Z okazji Światowego Dnia Serca innowacyjne firmy farmaceutyczne publikują raport na temat leków na choroby układu krążenia

Z okazji obchodów Światowego Dnia Serca międzynarodowe firmy farmaceutyczne należące do Amerykańskiego Stowarzyszenia Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych (PhRMA) ogłosiły raport na temat leków stosowanych w terapii schorzeń układu krążenia, które znajdują się obecnie w fazie rozwoju. Z dokumentu wynika, że trwają obecnie badania w celu stworzenia 299 nowych leków na dwie choroby, które znajdują się w czołówce przyczyn śmierci na świecie – choroby serca oraz udar mózgu.

Choroby układu krążenia pozostają głównym zagrożeniem zdrowia Polaków. W 2000 roku stanowiły one przyczynę 48% wszystkich zgonów. Najbardziej rozpowszechnionym czynnikiem ryzyka chorób serca w naszym kraju są zaburzenia lipidowe oraz nadciśnienie tętnicze, na które choruje 8,6 mln dorosłych Polaków . Mimo sukcesów w ograniczeniu liczby zgonów z powodu chorób układu krążenia, nadal współczynnik śmierci z powodu udarów mózgu należy w Polsce do najwyższych w Europie. Problemem pozostaje również zbyt wysoka śmiertelność pacjentów po wystąpieniu Ostrych Zespołów Wieńcowych (OZW). Doświadczenia krajów europejskich, Stanów Zjednoczonych i Japonii pokazują, że kompleksowe programy promujące nowoczesną prewencję pierwotną i wtórną, diagnostykę i terapię pozwalają zdecydowanie ograniczyć epidemię chorób sercowo-naczyniowych.

Prace badawcze prowadzone obecnie przez międzynarodowe, innowacyjne firmy farmaceutyczne stanowią kontynuację odkryć nowych sposobów leczenia chorób układu krążenia, które pomogły ograniczyć liczbę spowodowanych przez nie śmierci o 28% pomiędzy 1997 a 2007 rokiem. Zdaniem kardiologa, dr. Eugene Braunwalda z Brigham and Women’s Hospital w Bostonie jest to „jedno z największych zwycięstw medycyny w czasie ostatniego pięćdziesięciolecia” .

Polska i inne państwa członkowskie Unii Europejskiej stoją obecnie przed wspólnym wyzwaniem, jakim jest starzenie się społeczeństwa, wzrost zachorowalności na choroby przewlekłe, w tym choroby układu krążenia oraz rosnące koszty opieki medycznej, jak również ograniczone środki publiczne przeznaczone na służbę zdrowia. Tymczasem regularny i stały dostęp do innowacyjnych rozwiązań pozostaje decydującym czynnikiem, dzięki któremu ludzie dłużej pozostaną zdrowi i sprawni, a tym samym w większym stopniu będą przyczyniać się do rozwoju społeczno-ekonomicznego.

Udar mózgu powstaje, gdy dopływ krwi do mózgu jest zatrzymany, co z kolei prowadzi do uszkodzenia mózgu. Najczęściej dochodzi do niego u osób powyżej 65. r.ż. W Unii Europejskiej około miliona osób rocznie przechodzi przez pierwszy udar mózgu, a 600 000 umiera z powodu choroby naczyń mózgowych, co sprawia, że udar mózgu to najczęstsza przyczyna zgonów, tuż za chorobami serca i nowotworami. Około 15-20% pacjentów, którzy przechodzą udar mózgu, umiera w czasie miesiąca. Spośród tych, którzy przeżywają, wielu nigdy nie odzyskuje pełnej sprawności.

Około 2 milionów osób w Unii Europejskiej funkcjonuje z pewnym stopniem niepełnosprawności
w wyniku udaru mózgu. Mimo, że udar mózgu może wystąpić również u młodszych osób,
w większości przypadków dotyka on osób w wieku powyżej 65. r.ż. Statystyki pokazują, że może on wystąpić u co czwartego mężczyzny i co piątej kobiety, którzy przekroczą granicę 85 lat. W związku
z postępującym starzeniem się społeczeństwa, przewiduje się, że całkowita liczba przypadków wystąpienia udaru mózgu znacznie wzrośnie w ciągu kolejnych 20 lat, a w 2020 roku udary mózgu będą stanowić 6% wszystkich chorób .

