Startuje „Misja Rak Płuca 2024–2034”

Rak płuca jest najczęstszą przyczyną zgonów wśród chorób nowotworowych w Polsce. Zachorowalność na tę chorobę wśród mężczyzn maleje, ale dramatycznie rośnie wśród kobiet. – Brakuje systemowych działań profilaktycznych i dostępu do nowoczesnej diagnostyki. Zamierzamy to zmienić! – mówili eksperci podczas premiery dokumentu kierunkowego „Misja Rak Płuca 2024–2034”.

• XVIII Konferencję Polskiej Grupy Raka Płuca, która odbywa się od 21 do 23 listopada w Warszawie, zainaugurowano premierą dokumentu kierunkowego „Misja Rak Płuca 2024–2034. Kierunki zmian w opiece nad pacjentami z nowotworami płuca”
• Dokument został opracowany w gronie 13 towarzystw naukowych oraz organizacji działających w onkologii i ma być swoistą „mapą drogową” dla środowiska medycznego, pacjenckiego oraz instytucji ochrony zdrowia
• Zawiera on analizę stanu profilaktyki raka płuca, opieki onkologicznej w Polsce, z rekomendacjami obszarów wymagających poprawy oraz konkretnymi rozwiązaniami systemowymi, które można wdrożyć w perspektywie krótko- i długoterminowej

Misja Rak Płuca 2024–2034 „mapą drogową” dla lekarzy i pacjentów

Jak przypomniał podczas konferencji prasowej prof. Rodryg Ramlau, w czerwcu 2024 r. Polska Grupa Raka Płuca wraz z towarzystwami naukowymi i organizacjami działającymi w obszarze raka płuca powołała „Misję Rak Płuca 2024–2034”.

– Jej celem jest przeciwdziałanie negatywnym – zdrowotnym, społecznym oraz gospodarczym – skutkom, jakie niesie za sobą rosnąca zachorowalność oraz nadumieralnosć Polek i Polaków na raka płuca. Jest on najczęstszą przyczyną zgonów wśród chorób nowotworowych w Polsce. Naszym zadaniem jest obniżenie odsetka zgonów z powodu raka płuca z 24 proc. do 15 proc. oraz zwiększenie odsetka przeżyć 5-letnich z 14 do min 20 proc dla całej populacji chorych z rakiem płuca w ciągu najbliższych lat – mówił prof. Ramlau, prezes Polskiej Grupy Raka Płuca.

– Tworząc dokument kierunkowy, pragniemy wskazać kierunki optymalizacji w perspektywie krótko- i długookresowej, które będą miały największy wpływ na realną poprawę jakości i długości życia pacjentów z nowotworami płuca. Jest on swoistą „mapą drogową” zarówno dla środowiska medycznego, pacjenckiego, jak i instytucji ochrony zdrowia – wskazał.

Dokument zawiera analizę stanu profilaktyki raka płuca, opieki onkologicznej (diagnostyki, leczenia, współpracy i ścieżki pacjenta) w Polsce, z rekomendacjami obszarów wymagających poprawy oraz konkretnymi rozwiązaniami systemowymi, które można wdrożyć w perspektywie krótko- i długoterminowej.

Rak płuca – jak leczyć go skuteczniej? ►Prof. Maciej Krzakowski omówił – podczas dyskusji dotyczącej raka płuca, która odbyła się 8 października podczas kongresu Wizja Zdrowia – przygotowane wcześniej streszczenie raportu szwedzkiego Instytutu Ekonomiki Ochrony Zdrowia, który jest niezwykle ważnym opracowaniem o nowotworach, które są najczęstszymi nowotworami złośliwymi i powodują najwięcej zgonów chorych.  

Rak płuca – zabójca kobiet

Prof Ramlau podkreślił, że rak płuca ma negatywne konotacje i przyznał, że lekarze mają problem, żeby opanować rosnącą liczbę zachorowań. To nowotwór źle rokujący. Co roku mamy w Polsce 20 tys. nowych rozpoznań raka płuca i niemal tyle samo zgonów.

Co prawda liczba zachorowań wśród mężczyzn spada – od 2000 roku liczba nowo rozpoznanych przypadków zmalała o 22 proc., ale dramatycznie, bo aż o 95 proc., wzrosła wśród kobiet. Choć na raka piersi odnotowuje się u kobiet dwukrotnie wyższą liczbę zachorowań, to rak płuca stał się ich zabójcą numer jeden.

