Biegunka chologenna – przyczyny, diagnostyka, leczenie

Na łamach czasopisma Alimentary Pharmacology and Therapeutics opublikowano pracę na temat patogenezy, objawów, diagnostyki i leczenia biegunki chologennej. Problem wydaje się być istotny, szacuje się bowiem, że występuje nawet u 40% pacjentów z biegunką czynnościową oraz zespołem jelita nadwrażliwego z dominacją biegunki (IBS-D), a w przypadku osób po zabiegach resekcyjnych w obrębie jelita krętego - dotyczy on do 80% chorych. Uważa się więc, że biegunka chologenna jest zbyt rzadko rozpoznawana. Wynika to często z nieuwzględniania jej w diagnostyce różnicowej zaburzeń rytmu wypróżnień, a także z braku możliwości wdrożenia odpowiedniej, wiarygodnej diagnostyki.

Patogeneza biegunki chologennej jest złożona i niejednorodna. Autorzy omawiają m.in. postać pierwotną biegunki chologennej, w etiologii której kluczową rolę odgrywają zaburzenia regulacji syntezy kwasów żółciowych z udziałem czynnika wzrostu dla fibroblastów 19 (FGF19).
Autorzy szczegółowo omawiają diagnostykę w przypadku podejrzenia biegunki chologennej. Testem o największej czułości i swoistości jest badanie, oceniające metabolizm kwasów żółciowych z wykorzystaniem analogu kwasu żółciowego sprzężonego z tauryną (ang. homocholic acid-taurine - HCAT), znakowanego izotopem selenu 75. Badanie polega na doustnym spożyciu radiofarmaceutyku i pomiarze sygnału za pomocą gamma kamery co najmniej 3 godziny po spożyciu oraz po okresie tygodnia od spożycia 75SeHCAT. U chorych z biegunką chologenną obserwuje się zaburzenia retencji radiofarmaceutyku w organizmie. Badanie 75SeHCAT jest nieinwazyjne i dobrze tolerowane przez chorych. Problemem jest jego mała dostępność i wysoka cena. Innym, nieco mniej czasochłonnym badaniem, jest pomiar w surowicy związku prekursorowego dla kwasów żółciowych o nazwie 7α-hydroksy-4-cholesten-3-on (C4). U chorych z biegunką chologenną stężenie C4 rośnie, niemniej jednak metoda ta nadal wymaga standaryzacji. Pomiar ilość kwasów żółciowych w stolcu jest z kolei metodą bardzo wymagającą technicznie, skomplikowaną, kosztowną i, w efekcie, mało rozpowszechnioną.
Leczenie biegunki chologennej polega na stosowaniu leków wiążących kwasy żółciowe w przewodzie pokarmowym. Przykładem takiego terapeutyku jest cholestyramina. Istotnym ograniczeniem w jej stosowaniu są trudności w dawkowaniu oraz szereg działań niepożądanych (dodatkowo w niektórych krajach problemem jest brak dostępności). Wprowadzenie nowych leków o podobnym mechanizmie działania i lepszym profilu bezpieczeństwa daje nadzieję na wdrożenie skuteczniejszego leczenia chorych z biegunką chologenną. Przykładem takiego preparatu jest kolesewelam.