IMS Health o wpływie nowej ustawy na rynek farmaceutyczny w 2012 roku oraz wynikach ankiety przeprowadzonej wśród kadry zarządzającej
Redaktor: Aleksandra Lang
Data: 27.11.2012
Źródło: IMS Health, AL
Działy:
Poinformowano nas
Aktualności
Podstawowymi założeniami nowej ustawy refundacyjnej było zwiększenie dostępności leków refundowanych dla pacjenta, obniżenie cen detalicznych leków oraz obniżenie poziomu współpłacenia pacjenta. Nowe zapisy ustawy wprowadziły między innymi sztywne ceny i sztywne marże na leki refundowane, grupy limitowe, regularną publikację list refundacyjnych co 2 miesiące, podatek pay back, umowy dzielenia ryzyka, zakaz reklamy aptek, obniżenie marży hurtowej, nową metodę wyliczania marży aptecznej oraz zamianę programów terapeutycznych na programy lekowe.
Zakres zmian i ingerencji w cały rynek farmaceutyczny był ogromny i nieporównywalny do zmian wprowadzanych w jakimkolwiek innym kraju europejskim. Ministerstwo Zdrowia, Narodowy Fundusz Zdrowia, producenci leków, hurtownie, apteki, szpitale, lekarze, jak również pacjenci musieli dostosować się do zmian i ponieść duże koszty, aby zapisy ustawy zostały wprowadzone w życie. Eksperci podkreślają, że sama idea ustawy jest dobra, jednak nieprecyzyjność wybranych zapisów i brak jasnej interpretacji wymaga jej nowelizacji. Patrząc na przyjęte założenia do ustawy można podsumować, że ustawa co prawda obniżyła średnie ceny leków, ale równocześnie zmnieszyła dostęp pacjentów do leków refundowanych oraz zwięszyła poziom współpłacenia pacjentów.
Po ponad dziesięciu miesiącach od wejścia w życie ustawy, z analizy przeprowadzonej przez IMS Health wynika, że ustawa zmniejszyła o 61 cząsteczek czynnych i 1 380 liczbę paczek leków podlegających refundacji, dostępnych dla pacjentów ze zniżką. Ponadto, o 5,7% obniżyła średnie realne ceny detaliczne leków refundowanych obecnych na listach. Zmniejszyła również o 3,8% średnie ceny detaliczne leków receptowych nierefundowanych. Producenci i apteki chcąc pokryć część strat, podnieśli równocześnie ceny detaliczne na produkty OTC średnio o 6,3%.
Wprowadzone zmiany zwiększyły poziom współpłacenia pacjentów za 4 440 leków, które były refundowane w 2011 roku, z poziomu 34% do blisko 38%, gdzie za leki znajdujące się obecnie na listach pacjenci płacą 34,9%, natomiast reszta to koszty leków pełnopłatnych, które nie znalazły się na obecnych listach refundacyjnych.
Według prognozy IMS, w 2012 roku rynek leków dostępnych na receptę w aptece zmniejszy się o 2,7 miliarda PLN głównie z powodu dużego spadku ilościowego na poziomie 14%.
Przytoczone zmiany zmusiły firmy farmaceutyczne, hurtownie i apteki do restrukturyzacji. Dotychczas pracę straciło już ponad 12 000 osób.
Z analiz IMS Health wynika, że największym beneficjentem wprowadzonej ustawy jest Narodowy Fundusz Zdrowia, który tylko w bieżącym roku wyda na refundację leków o blisko 2 miliardy zł mniej niż w roku 2011.
Na sile przybrały również zjawiska pogarszające dostęp pacjentów do leków, związane m.in. ze wzrostem eksportu równoległego wybranych leków innowacyjnych, obniżeniem poziomu zapasów leków refundowanych w aptekach o 15% oraz wynikających stąd trudnościach w realizacji recept przez apteki.
Druga edycja badania dotyczącego wpływu nowej ustawy refundacyjnej na rynek farmaceutyczny w Polsce, przeprowadzonego przez IMS Health wśród ponad 200 adresatów kadry zarządzającej największych w Polsce producentów leków, hurtowni farmaceutycznych, sieci aptecznych oraz aptek indywidualnych potwierdza powyższe obserwacje. Celem drugiej edycji badania było określenie wpływu nowej ustawy refundacyjnej na podmioty działające na rynku farmaceutycznym po 10 miesiącach od wejścia w życie ustawy oraz porównanie zebranych odpowiedzi z wynikami ankiety przeprowadzonej w 2011 roku.
Pogorszenie kondycji rynku znajduje swoje odzwierciedlenie w negatywnych opiniach przedstawicieli wszystkich segmentów łańcucha dystrybucyjnego leków w Polsce, począwszy od producentów
i importerów, na aptekarzach kończąc. Analiza opinii ankietowanych menadżerów przedstawia zdecydowanie negatywny efekt wprowadzenia nowej ustawy refundacyjnej. Chociaż środowisko spodziewało się zmian, ich wielkość zdecydowanie przekroczyła wyobrażenia, a efekty wprowadzonych zmian często okazały się dużo gorsze od oczekiwanych.
