Jakie zmiany w jakości życia dzieci z moczeniem nocnym wprowadzą opracowane z inicjatywy Ministerstwa Zdrowia wytyczne postępowania diagnostyczno-terapeutycznego?
Redaktor: Andrzej Kordas
Data: 17.05.2012
Źródło: D&D Communication, AK
Działy:
Poinformowano nas
Aktualności
Moczenie nocne u dzieci to powszechne, choć często ukrywane zjawisko, wywierające ogromny wpływ na jakość życia dziecka, a także funkcjonowanie całej rodziny. Dzieci dotknięte tym problemem odczuwając lęk przed kompromitacją wśród rówieśników, izolują się w swoim środowisku, mają poczucie niższej wartości.
Obawiając się reakcji otoczenia, nie uczestniczą w wyjazdach grupowych wiążących się z noclegiem. Moczenie nocne stanowi problem nie tylko dla dziecka, ale również dla rodziców. Ze względu na brak wystarczającej wiedzy oraz wyjątkowo wstydliwy temat, rodzice często bagatelizują objawy, zamykają się na problem, nie potrafią o nim mówić. Tym samym nie wiedzą jak postępować z dzieckiem, są sfrustrowani, rozdrażnieni i pozbawieni cierpliwości. Zgłaszając się z dzieckiem zbyt późno do lekarza lub wcale do niego nie trafiając, tkwią cały czas w nierozwiązanym i narastającym problemie.
Z uwagi na fakt, iż moczenie nocne u dzieci nie stanowi zagrożenia dla życia, nie poświęcano mu dotychczas należytej uwagi. Zagadnienie to nie znajdowało też odpowiedniego miejsca w medycynie wieku rozwojowego. Pomimo powszechnego występowania, jest problemem często bagatelizowanym zarówno przez rodziców, jak i środowisko medyczne. Konsekwencje lekceważenia problemu moczenia nocnego u dzieci mogą nieść za sobą poważne następstwa dla dziecka, zarówno psychologiczne jak i zdrowotne, zwiększając ryzyko przeoczenia wad rozwojowych układu moczowego. Jedyną możliwość normalnego życia daje wczesna diagnostyka oraz prawidłowo zastosowana właściwa terapia.
Wagę problemu moczenia nocnego u dzieci dostrzegł Minister Zdrowia, powołując Grupę Ekspertów pod przewodnictwem Konsultanta Krajowego w dziedzinie Urologii Dziecięcej prof. dr hab. med. Małgorzaty BakiOstrowskiej. Efektem pracy Grupy Ekspertów są „Wytyczne postępowania diagnostycznoterapeutycznego z dzieckiem moczącym się w nocy”.
Celem opracowanych wytycznych jest poprawa jakości życia dzieci, poprzez zwiększenie dostępu zarówno do wczesnej diagnostyki, jak i farmakoterapii na najwyższym światowym poziomie. Stworzenie wytycznych miało na celu zwrócenie uwagi środowiska medycznego na istotny problem w opiece nad dziećmi, jakim jest moczenie nocne, jak również wprowadzenie jednolitego standardu postępowania zarówno przez lekarzy rodzinnych oraz specjalistów. Wytyczne wskazują możliwości diagnostyki i terapii moczenia nocnego u dzieci, zgodne z obecnie dostępną wiedza medyczną i dobrą praktyką kliniczną.
Określenie standardu postępowania z dzieckiem moczącym się w nocy ułatwia podjęcie diagnostyki i terapii już na poziomie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, co niewątpliwie zwiększa szanse pacjentów na odpowiednio wczesną i nowoczesną terapię. Lekarz rodzinny dokonując oceny dziecka moczącego się w nocy powinien przeprowadzić szczegółowy wywiad chorobowy oraz uwzględnić zapisy zawarte w dzienniczku mikcji (ilość i godziny przyjmowanych płynów oraz oddawanego moczu). W diagnostyce moczenia nocnego u dzieci istotne jest też wykonanie badań fizykalnych, laboratoryjnych oraz obrazowych. Jeżeli lekarz pierwszego kontaktu nie stwierdzi patologii wymagających inwazyjnej i specjalistycznej diagnostyki, w zakresie jego kompetencji jest zastosowanie właściwego postępowania i leczenia. Wczesna diagnostyka na poziomie gabinetu POZ pozwala na racjonalne przeprowadzenie badań umożliwiających określenie typu moczenia i ewentualne wdrożenie właściwej terapii, a decyzje o wykonaniu inwazyjnych i traumatycznych badań pozostawia w rękach specjalistów.
