Onkoepidemia

Polska na tle państw europejskich ma stosunkowo młodą populację. I w związku z tym stosunkowo niski wskaźnik zachorowań na nowotwory. W nadchodzących latach nastąpi jednak szybki wzrost liczby osób starszych, a więc także zwiększy się zapadalność na raka - to wnioski z raportu opracowanego na zlecenie Towarzystwa Onkologicznego.

Na zlecenie Polskiego Towarzystwa Onkologicznego zespół ekspertów związanych z Ośrodkiem Analiz Uniwersyteckich sp. z o.o. przeprowadził analizę porównawczą systemów zwalczania raka piersi i jelita grubego w krajach europejskich. Wnioski - Polska na tle państw europejskich ma stosunkowo młodą populację. I w związku z tym stosunkowo niski wskaźnik zachorowań na nowotwory. W nadchodzących latach nastąpi jednak szybki wzrost liczby osób starszych, a więc także zwiększy się zapadalność na raka.

W ostatnich 20 latach oczekiwana długość życia, jako wskaźnik obrazujący stan zdrowia populacji, rosła w Polsce w tempie wyższym niż w krajach Europy Zachodniej i podobnie jak w innych krajach Europy Środkowej. Umieralność noworodków, uznawana za wskaźnik jakości działania szeroko rozumianej ochrony zdrowia, wskazuje na znaczną poprawę w tym zakresie w Polsce w ostatnich 20 latach i, mimo że ciągle jest wiele do zrobienia w tej dziedzinie, sytuacja jest zdecydowanie lepsza niż 10 czy 20 lat temu.
Mniejsza umieralność jest wynikiem lepszego stanu zdrowia populacji i skuteczniejszej interwencji systemu opieki zdrowotnej.W wielu krajach liczba zgonów spada, jednak w Europie Środkowej i Południowej w wolniejszym tempie niż w Europie Zachodniej i Północnej. W Polsce liczba zgonów, po okresie spadku w latach 90. XX w., od 2002 r. ponownie nieco wzrasta. Standaryzowane współczynniki zgonów (SDR) wskazują na relatywnie mniejszą umieralność w populacji krajów Europy Zachodniej niż w populacji krajów Europy Środkowej, w tym w Polsce.

Ilu zachoruje
Niemal we wszystkich badanych krajach wzrasta zapadalność na nowotwory złośliwe. Starsze populacje są na nie bardziej narażone, ale różnice w standaryzowanych współczynnikach zapadalności (SIR) wskazują, że oprócz wieku istnieją inne czynniki silnie wpływające na częstość zachorowań. Zapadalność mierzona SIR na nowotwory w Polsce należy do najniższych wśród badanych krajów. Mężczyźni najczęściej chorują na raka płuca, stercza i jelita grubego. Nowotwór jelita grubego zajmuje zwykle drugą lub trzecią pozycję. Kobiety najczęściej zapadają na raka piersi i raka jelita grubego oraz raka płuca.
Liczba zachorowań na raka piersi wzrasta w większości badanych krajów. Z pewnymi wyjątkami jest wyższa w krajach wysoko rozwiniętych, niezależnie od struktury wieku populacji. SIR wskazują na częstsze występowanie tego schorzenia na Węgrzech, Słowacji i w Czechach i relatywnie rzadsze w Polsce. Przewiduje się, ze liczba nowych przypadków raka piersi u kobiet wzrośnie z 14,5 tys. do 19 tys. w roku 2020. W 2020 r. przewidywana liczba nowych zachorowań na raka jelita grubego u mężczyzn może się wynieść od 8,5 tys. do 12,4 tys. przypadków rocznie, przy czym warianty liniowe prognozy wskazują na 11–12,1 tys. Prognozowana liczba nowych zachorowań na raka jelita grubego u kobiet może sięgać od 6,8 do 8,6 tys. przypadków rocznie, przy czym warianty liniowe wskazują na 8,0–8,2 tys.

Śmiertelność
W wielu krajach liczba zgonów na nowotwory spada, jednak w Europie Środkowej i Południowej w wolniejszym tempie niż w Europie Zachodniej i Północnej. W Polsce liczba zgonów z powodu raka nieco wzrasta. Standaryzowane współczynniki zgonów (SDR) na raka wskazują na mniejszą (relatywnie) umieralność na raka w populacji krajów Europy Zachodniej niż w Europy Środkowej. Współczynniki te także silnie spadają w krajach Europy Zachodniej i większości krajów Europy Środkowej, z wyjątkiem Rumunii. Spadek SDR notuje się również w Polsce, przy czym jest on w porównaniu z innymi krajami znacznie wolniejszy.

Pełny tekst Adama Kozierkiewicza w najnowszym numerze "Menedżera Zdrowia"