Palenie papierosów największym czynnikiem ryzyka rozwoju raka płuca

Eksperci przypominali, że ponad 90 proc. zachorowań jest spowodowanych paleniem papierosów. W Polsce mamy nadal bardzo wysoki odsetek osób dorosłych palących papierosy – ok. 8 mln osób oraz 4 mln dzieci codziennie narażonych na bierne wdychanie dymu tytoniowego. Najczęściej palą osoby o niskim statusie ekonomicznym, gorzej wykształcone.

Podczas konferencji podkreślno, że palenie jest uzależnieniem, które tak samo jaki innego rodzaju uzależnienia wymaga leczenia oraz poważnego podejścia do problemu przez lekarzy. Tymczasem mamy zaledwie kilka poradni antynikotynowych w kraju oraz brak dostępu do specjalistycznego wsparcia finansowanego ze środków publicznych w rzucaniu palenia papierosów i innych wyrobów tytoniowych.

Rak płuca. Co zrobić, aby leczenie było skuteczniejsze?Rak płuca jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym w naszym kraju i powodującym największą liczbę zgonów. Nadal stanowi on wielkie wyzwanie terapeutyczne, mimo że Polska była pierwszym krajem z tzw. Lung Cancer Plan, a profilaktyka i leczenie raka płuca należą do priorytetów Narodowej Strategii Onkologicznej.

Fokus na nowoczesną diagnostykę

W Polsce we wczesnej fazie (stadium lokoregionalnym) diagnozuje się zaledwie 15–20 proc. przypadków. Polska znajduje się wśród krajów Unii Europejskiej, w których współczynniki umieralności sa najwyższe. W ciągu ostatnich lat obserwowany jest spadek terminowości realizacji diagnostyki wstępnej i pogłębionej realizowanej w ramach pakietu onkologicznego o mniej więcej 10 proc.

Problemem jest także zbyt długi czas diagnostyki obrazowej, patomorfologicznej i oczekiwania na wyniki (częsta konieczność powtarzania badań) do rozpoczęcia leczenia oraz brak refundacji świadczenia kompleksowego profilowania genomowego dla pacjentów z rakiem płuca, a także brak refundacji badań molekularnych z tzw. płynnej biopsji (z krwi obwodowej) u pacjentów zlecanych w trybie ambulatoryjnym.

Kluczowe kierunki zmian w obszarze diagnostyki i leczenia

Kluczowymi kierunkami zmian w obszarze diagnostyki i leczenia powinna być zdaniem ekspertów: profilaktyka, diagnostyka oraz leczenie i organizacja. Jak podkreślono, rak płuca jest chorobą, która wymaga skoordynowanej opieki interdyscyplinarnej. Jego leczenie powinno się opierać na zespołach wielodyscyplinarnych oraz systemowym wdrożeniu Lung Cancer Units – ośrodków kompetencji zajmujących sie kompleksowym postępowaniem diagnostyczno-terapeutycznym w odniesieniu do klatki piersiowej.

Szybko rozpoznaną POChP można skutecznie leczyćW Światowym Dniu Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc, który w tym roku przypada na 20 listopada, eksperci przypominają, że nierozpoznane lub późno rozpoznana POChP skraca życie o 10–15 lat i jest trzecią przyczyną zgonów na świecie. Dzięki wykonaniu spirometrii można szybko rozpoznać chorobę i rozpocząć leczenie.

W konferencji udział wzięli:

• prof. Rodryg Ramlau, prezes Polskiej Grupy Raka Płuca,
• prof. Dariusz Kowalski, sekretarz generalny Polskiej Grupy Raka Płuca,
• prof. Tadeusz Orłowski, wiceprezes Polskiej Grupy Raka Płuca,
• prof. Renata Langfort, prezes Polskiego Towarzystwa Patologów,
• prof. Joanna Didkowska, kierownik Zakładu Epidemiologii i Prewencji Pierwotnej Nowotworów i Krajowego Rejestru Nowotworów, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie,
• prof. Paweł Krawczyk, kierownik Pracowni Immunologii i Genetyki w Katedrze i Klinice Pneumonologii, Onkologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie,
• dr Jerzy Gryglewicz, ekspert ochrony zdrowia,
• Aleksandra Wilk, dyrektor Sekcji Raka Płuca, Fundacja TO SIĘ LECZY.