Ilu pacjentów na SOR-y?

W 2022 r. w izbach przyjęć lub na szpitalnych oddziałach ratunkowych udzielono pomocy medycznej w trybie ambulatoryjnym niemal 3,8 mln osób – to o 334,5 tys. więcej niż rok wcześniej.

Główny Urząd Statystyczny zaprezentował w dokumencie „Zdrowie i ochrona zdrowia” statystyki dotyczące szpitalnych oddziałów ratunkowych, izb przyjęć, centrów urazowych i centrów urazowych dla dzieci.

Zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia na szpitalnym oddziale ratunkowym udzielane są świadczenia opieki zdrowotnej polegające na wstępnej diagnostyce oraz podjęciu leczenia niezbędnego dla stabilizacji funkcji życiowych osób znajdujących się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. W razie potrzeby SOR zapewnia transport sanitarny pacjenta do najbliższego podmiotu leczniczego wykonującego świadczenia opieki zdrowotnej w odpowiednim zakresie.

Na koniec 2022 r. w systemie Państwowego Ratownictwa Medycznego funkcjonowały 244 szpitalne oddziały ratunkowe, o trzy więcej niż w 2021 r. W SOR udzielane były świadczenia zdrowotne w trybie ambulatoryjnym (niezakończonym hospitalizacją) i stacjonarnym. Ponadto w 2022 r. z systemem PRM współpracowało 157 izb przyjęć (o jedną więcej niż w 2021 r.), w których udzielano świadczenia w trybie ambulatoryjnym.

W 2022 r. w izbach przyjęć lub na SOR udzielono pomocy medycznej w trybie ambulatoryjnym niemal 3,8 mln osób – o 334,5 tys. więcej niż w roku 2021). Na SOR liczba leczonych w trybie stacjonarnym wyniosła ponad 1,8 mln osób (261,3 tys. więcej niż w roku poprzednim). Dzieci i młodzież do lat 18 stanowiły 19,4 proc. ogólnej liczby leczonych w izbach przyjęć lub SOR, a osoby w wieku 65 lat i więcej – 27,1 proc.

Struktura wieku pacjentów leczonych na SOR i w izbach przyjęć jest podobna jak w latach poprzednich. Natomiast porównując strukturę wieku leczonych na SOR/IP do struktury pacjentów, którzy skorzystali z pomocy zespołów ratownictwa medycznego, można zauważyć istotne różnice. Dzieci i młodzież do lat 18 znacznie częściej korzystały ze świadczeń zdrowotnych na SOR/IP niż z pomocy ZRM. Natomiast osoby w wieku 65 lat lub więcej znacznie częściej potrzebowały interwencji ZRM niż opieki na SOR/IP.

Pacjenci leczeni ambulatoryjnie najczęściej korzystali ze świadczeń w zakresie chirurgii urazowo-ortopedycznej (24,3 proc. leczonych), ogólnym (20,6 proc.) oraz chirurgii (17,1 proc.).

W 2022 r. na tysiąc obywateli przypadało 147 osób, którym udzielono świadczeń zdrowotnych na SOR lub w izbach przyjęć (w roku poprzednim – 130 osób). Najwięcej osób, które skorzystały z pomocy w tego typu miejscach, w przeliczeniu na tysiąc mieszkańców odnotowano w województwie lubelskim – 178 osób, a najmniej w śląskim – 99 osób.

Oprócz jednostek systemu PRM i izb przyjęć ważną rolę w systemie pełnią centra urazowe (CU) oraz centra urazowe dla dzieci (CUD). Są one wydzielonymi funkcjonalnie częściami szpitali, w których działa SOR, w której to części specjalistyczne oddziały są powiązane ze sobą organizacyjnie oraz zakresem zadań, co pozwala na szybkie diagnozowanie i leczenie pacjentów urazowych oraz pacjentów urazowych dziecięcych. Pacjent urazowy to osoba w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego spowodowanego działaniem czynnika zewnętrznego, którego następstwem są ciężkie, mnogie lub wielonarządowe obrażenia ciała.

Pacjent urazowy dziecięcy to osoba do ukończenia 18 lat w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego spowodowanego działaniem czynnika zewnętrznego, którego następstwem są ciężkie, mnogie lub wielonarządowe obrażenia ciała.

CU zapewnia działanie w swojej strukturze specjalistycznych oddziałów zabiegowych i pracowni diagnostycznych:

• oddziału anestezjologii i intensywnej terapii, który zapewnia gotowość co najmniej dwóch stanowisk intensywnej terapii,
• bloku operacyjnego, który zapewnia stałą gotowość co najmniej jednej sali operacyjnej,
• pracowni endoskopii diagnostycznej i zabiegowej, czynnej całą dobę,
• innych oddziałów, w szczególności: chirurgii ogólnej lub obrażeń wielonarządowych, ortopedii i traumatologii narządu ruchu, neurochirurgii lub chirurgii ogólnej z profilem neurotraumatologii, chirurgii naczyń lub chirurgii ogólnej z profilem chirurgii naczyń.

CUD zapewnia działanie w swojej strukturze specjalistycznych oddziałów zabiegowych:

• oddziału anestezjologii i intensywnej terapii, który zapewnia gotowość co najmniej dwóch stanowisk intensywnej terapii,
• bloku operacyjnego, który zapewnia stałą gotowość co najmniej jednej sali operacyjnej,
• oddziału chirurgii dziecięcej oraz oddziałów lub specjalistów neurochirurgii lub neurotraumatologii, ortopedii i traumatologii narządu ruchu.

Zgodnie z założeniami ustawowymi centrum urazowe, jak i centrum urazowe dla dzieci zabezpiecza populację nie mniejszą niż milion mieszkańców, zamieszkującą obszar pozwalający na dotarcie z miejsca zdarzenia do centrum urazowego w ciągu 1,5 godziny.

Centrum urazowe oraz centrum urazowe dla dzieci dysponuje lądowiskiem lub lotniskiem przeznaczonym dla śmigłowca ratunkowego, zlokalizowanym na tyle blisko, aby możliwe było przejęcie pacjenta urazowego oraz pacjenta urazowego dziecięcego bez konieczności przewożenia ich specjalistycznymi środkami transportu sanitarnego.

W 2022 r. działało 17 centrów urazowych oraz 11 centrów urazowych dla dzieci.

W centrach urazowych leczonych było 2,8 tys. pacjentów, z czego 37,3 proc. stanowiły osoby w wieku 65 lat lub więcej, natomiast w centrach urazowych dla dzieci pod opieką było 396 pacjentów.