W Polsce, dostęp do nowoczesnych terapii jest regulowany zapisami Terapeutycznego Programu Zdrowotnego „Leczenie opornych postaci szpiczaka mnogiego (plazmocytowego)”.

Program nie gwarantuje pacjentom z niewydolnością nerek dostępu do optymalnego leczenia. Obecne kryteria włączenia chorych do leczenia w ramach Programu Terapeutycznego są skomplikowane, co utrudnia ich prawidłowe zastosowanie w codziennej praktyce i zwiększa ryzyko negatywnych kontroli Narodowego Funduszu Zdrowia.

Prof. Wiesław Jędrzejczak – Konsultant Krajowy w dziedzinie Hematologii podkreśla, że zgodnie z obecnymi zapisami Programu pacjenci ze współistniejącą niewydolnością nerek nie mają dostępu do terapii bortezomibem. Nie jest to wprawdzie napisane wprost, ale wynika z kryterium, które wyklucza zastosowanie leku u chorych z klirensem kreatyniny gorszym niż u zdrowej osoby (poniżej 30 ml/min). Rozwiązanie tej sytuacji wymaga jedynie usunięcia jednego kryterium wykluczającego, które nie pociągnie za sobą żadnych konsekwencji finansowych, gdyż ta grupa chorych z uwagi na nieefektywne leczenie i związaną z nim konieczność dializ generuje i tak duże koszty.

Obowiązująca treść Programu Terapeutycznego zakłada zastosowanie bortezomibu w leczeniu kolejnych linii u chorych nieodpowiadających na początkową terapię. Oznacza to, że obecnie pacjenci ze szpiczakiem mnogim i jednoczesną niewydolnością nerek (stanowią 10% pacjentów ze szpiczakiem) nie mogą być w Polsce leczeni zgodnie ze standardami europejskimi. U tej grupy chorych wcześniejsze wdrożenie bortezomibu w I linii umożliwiłoby stworzenie najkorzystniejszych warunków do ustąpienia niewydolności nerek, zahamowania progresji uszkodzenia nerek oraz zapobieżenia dializom. Jak zauważa prof. Wiesław Jędrzejczak „gdyby umożliwić chorym ze szpiczakiem mnogim i współistniejącą niewydolnością nerek dostęp do terapii bortezomibem w I linii leczenia można byłoby uniknąć dializ, co poza aspektem finansowym niosłoby za sobą istotne zwiększenie komfortu leczenia dla pacjenta.”

Ekspert w dziedzinie ekonomiki zdrowia, założyciel firmy MAHTA – Michał Jachimowicz podkreśla, że nowoczesna terapia z włączeniem bortezomibu w I rzucie leczenia jest wysoce opłacalna zgodnie z polskimi standardami oceny opłacalności. Dodatkowy rok życia przy zastosowaniu wspomnianego leku kosztuje jedynie 58 000 złotych, przy czym granica opłacalności dla tego parametru w Polsce wynosi około 110 000 złotych.

Polska pod względem dostępu do nowoczesnego leczenia szpiczaka mnogiego zajmuje jedno z ostatnich miejsc w Europie. Stan leczenia szpiczaka mnogiego w Polsce w odniesieniu do międzynarodowych standardów obowiązujących w większości państw europejskich wymaga wprowadzenia zmian do Terapeutycznego Programu Zdrowotnego. Zmiany te nie wymagają dodatkowej oceny Agencji Oceny Technologii Medycznych i w związku z tym powinny być wdrożone w szybkim trybie.

Mając na uwadze podniesienie jakości życia pacjenta ze szpiczakiem mnogim Urszula Jaworska zainicjowała ogólnopolski projekt spotkań Grup Wsparcia dla pacjentów i ich bliskich. Projekt ma na celu pomoc pacjentom chorym na szpiczaka mnogiego oraz ich bliskim w przejściu przez proces leczenia, zwiększenie świadomości na temat choroby, wsparcie psychiczne, praktyczną pomoc specjalistów, a także poprawę komfortu życia pacjentów. Ambasadorem akcji został Robert Moskwa.