Tylko 4% ankietowanych pozytywnie ocenia nowe zasady ustalania limitów i cen leków refundowanych, a pozytywne strony wprowadzenia sztywnych cen i marż zauważa 25% badanych. Z drugiej strony, czterech na pięciu respondentów uważa ze wprowadzenie zmian spowodowało wzrost cen leków dla pacjentów, a zdaniem 86% ankietowanych pacjenci stracili na wprowadzeniu nowych zasad refundacji.
Ponad połowa badanych wskazuje obniżenie wydatków inwestycyjnych, a 61% hurtowników i 45% aptekarzy deklaruje ograniczenie liczby produktów dostępnych w sprzedaży. W opinii uczestników badania, wbrew ubiegłorocznym deklaracjom, jedynym beneficjentem nowej ustawy jest Narodowy Fundusz Zdrowia, który osiąga oszczędności przenosząc koszty zmian na wszystkich pozostałych, w tym również pacjentów.
Wnioski z analizy IMS i wyników badań
• rynek leków dostępnych na receptę w aptece zmniejszy się o 2,7 miliarda złotych głownie z powodu dużego spadku ilościowego na poziomie 14%;
• zwiększył się poziom współpłacenia pacjentów za 4 440 leków, które były refundowane
w 2011 roku, z poziomu 34% do blisko 38%;
• ustawa zmniejszyła o 1 380 liczbę leków podlegających refundacji, dostępnych dla pacjentów
ze zniżką;
• ustawa obniżyła o 5,7% średnie realne ceny detaliczne leków refundowanych obecnych na listach, spadły również średnie ceny detaliczne leków receptowych nierefundowanych o 3,8%, wzrosły średnie ceny detaliczne na produkty OTC średnio 6,3%;
• konsekwencją negatywnej dynamiki całego rynku leków są: zamrożenie inwestycji po stronie producentów leków, wstrzymanie nakładów na badania i rozwój nowych leków, procesy restrukturyzacyjne oraz zwolnienia - w całej branży farmaceutycznej pracę straciło już ponad 12 000 osób;
• spadki wartości sprzedaży w 2012 roku zanotowało aż 77% aptek, średnio realizowana marża spadła z blisko 22% do 18%;
• pacjenci mają utrudniony dostęp do leków;
• ograniczono możliwości refundacji dla kilkuset wskazań (następnie sukcesywnie je przywracano na kolejnych listach);
• w związku z nieprecyzyjnością nowych przepisów oraz w obawie przed karami lekarze w istotny sposób zmienili swoje zachowania preskrypcyjne, o 22% zwiększyli liczbę recept wypisanych na leki nie objęte refundacją;
• dwukrotnie wzrosła wartość recept na leki refundowane, które zapisane zostały do wykupienia przez pacjentów ze 100% odpłatnością, oznacza to, że pacjenci dodatkowo płacą za leki, które mogłyby być zrefundowane ponad 650 milionów złotych rocznie z własnej kieszeni;
• w porównaniu do 2011, w roku 2012 pacjenci płacą znacznie więcej za wszystkie kupowane leki. Z kwoty 22,4 miliardów złotych, jaką w 2011 roku wydana została, pacjenci pokrywali 61% wszystkich kosztów, obecnie 65%.
Po ponad dziesięciu miesiącach od wejścia w życie ustawy, z analizy przeprowadzonej przez IMS Health wynika, że ustawa zmniejszyła o 61 cząsteczek czynnych i 1 380 liczbę paczek leków podlegających refundacji, dostępnych dla pacjentów ze zniżką. Ponadto, o 5,7% obniżyła średnie realne ceny detaliczne leków refundowanych obecnych na listach. Zmniejszyła również o 3,8% średnie ceny detaliczne leków receptowych nierefundowanych. Producenci i apteki chcąc pokryć część strat, podnieśli równocześnie ceny detaliczne na produkty OTC średnio o 6,3%.
Wprowadzone zmiany zwiększyły poziom współpłacenia pacjentów za 4 440 leków, które były refundowane w 2011 roku, z poziomu 34% do blisko 38%, gdzie za leki znajdujące się obecnie na listach pacjenci płacą 34,9%, natomiast reszta to koszty leków pełnopłatnych, które nie znalazły się na obecnych listach refundacyjnych.
Według prognozy IMS, w 2012 roku rynek leków dostępnych na receptę w aptece zmniejszy się o 2,7 miliarda PLN głównie z powodu dużego spadku ilościowego na poziomie 14%.
Przytoczone zmiany zmusiły firmy farmaceutyczne, hurtownie i apteki do restrukturyzacji. Dotychczas pracę straciło już ponad 12 000 osób.
Z analiz IMS Health wynika, że największym beneficjentem wprowadzonej ustawy jest Narodowy Fundusz Zdrowia, który tylko w bieżącym roku wyda na refundację leków o blisko 2 miliardy zł mniej niż w roku 2011.