Ostre zespoły wieńcowe (OZW) należą do najpoważniejszych chorób układu krążenia . Rozróżnia się trzy rodzaje OZW – niestabilna choroba wieńcowa, zawał serca bez uniesienia odcinka ST oraz zawał serca z uniesieniem odcinka ST. U podstaw OZW leży zjawisko pęknięcia blaszki miażdżycowej znajdującej się w ścianie tętnicy wieńcowej, które prowadzi do powstania zakrzepu złożonego
w większości z płytek krwi. W rezultacie prowadzi to do zmniejszenia lub całkowitej blokady przepływu krwi w danej tętnicy wieńcowej i spadku ukrwienia lub całkowitego niedokrwienia fragmentu mięśnia serca zaopatrywanego przez tę tętnicę. W sumie rocznie z powodu OZW w Polsce hospitalizowanych jest ok. 150 tys. osób. Wysoka śmiertelność odnotowywana jest szczególnie
w czasie kolejnych miesięcy po zawale. Według statystyk jest to ok. 15 % zgonów w pierwszym roku po OZW, z kolei po 4 latach nie żyje już 33% chorych . Oznacza to, że 1 na 6 pacjentów umiera w ciągu 12 miesięcy po OZW.

Ostatnie badania przesiewowe prowadzone w państwach europejskich pokazały, że około 3% dorosłych w wieku powyżej 45 lat cierpi z powodu zdiagnozowanej lub potencjalnej niewydolności serca. Ryzyko wystąpienia tego schorzenia wzrasta gwałtownie z wiekiem. Wyniki badań prowadzonych w różnych populacjach dowodzą, że zastoinowa niewydolność serca występuje u 10% osób powyżej 75. r.ż., co może mieć związek ze zmianami w układzie krążenia następującymi wraz ze starzeniem się.

Według przedstawicieli the National Heart, Lung and Blood Institute (NHLBI) w Stanach Zjednoczonych znaczny postęp w leczeniu chorób układu krążenia był możliwy w dużej mierze dzięki odkryciu skutecznych leków pozwalających na obniżenie ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu. Ponadto, również metody leczenia zawałów zostały znacznie udoskonalone. 25 lat temu podstawową metodą leczenia zawałów był po prostu odpoczynek pacjenta w łóżku. Obecnie lekarze dysponują lekami, które są w stanie zatrzymać zawał w trakcie jego trwania, jak również wieloma innymi skutecznymi metodami terapii.

Mimo to, jest zbyt wcześnie, aby uznać wojnę z chorobami serca i udarami mózgu za wygraną. Konieczny jest dalszy postęp w zakresie prewencji, diagnostyki i leczenia w celu ograniczenia liczby zachorowań i zgonów lub niepełnosprawności w wyniku chorób układu krążenia.
Międzynarodowe, innowacyjne firmy biofarmaceutyczne pracują obecnie nad 43 lekami na zaburzenia lipidowe, takie jak m. in. wysoki poziom złego cholesterolu, 36 lekami na niewydolność serca, 27 – na wysokie ciśnienie krwi, 17 – na zawał i 27 – na udar mózgu.
Wiele leków, które znajdują się obecnie w fazie badań, a w przyszłości mogą być stosowane, wykorzystuje zaawansowane technologie i najnowsze osiągnięcia naukowe, takie jak m. in.:
• Ludzkie komórki macierzyste, które odtwarzają funkcje serca przez utworzenie nowego mięśnia sercowego
• Nowy antykoagulant, który reguluje proces formowania zakrzepów, dzięki czemu zapobiega głębokiej zakrzepicy żylnej
• Terapia genetyczna, która wykorzystuje komórki pacjenta w leczeniu niewydolności serca
• Leki, które blokują przemianę HDL do LDL
Wszystkie te leki znajdują się obecnie w fazie badań klinicznych lub czekają na zatwierdzenie przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków. Dają one nadzieję na kontynuację dotychczasowego, znacznego postępu w walce z chorobami serca i udarami mózgu oraz zwiększenie jakości życia pacjentów cierpiących z powodu tych chorób.