chorego.
Dapson jest lekiem pierwszego wyboru w terapii m.in.: opryszczkowatego zapalenia skóry, pęcherzycy IgA, linijnej IgA pęcherzowej dermatozy, podrogowej krostkowej dermatozy oraz rumienia wyniosłego i długotrwałego. Stanowi też przydatną opcję terapeutyczną w wielu innych dermatozach zapalnych, w tym w uogólnionej postaci GA, co potwierdza opisany powyżej przypadek kliniczny.
W literaturze dermatologicznej są doniesienia o skuteczności w leczeniu uogólnionej GA wielu innych leków, takich jak retinoidy miejscowe i ogólne, sulfasalazyna, estry kwasu fumarowego, inhibitory TNF, metotreksat, cyklosporyna, pentoksyfilina, hydroksymocznik oraz tetracykliny. Według ostatnich publikacji obiecującą opcją terapeutyczną jest także tofacytynib – lek z grupy inhibitorów kinazy tyrozynowej JAK.
Postać uogólniona GA może stwarzać trudności terapeutyczne, co potwierdza opisany powyżej przypadek kliniczny. Wydaje się, że lepsze poznanie etiopatogenezy, czynników zaostrzających i powiązania z chorobami ogólnoustrojowymi pozwoliłoby na skuteczniejsze leczenie tej odmiany GA.
Pełna treść artykułu: Jagoda Stroynowska-Kosik, Ewelina Biało-Wójcicka. Therapeutic difficulties in a patient with a generalized form of annular granuloma. Dermatol Rev/Przegl Dermatol 2021; 108: 320-324.
Typowy obraz kliniczny GA to twarde, nieco wyniosłe grudki i guzki o gładkiej powierzchni, barwy cielistej lub bladoczerwonej, z tendencją do tworzenia się obrączkowatych ognisk poszerzających się obwodowo. Zmiany skórne najczęściej umiejscowione są w obrębie grzbietowych powierzchni rąk i stóp, ale mogą występować również w innych lokalizacjach. Większość publikacji dotyczących GA to opisy pojedynczych przypadków. Wybór odpowiedniej terapii zależy przede wszystkim od postaci klinicznej GA (ograniczona, uogólniona).
W artykule zamieszczonym na łamach „Dermatology Review/Przeglądu Dermatologicznego” przedstawiono trudności w wyborze skutecznej metody terapeutycznej u 58-letniego pacjenta z postacią uogólnioną GA ze współistniejącym nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą typu 2, niedoczynnością tarczycy i zaburzeniami gospodarki lipidowej. Po zastosowaniu naświetlania NB-UVB obserwowano tylko nieznaczne spłaszczenie zmian, nadal utrzymywał się świąd skóry. Z przyczyn okulistycznych (zmiany zapalne w obrębie rogówki, retinopatia cukrzycowa, początkowe stadium zaćmy oraz podejrzenie jaskry) odstąpiono od włączenia PUVA-terapii. Zrezygnowano z zastosowania leków przeciwmalarycznych z powodu ich negatywnego wpływu na siatkówkę (tzw. retinopatia chlorochinowa). U opisywanego pacjenta nie można było rozpocząć ogólnoustrojowej glikokortykosteroidoterapii z powodu cukrzycy typu 2, retinopatii cukrzycowej i nowo rozpoznanej zaćmy. Ostatecznie zdecydowano się na włączenie dapsonu i uzyskano poprawę stanu klinicznego chorego.
Dapson jest lekiem pierwszego wyboru w terapii m.in.: opryszczkowatego zapalenia skóry, pęcherzycy IgA, linijnej IgA pęcherzowej dermatozy, podrogowej krostkowej dermatozy oraz rumienia wyniosłego i długotrwałego. Stanowi też przydatną opcję terapeutyczną w wielu innych dermatozach zapalnych, w tym w uogólnionej postaci GA, co potwierdza opisany powyżej przypadek kliniczny.
W literaturze dermatologicznej są doniesienia o skuteczności w leczeniu uogólnionej GA wielu innych leków, takich jak retinoidy miejscowe i ogólne, sulfasalazyna, estry kwasu fumarowego, inhibitory TNF, metotreksat, cyklosporyna, pentoksyfilina, hydroksymocznik oraz tetracykliny. Według ostatnich publikacji obiecującą opcją terapeutyczną jest także tofacytynib – lek z grupy inhibitorów kinazy tyrozynowej JAK.
Postać uogólniona GA może stwarzać trudności terapeutyczne, co potwierdza opisany powyżej przypadek kliniczny. Wydaje się, że lepsze poznanie etiopatogenezy, czynników zaostrzających i powiązania z chorobami ogólnoustrojowymi pozwoliłoby na skuteczniejsze leczenie tej odmiany GA.
Pełna treść artykułu: Jagoda Stroynowska-Kosik, Ewelina Biało-Wójcicka. Therapeutic difficulties in a patient with a generalized form of annular granuloma. Dermatol Rev/Przegl Dermatol 2021; 108: 320-324.