Na sile przybrały również zjawiska pogarszające dostęp pacjentów do leków, związane m.in. ze wzrostem eksportu równoległego wybranych leków innowacyjnych, obniżeniem poziomu zapasów leków refundowanych w aptekach o 15% oraz wynikających stąd trudnościach w realizacji recept przez apteki.
Druga edycja badania dotyczącego wpływu nowej ustawy refundacyjnej na rynek farmaceutyczny w Polsce, przeprowadzonego przez IMS Health wśród ponad 200 adresatów kadry zarządzającej największych w Polsce producentów leków, hurtowni farmaceutycznych, sieci aptecznych oraz aptek indywidualnych potwierdza powyższe obserwacje. Celem drugiej edycji badania było określenie wpływu nowej ustawy refundacyjnej na podmioty działające na rynku farmaceutycznym po 10 miesiącach od wejścia w życie ustawy oraz porównanie zebranych odpowiedzi z wynikami ankiety przeprowadzonej w 2011 roku.
Pogorszenie kondycji rynku znajduje swoje odzwierciedlenie w negatywnych opiniach przedstawicieli wszystkich segmentów łańcucha dystrybucyjnego leków w Polsce, począwszy od producentów
i importerów, na aptekarzach kończąc. Analiza opinii ankietowanych menadżerów przedstawia zdecydowanie negatywny efekt wprowadzenia nowej ustawy refundacyjnej. Chociaż środowisko spodziewało się zmian, ich wielkość zdecydowanie przekroczyła wyobrażenia, a efekty wprowadzonych zmian często okazały się dużo gorsze od oczekiwanych.
Tylko 4% ankietowanych pozytywnie ocenia nowe zasady ustalania limitów i cen leków refundowanych, a pozytywne strony wprowadzenia sztywnych cen i marż zauważa 25% badanych. Z drugiej strony, czterech na pięciu respondentów uważa ze wprowadzenie zmian spowodowało wzrost cen leków dla pacjentów, a zdaniem 86% ankietowanych pacjenci stracili na wprowadzeniu nowych zasad refundacji.
Ponad połowa badanych wskazuje obniżenie wydatków inwestycyjnych, a 61% hurtowników i 45% aptekarzy deklaruje ograniczenie liczby produktów dostępnych w sprzedaży. W opinii uczestników badania, wbrew ubiegłorocznym deklaracjom, jedynym beneficjentem nowej ustawy jest Narodowy Fundusz Zdrowia, który osiąga oszczędności przenosząc koszty zmian na wszystkich pozostałych, w tym również pacjentów.
Wnioski z analizy IMS i wyników badań
• rynek leków dostępnych na receptę w aptece zmniejszy się o 2,7 miliarda złotych głownie z powodu dużego spadku ilościowego na poziomie 14%;
• zwiększył się poziom współpłacenia pacjentów za 4 440 leków, które były refundowane
w 2011 roku, z poziomu 34% do blisko 38%;
• ustawa zmniejszyła o 1 380 liczbę leków podlegających refundacji, dostępnych dla pacjentów
ze zniżką;
• ustawa obniżyła o 5,7% średnie realne ceny detaliczne leków refundowanych obecnych na listach, spadły również średnie ceny detaliczne leków receptowych nierefundowanych o 3,8%, wzrosły średnie ceny detaliczne na produkty OTC średnio 6,3%;
• konsekwencją negatywnej dynamiki całego rynku leków są: zamrożenie inwestycji po stronie producentów leków, wstrzymanie nakładów na badania i rozwój nowych leków, procesy restrukturyzacyjne oraz zwolnienia - w całej branży farmaceutycznej pracę straciło już ponad 12 000 osób;
• spadki wartości sprzedaży w 2012 roku zanotowało aż 77% aptek, średnio realizowana marża spadła z blisko 22% do 18%;
• pacjenci mają utrudniony dostęp do leków;
• ograniczono możliwości refundacji dla kilkuset wskazań (następnie sukcesywnie je przywracano na kolejnych listach);
• w związku z nieprecyzyjnością nowych przepisów oraz w obawie przed karami lekarze w istotny sposób zmienili swoje zachowania preskrypcyjne, o 22% zwiększyli liczbę recept wypisanych na leki nie objęte refundacją;
• dwukrotnie wzrosła wartość recept na leki refundowane, które zapisane zostały do wykupienia przez pacjentów ze 100% odpłatnością, oznacza to, że pacjenci dodatkowo płacą za leki, które mogłyby być zrefundowane ponad 650 milionów złotych rocznie z własnej kieszeni;
• w porównaniu do 2011, w roku 2012 pacjenci płacą znacznie więcej za wszystkie kupowane leki. Z kwoty 22,4 miliardów złotych, jaką w 2011 roku wydana została, pacjenci pokrywali 61% wszystkich kosztów, obecnie 65%.