Wytyczne wskazują na dwie standardowe, równoważne metody leczenia – farmakoterapię desmopresyną (analog wazopresyny) oraz stosowanie nocnego alarmu wybudzeniowego. Farmakoterapia stosowana jest, kiedy u podstaw moczenia nocnego leży niedobór wazopresyny, czego efektem jest poliuria nocna tj. zwiększenie objętości moczu oddawanego w porze nocnej. Wazopresyna odpowiada za fizjologiczny spadek produkcji moczu podczas snu zaś zaburzenia jej wydzielania mogą prowadzić do poliurii nocnej.
Obecnie żadna z w/w metod nie jest refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia, co w istotny sposób ogranicza dostęp małym pacjentom do terapii. Rodzice ze względu na zbyt wysokie koszty rezygnują z leczenia, co w efekcie prowadzi do odległych negatywnych konsekwencji tak dla małych pacjentów, jak i ich rodzin. Wdrożenie standardu postępowania z dzieckiem moczącym się w nocy może ułatwić podjęcie decyzji dotyczącej refundacji, ze względu na jasne i przejrzyste kryteria diagnostycznoterapeutyczne.
Wytyczne wprowadzają też jednolitą terminologię zgodnie z obowiązującymi światowymi standardami w zakresie zaburzeń oddawania moczu u dzieci, pozwalającą na precyzyjne określenie zakresu występowania tego zjawiska w populacji dzieci w Polsce. Przyczynią się także do wyodrębnienia grupy dzieci dotkniętych moczeniem nocnym, które powinny znaleźć się pod stałą opieką właściwego lekarza specjalisty (nefrologa, urologa dziecięcego).
Wypracowanie wytycznych w zakresie postępowania z dzieckiem moczącym się w nocy przynosi wielostronne korzyści zarówno dla dzieci, ich rodzin, środowiska medycznego oraz Narodowego Funduszu Zdrowia. Kluczowe jest też zaangażowanie Ministerstwa Zdrowia na etapie tworzenia i rozpowszechniania standardów, dające nadzieję na ich upowszechnienie w codziennej pracy zarówno lekarzy pierwszego kontaktu, jak i specjalistów.
16 maja 2012 roku w Warszawie odbyła sie konferencja prasowa pt. „Jakie zmiany w jakości życia dzieci z moczeniem nocnym wprowadzą opracowane z inicjatywy Ministerstwa Zdrowia wytyczne postępowania diagnostycznoterapeutycznego”, zorganizowana przez Stowarzyszenie Uronef – Nasze Dzieci. Patronat nad konferencją objął Rzecznik Praw Dziecka.
W konferencji prasowej udział wzięli m.in.: Barbara Kwiatkowska – Naczelnik Departamentu Matki i Dziecka w Ministerstwie Zdrowia, Elżbieta Karasek – przedstawiciel Rzecznika Praw Dziecka, dr med. Grzegorz Paruszkiewicz – chirurg dziecięcy, lekarz zajmujący się diagnostyką i leczeniem moczenia nocnego u dzieci, dr med. Michał Maternik – z Kliniki Chorób Nerek i Nadciśnienia Dzieci i Młodzieży Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, ICCS Regional Representative, członek Grupy Ekspertów powołanej przez Ministra Zdrowia, która opracowała „Wytyczne postępowania diagnostycznoterapeutycznego z dzieckiem moczącym się”, Beata Remańska – Prezes Zarządu Stowarzyszenia Uronef – Nasze Dzieci. Na spotkanie przybyli również przedstawiciele mediów.
