Bolesne miesiączkowanie u dziewcząt - zalecenia AJOG

Bolesne miesiączkowanie jest powszechne u młodych kobiet; większość cierpi z powodu pierwotnego bolesnego miesiączkowania, czyli takiego, któremu nie towarzyszy patologia w obrębie miednicy. Bywa ono przyczyną bardzo przykrych dolegliwości, niekiedy znacznie obniżających komfort życia - The American College of Obstetricians and Gynecologist wydało niedawno opinię o zalecanym postępowaniu w tej grupie pacjentek.

Dodatkowe objawy związane z bolesnym miesiączkowaniem mogą obejmować nudności, wymioty, biegunkę, bóle głowy i skurcze mięśni. W ciężkich postaciach pacjentki niejednokrotnie zgłaszają problemy z zasypianiem, łatwe budzenie się w nocy i związane z tym uczucie niewyspania. Wszystko to sprawia, że jak zaznaczają eksperci bolesne miesiączkowanie jest główną przyczyną powtarzających się, krótkoterminowych absencji szkolnych u nastolatków.

U podstaw takich objawów leży m.in. nadmierne wytwarzanie czynników prozapalnych, a ponieważ NLPZ blokują cyklooksygenazę są uważane za opcję leczenia pierwszego rzutu. Dane pokazują, że NLPZ są znacznie lepsze niż placebo w łagodzeniu bólu związanego z miesiączkowaniem, chociaż nie wykazano wyższości jakiegokolwiek NLPZ pod względem skuteczności czy bezpieczeństwa. Powszechnie stosowany i łatwo dostępny ibuprofen jest w tym przypadku zalecany w początkowej, jednorazowej dawce 800mg, następnie w razie potrzeby od 400 do 800mg co 8 godzin. Co bardzo istotne, a wręcz kluczowe, ich stosowanie jest najskuteczniejsze, gdy rozpoczyna się 1-2 dni przed rozpoczęciem miesiączki i trwa przez pierwsze 2-3 dni krwawienia. Zalecając ich stosowanie warto pamiętać, że przyjmowanie leku z pokarmem i uzupełnianie płynów mogą łagodzić niepożądane działania żołądkowo-jelitowe i nerkowe. Ze względu na niebezpieczeństwo rozwoju zależności od opioidów AJOG nie zaleca stosowania tej grupy leków u młodych, zwłaszcza nastoletnich pacjentek.

Co zrobić, gdy NLPZ zawodzi? W takich przypadkach zalecane jest zastosowanie środków hormonalnych (w połączeniu lub bez NLPZ): doustnych dwuskładnikowych środków antykoncepcyjnych, plastrów, pierścienia dopochwowego czy podawanego im. lub s.c. octanu medroksyprogesteronu w formie depot - w zależności od preferencji pacjentki. Jak podkreślają eksperci AJOG, mimo braku rejestracji przez FDA jako środek antykoncepcyjny skuteczny w łagodzeniu bólu związanego z pierwotnym bolesnym miesiączkowaniem jest także octan noretysteronu w dawce 5 mg. Ze względu na możliwe obniżenie gęstości mineralnej kości nie zaleca się stosowania agonistów GnRH. Przegląd literatury nie dostarcza też wystarczających dowodów na zalecanie metod chirurgicznych: ablacji nerwów macicznych lub neurektomii przedsionkowej i z tego względu nie powinny być stosowane.