Torbiele wątroby: kiedy operacja , kiedy obserwacja

O wskazaniach do operacyjnego leczenia torbieli oraz o tym, że nawet zmiany łagodne mogą być podłożem zmian złośliwych mówiła podczas konferencji hepatologicznej dr Dorota Broniszczak z Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie.

Torbiele wątroby dzielą się na: torbiele wątroby wrodzone (pojedyncze, wielotorbielowatość wątroby), torbiele nowotworowe, torbiele zapalne (ropień wątroby, torbiel bąblowcowa), torbiele pourazowe.
Torbiele wrodzone proste nie wywołują objawów klinicznych, a jeśli już są to m.in. bóle brzucha, czy objawy związane z zakażeniem, czy pęknięciem. Wskazaniem do leczenia operacyjnego są przewlekłe dolegliwości lub wątpliwości diagnostyczne. Objawowe torbiele proste wątroby należy raczej leczyć metodą laparoskopowego częściowego wycięcia ściany niż przez zastosowanie aspiracji i skleroterapii, a wybór zależy od dostępności metody. Należy pamiętać, że przy niejednorodnym charakterze ściany torbieli mogą w torbieli zostać stwierdzone zmiany złośliwe.
Przy wielotorbielowatości wskazaniem do leczenia operacyjnego jest duże powiększenie wątroby, powikłania po pęknięciu, zakażenie, czy schyłkowa niewydolność wątroby. Dostępne metody to m.in. resekcja części wątroby ze zmianami lub przeszczepienie w razie schyłkowej jej niewydolności.
Torbiele nowotworowe dzielą się na łagodne i złośliwe. Te złośliwe to gruczolakorak oraz mięsak wątroby, przy czym zmiany łagodne mogą stanowić podłoże dla zmian złośliwych.
Torbiel bąblowcowa to torbiel matczyna z torbielami pochodnymi. Najczęściej nie daje objawów. Diagnostyka obejmuje Abs IgG i IgE przy czym swoistość wynosi 70 proc. i czułość 100 proc. Tu skuteczność leczenia zachowawczego wynosi zaledwie 25-30 procent. Wskazaniem do operacji jest m.in. niebezpieczeństwo pęknięcia, a rodzaj zabiegu zależy od wielkości i fazy rozwoju torbieli, a także od doświadczeń danego ośrodka. Najczęściej stosowana jest laparoskopia.
Przy ropniu można próbować drenażu, w wybranych przypadkach resekcji zmiany. Drenaż jest niemożliwy przy pęknięciu, braku skuteczności antybiotyku. Otwarty drenaż lub resekcję wykonuje się przy niemożności odessania ropy, przy mnogich ropniach, czy też ropniu pękniętym.
Jak podsumowała doktor, torbiele wątroby zwykle wykrywa się przypadkowo. Zdecydowana większość torbieli wątroby to zmiany niezłośliwe. Jeśli nie ma cech sugerujących rozpoznanie torbielakogruczolaka dróg żółciowych lub torbielakogruczolakoraka dróg żółciowych, choroby wielotorbielowatej wątroby (policystic liver disease – PCLD) lub torbieli bąblowcowej – zmiany te można jedynie obserwować. W razie podejrzenia BC (torbielakogruczolaka dróg żółciowych (biliary cystadenoma – BC) lub torbielakogruczolakoraka dróg żółciowych (biliary cystadenocarcinoma – BCA), należy dokonać całkowitej resekcji zmiany.
Dalsza diagnostyka jest wskazana w razie torbieli licznych (>20), dużych (>4–5 cm), z przegrodami, zwapnieniami, fenestracjami, wielokomorowych, niejednorodnych lub z obecnością torbieli potomnych oraz jeśli objawy kliniczne sugerują inne rozpoznanie niż torbiel prosta wątroby.
Postępowanie w chorobie wielotorbielowatej wątroby i w torbielach bąblowcowych jest zróżnicowane, zależnie od objawów klinicznych, wielkości zmiany, jej umiejscowienia, liczby zmian, a także od doświadczenia zespołu leczącego.