Podczas konferencji eksperci podkreślali, iż moczenie nocne u dzieci to powszechny problem mający wpływ na jakość życia dziecka i jego rodziny. Możliwość normalnego funkcjonowania całej rodzinie daje wczesna diagnostyka i właściwa terapia. Na spotkaniu dyskutowano na temat wypracowanych przez Grupę Ekspertów wytycznych dotyczących postępowania z dzieckiem moczącym się w nocy oraz zasad ich wdrażania. Stworzone standardy zapewnią małym pacjentom szybszy dostęp zarówno do diagnostyki, jak i wczesnego wdrożenia właściwej terapii już na poziomie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, co znacząco wpłynie na poprawę ich jakości życia.
Z uwagi na fakt, iż moczenie nocne u dzieci nie stanowi zagrożenia dla życia, nie poświęcano mu dotychczas należytej uwagi. Zagadnienie to nie znajdowało też odpowiedniego miejsca w medycynie wieku rozwojowego. Pomimo powszechnego występowania, jest problemem często bagatelizowanym zarówno przez rodziców, jak i środowisko medyczne. Konsekwencje lekceważenia problemu moczenia nocnego u dzieci mogą nieść za sobą poważne następstwa dla dziecka, zarówno psychologiczne jak i zdrowotne, zwiększając ryzyko przeoczenia wad rozwojowych układu moczowego. Jedyną możliwość normalnego życia daje wczesna diagnostyka oraz prawidłowo zastosowana właściwa terapia.
Wagę problemu moczenia nocnego u dzieci dostrzegł Minister Zdrowia, powołując Grupę Ekspertów pod przewodnictwem Konsultanta Krajowego w dziedzinie Urologii Dziecięcej prof. dr hab. med. Małgorzaty BakiOstrowskiej. Efektem pracy Grupy Ekspertów są „Wytyczne postępowania diagnostycznoterapeutycznego z dzieckiem moczącym się w nocy”.
Celem opracowanych wytycznych jest poprawa jakości życia dzieci, poprzez zwiększenie dostępu zarówno do wczesnej diagnostyki, jak i farmakoterapii na najwyższym światowym poziomie. Stworzenie wytycznych miało na celu zwrócenie uwagi środowiska medycznego na istotny problem w opiece nad dziećmi, jakim jest moczenie nocne, jak również wprowadzenie jednolitego standardu postępowania zarówno przez lekarzy rodzinnych oraz specjalistów. Wytyczne wskazują możliwości diagnostyki i terapii moczenia nocnego u dzieci, zgodne z obecnie dostępną wiedza medyczną i dobrą praktyką kliniczną.
Określenie standardu postępowania z dzieckiem moczącym się w nocy ułatwia podjęcie diagnostyki i terapii już na poziomie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, co niewątpliwie zwiększa szanse pacjentów na odpowiednio wczesną i nowoczesną terapię. Lekarz rodzinny dokonując oceny dziecka moczącego się w nocy powinien przeprowadzić szczegółowy wywiad chorobowy oraz uwzględnić zapisy zawarte w dzienniczku mikcji (ilość i godziny przyjmowanych płynów oraz oddawanego moczu). W diagnostyce moczenia nocnego u dzieci istotne jest też wykonanie badań fizykalnych, laboratoryjnych oraz obrazowych. Jeżeli lekarz pierwszego kontaktu nie stwierdzi patologii wymagających inwazyjnej i specjalistycznej diagnostyki, w zakresie jego kompetencji jest zastosowanie właściwego postępowania i leczenia. Wczesna diagnostyka na poziomie gabinetu POZ pozwala na racjonalne przeprowadzenie badań umożliwiających określenie typu moczenia i ewentualne wdrożenie właściwej terapii, a decyzje o wykonaniu inwazyjnych i traumatycznych badań pozostawia w rękach specjalistów.
