O osteoporozie związanej z ciążą należy pamiętać

Osteoporoza związana z ciążą (ang. pregnancy-associated osteoporosis, PAO) jest rzadką chorobą, której częstość szacuje się na 4-8 przypadków na milion ciąż. Najczęstszym objawem klinicznym są bóle pleców pojawiające się w ostatnim trymestrze ciąży lub okresie poporodowym, będące następstwem licznych złamań trzonów kręgów. Istotny problem stanowi niedostateczne rozpoznanie, a w konsekwencji nie leczenie choroby (które nie odbiega od zasad leczenia osteoporozy pomenopauzalnej).

Kobiety z tym powikłaniem zwykle nie mają obciążającego wywiadu chorobowego, ani klasycznych czynników ryzyka osteoporozy.
Próby analizy czynników ryzyka PAO w retrospektywnym badaniu przeprowadzonym metodą case-control dokonali badacze niemieccy z referencyjnego ośrodka zajmującego się leczeniem PAO we Frankfurcie, obejmującego swą opieką największą populację kobiet chorych na to schorzenie na świecie. Przeanalizowano 102 przypadki PAO oraz porównano je z dobraną m.in. pod względem wieku, wywiadu położniczego oraz obszaru pochodzenia grupą zdrowych kobiet. W badanej grupie blisko 89% kobiet doznało co najmniej jednego złamania niskoenergetycznego (średnia częstość złamań wynosiła 3,3/osobę). Złamania dotyczyły głównie pogranicza piersiowo-lędźwiowego kręgosłupa (Th11-L2), co związane było z istotnym zmniejszeniem wysokości ciała. Średni czas od wystąpienia objawów do ustalenia rozpoznania wynosił 3 miesiące. Analiza przyczyn PAO wykazała, że jest to choroba wieloczynnikowa, związana z wieloma indywidualnymi czynnikami ryzyka. Nie stwierdzono znaczących różnic masy ciała między pacjentkami z PAO, a grupą kontrolną, chociaż kobiety z osteoporozą częściej postrzegały siebie w okresie dzieciństwa i pokwitania jako osoby z niską masa ciała - nie znalazło to jednak odzwierciedlenia w ew. zaburzeniach czynności hormonalnej jajników. Ciąże powikłanie PAO częściej związane były z wystąpieniem schorzeń wymagających stosowania heparyny, glikokortykosteroidów, koniecznością unieruchomienia, obecnością zaburzeń krzepnięcia, czy zaburzeń endokrynnych (niedoczynność tarczycy dwukrotnie częściej obserwowano u kobiet z PAO). W wywiadzie pacjentek z PAO częściej również pojawiały sie problemy stomatologiczne oraz mniejsza aktywność fizyczna w dzieciństwie oraz po okresie pokwitania.
Patomechanizm PAO nie jest w pełni poznany. Poza wymienionymi wyżej czynnikami postuluje się również udział w patogenezie miedzy innymi predyspozycji genetycznej, niedoboru witaminy D i wtórnej do niego nadczynności przytarczyc, niskiego spożycia wapnia i zwiększonego zapotrzebowanie na wapń koniecznego do prawidłowego tworzenia kośćca rozwijającego się płodu.