Bez zaangażowania

23,6 proc. lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej nie angażowało pacjentów w podejmowanie decyzji dotyczących opieki i leczenia (lub robiło to rzadko), a co piąty nie dawał możliwości zadawania pytań i wyrażania wątpliwości.  

Główny Urząd Statystyczny opublikował – w dokumencie „Ochrona zdrowia w gospodarstwach domowych w 2023 r.” – dane dotyczące responsywności lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej w 2023 r.

Responsywność lekarzy – co to?

Responsywność lekarzy, czyli wskaźnik spełnienia przez nich oczekiwań pacjentów, stanowi jeden z aspektów jakości podstawowej opieki zdrowotnej. Odpowiednia postawa specjalistów ułatwia pacjentom zrozumienie problemów związanych z chorobami i zaangażowanie się w leczenie. Pozwala także zarówno potrzebującym, jak i ich rodzinom postępować w sposób dużo korzystniejszy z medycznego punktu widzenia i pozytywnie wpływa na relacje.

W 2023 r. respondenci najkorzystniej oceniali sposób odnoszenia się lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej do pacjenta. Spośród wszystkich osób odpowiadających na pytanie dotyczące relacji z lekarzem POZ 86,6 proc. stwierdziło, że zawsze lub często lekarze traktowali ich z uprzejmością i szacunkiem, przy czym jedynie 52,5 proc. spotykało się z takim traktowaniem zawsze.

Wysoką ocenę uzyskały także udzielanie wyjaśnień w sposób zrozumiały (82,7 proc.) i znajomość historii leczenia (81,1 proc.) – w 2020 r. odpowiednio 81,7 proc. i 75,6 proc.

Gorsze oceny dotyczyły możliwości zadawania pytań podczas wizyt lekarskich oraz czas poświęcony przez lekarzy na wizyty – odpowiedzi „zawsze” lub „często” oddało 76,5 proc. i 74,4 proc.

Najmniej pozytywnie oceniano angażowanie pacjentów w podejmowanie decyzji dotyczącej opieki i leczenia – odpowiedzi „zawsze” lub „często” udzieliło 69,6 proc. respondentów.

Opisane opinie respondentów różniły się w zależności od wieku.

W przypadku zrozumiałych informacji i wyjaśnień, znajomości historii leczenia oraz traktowania pacjentów z uprzejmością i szacunkiem najwyższe były oceny wśród osób w najstarszym wieku – 60-letnich lub starszych.

Zdecydowana większość (85,7 proc.) osób najstarszych odpowiedziała, że zawsze lub często lekarze udzielali informacji i wyjaśnień w sposób zrozumiały, podczas gdy w grupie wieku 25–59 lat odsetek ten wyniósł 79,7 proc.

W odniesieniu do znajomości historii leczenia przez lekarza POZ odpowiedzi „zawsze” lub „często” udzieliło 86,6 proc. osób w najstarszej grupie wieku, 84,1 proc. dotyczyło osób w wieku 0–24 lata oraz 75,4 proc. osób w wieku 25–59 lat.

W kwestii traktowania pacjenta z uprzejmością i szacunkiem przez lekarza POZ odpowiedzi „zawsze” lub „często” udzieliło 87,9 proc. osób w wieku 60 lat i więcej, 87,3 proc. dotyczyło osób w grupie wieku 0–24 lata oraz 85,4 proc. osób w wieku 25–59 lat.

Nieco inaczej wyglądały oceny postaw lekarzy POZ w takich kwestiach, jak zachęcanie do zadawania pytań, czas poświęcony na wizyty i angażowanie pacjentów w podejmowanie decyzji o leczeniu.

Z wiekiem...

Najwyższe odsetki odpowiedzi „zawsze” lub „często” wystąpiły w najmłodszej grupie wiekowej i wynosiły odpowiednio 82,0 proc., 81,2 proc. i 77,1 proc.

Spośród badanych respondentów 59,5 proc., u których występowała choroba przewlekła, oraz 61,3 proc. osób pozostających pod stałą opieką lekarską lub pielęgniarską uznało, że lekarze zawsze znali historie choroby. Pacjenci będący w gorszej kondycji zdrowotnej wskazywali na lepszą znajomość historii leczenia chorób przez lekarzy – co może wynikać z faktu częstszych kontaktów i lepszej znajomości problemów zdrowotnych tych pacjentów.

Przeczytaj także: „Więcej przychodni, mniej praktyk lekarskich”.