Wytyczne wskazują na dwie standardowe, równoważne metody leczenia – farmakoterapię desmopresyną (analog wazopresyny) oraz stosowanie nocnego alarmu wybudzeniowego. Farmakoterapia stosowana jest, kiedy u podstaw moczenia nocnego leży niedobór wazopresyny, czego efektem jest poliuria nocna tj. zwiększenie objętości moczu oddawanego w porze nocnej. Wazopresyna odpowiada za fizjologiczny spadek produkcji moczu podczas snu zaś zaburzenia jej wydzielania mogą prowadzić do poliurii nocnej.
Obecnie żadna z w/w metod nie jest refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia, co w istotny sposób ogranicza dostęp małym pacjentom do terapii. Rodzice ze względu na zbyt wysokie koszty rezygnują z leczenia, co w efekcie prowadzi do odległych negatywnych konsekwencji tak dla małych pacjentów, jak i ich rodzin. Wdrożenie standardu postępowania z dzieckiem moczącym się w nocy może ułatwić podjęcie decyzji dotyczącej refundacji, ze względu na jasne i przejrzyste kryteria diagnostycznoterapeutyczne.
Wytyczne wprowadzają też jednolitą terminologię zgodnie z obowiązującymi światowymi standardami w zakresie zaburzeń oddawania moczu u dzieci, pozwalającą na precyzyjne określenie zakresu występowania tego zjawiska w populacji dzieci w Polsce. Przyczynią się także do wyodrębnienia grupy dzieci dotkniętych moczeniem nocnym, które powinny znaleźć się pod stałą opieką właściwego lekarza specjalisty (nefrologa, urologa dziecięcego).
Wypracowanie wytycznych w zakresie postępowania z dzieckiem moczącym się w nocy przynosi wielostronne korzyści zarówno dla dzieci, ich rodzin, środowiska medycznego oraz Narodowego Funduszu Zdrowia. Kluczowe jest też zaangażowanie Ministerstwa Zdrowia na etapie tworzenia i rozpowszechniania standardów, dające nadzieję na ich upowszechnienie w codziennej pracy zarówno lekarzy pierwszego kontaktu, jak i specjalistów.
16 maja 2012 roku w Warszawie odbyła sie konferencja prasowa pt. „Jakie zmiany w jakości życia dzieci z moczeniem nocnym wprowadzą opracowane z inicjatywy Ministerstwa Zdrowia wytyczne postępowania diagnostycznoterapeutycznego”, zorganizowana przez Stowarzyszenie Uronef – Nasze Dzieci. Patronat nad konferencją objął Rzecznik Praw Dziecka.
W konferencji prasowej udział wzięli m.in.: Barbara Kwiatkowska – Naczelnik Departamentu Matki i Dziecka w Ministerstwie Zdrowia, Elżbieta Karasek – przedstawiciel Rzecznika Praw Dziecka, dr med. Grzegorz Paruszkiewicz – chirurg dziecięcy, lekarz zajmujący się diagnostyką i leczeniem moczenia nocnego u dzieci, dr med. Michał Maternik – z Kliniki Chorób Nerek i Nadciśnienia Dzieci i Młodzieży Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, ICCS Regional Representative, członek Grupy Ekspertów powołanej przez Ministra Zdrowia, która opracowała „Wytyczne postępowania diagnostycznoterapeutycznego z dzieckiem moczącym się”, Beata Remańska – Prezes Zarządu Stowarzyszenia Uronef – Nasze Dzieci. Na spotkanie przybyli również przedstawiciele mediów.
Podczas konferencji eksperci podkreślali, iż moczenie nocne u dzieci to powszechny problem mający wpływ na jakość życia dziecka i jego rodziny. Możliwość normalnego funkcjonowania całej rodzinie daje wczesna diagnostyka i właściwa terapia. Na spotkaniu dyskutowano na temat wypracowanych przez Grupę Ekspertów wytycznych dotyczących postępowania z dzieckiem moczącym się w nocy oraz zasad ich wdrażania. Stworzone standardy zapewnią małym pacjentom szybszy dostęp zarówno do diagnostyki, jak i wczesnego wdrożenia właściwej terapii już na poziomie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, co znacząco wpłynie na poprawę ich jakości życia.
