Prof. Agnieszka Słowik: Mgła mózgowa i inne powikłania neurologiczne po COVID-19 ►
Redaktor: Arleta Czarnik
Data: 17.11.2021
Problemy z pisaniem, czytaniem, liczeniem, rozpoznawaniem znajomych, znalezieniem drogi w znanym miejscu, smutek, lęk, koszmary senne – to tylko niektóre objawy zgłaszane przez pacjentów z post-COVID. O śladach, które pozostawia po sobie zakażenie SARS-CoV-2, mówi prof. dr hab. n. med. Agnieszka Słowik z Oddziału Klinicznego Neurologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.
Objawy neurologiczne występują u pacjentów z COVID-19 w ostrym okresie choroby (do 4 tygodni po zakażeniu), ale także później. W takiej sytuacji mówi się o zespole post-COVID – podostrym (4–12 tygodni od zakażenia) lub przewlekłym (powyżej 12 tygodni od zakażenia).
W ostrym okresie zakażenia SARS-CoV-2 opisywano występowanie u pacjentów encefalopatii, udarów mózgu, zapalenia mózgu i opon mózgowych, a także uszkodzeń obwodowego układu nerwowego. W zespole post-COVID pojawiają się objawy wynikające z zaburzenia funkcjonowania różnych układów i narządów: oddechowego, sercowo-naczyniowego, gruczołów dokrewnych, układu krzepnięcia, moczowego, przewodu pokarmowego, skóry, a także układu nerwowego (zaburzenia neuropsychologiczne i objawy neurologiczne).
Już w retrospektywnym, obserwacyjnym badaniu z 2020 r. z Wuhan opisywano występowanie w okresie ostrym COVID-19 takich objawów, jak zawroty głowy, bóle głowy, zaburzenia świadomości, ostry udar mózgowy, zaburzenia węchu, smaku i widzenia (36,4% pacjentów). W ośrodku krakowskim również analizowano objawy neurologiczne u chorych na COVID-19, ale było to badanie prospektywne. Włączono do niego 200 pacjentów, którzy codziennie wypełniali ankietę. Jakiekolwiek objawy neurologiczne wystąpiły aż u 84,5% badanych. Najczęściej były to zmęczenie, następnie obniżenie nastroju, bóle mięśniowe, osłabienie mięśni. U osób, które zmarły, częściej występowały zaburzenia świadomości, delirium, hipotensja, udar mózgu. W badaniu z Krakowa stwierdzono zatem znacznie częstsze występowanie tych objawów. – Myślę, że prospektywny charakter badania i codzienne monitorowanie pacjentów pozwoliły wykryć większą liczbę różnych objawów neurologicznych – wyjaśnia te różnice prof. Agnieszka Słowik.
„Mgła mózgowa” to określenie niefachowe, funkcjonujące w medycynie od lat, oznaczające deficyty poznawcze. Poza infekcją wirusową jej przyczyną mogą być leki, choroby psychiatryczne, autoimmunologiczne, neurologiczne, zaburzenia hormonalne, niedobory witamin czy niezdrowy styl życia. Pacjenci po infekcji SARS-CoV-2 skarżą się również na zespół przewlekłego zmęczenia. Profesor Agnieszka Słowik definiuje te pojęcia, a następnie przytacza wyniki badań poświęconych objawom neurologicznym po przechorowaniu COVID-19 pochodzących z Włoch, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, USA i Chin (Wuhan). Opowiada także o badaniu prowadzonym w Krakowie dotyczącym występowania u pacjentów z zespołem post-COVID „mgły mózgowej”, przewlekłego zmęczenia, zaburzeń emocji i snu oraz wpływu tych objawów na codzienne funkcjonowanie.
Prezentując wyniki badań, prof. Agnieszka Słowik zaznacza, że wciąż nie znamy odpowiedzi na wiele pytań, m.in. czy nasilenie zakażenia wpływa na objawy post-COVID, jaki odsetek chorych go doświadcza, jak długo utrzymują się objawy neurologiczne i jak można je złagodzić.
Wykład został zaprezentowany podczas konferencji Pogotowie Neurologiczne zorganizowanej przez Wydawnictwo Termedia.
W ostrym okresie zakażenia SARS-CoV-2 opisywano występowanie u pacjentów encefalopatii, udarów mózgu, zapalenia mózgu i opon mózgowych, a także uszkodzeń obwodowego układu nerwowego. W zespole post-COVID pojawiają się objawy wynikające z zaburzenia funkcjonowania różnych układów i narządów: oddechowego, sercowo-naczyniowego, gruczołów dokrewnych, układu krzepnięcia, moczowego, przewodu pokarmowego, skóry, a także układu nerwowego (zaburzenia neuropsychologiczne i objawy neurologiczne).
Już w retrospektywnym, obserwacyjnym badaniu z 2020 r. z Wuhan opisywano występowanie w okresie ostrym COVID-19 takich objawów, jak zawroty głowy, bóle głowy, zaburzenia świadomości, ostry udar mózgowy, zaburzenia węchu, smaku i widzenia (36,4% pacjentów). W ośrodku krakowskim również analizowano objawy neurologiczne u chorych na COVID-19, ale było to badanie prospektywne. Włączono do niego 200 pacjentów, którzy codziennie wypełniali ankietę. Jakiekolwiek objawy neurologiczne wystąpiły aż u 84,5% badanych. Najczęściej były to zmęczenie, następnie obniżenie nastroju, bóle mięśniowe, osłabienie mięśni. U osób, które zmarły, częściej występowały zaburzenia świadomości, delirium, hipotensja, udar mózgu. W badaniu z Krakowa stwierdzono zatem znacznie częstsze występowanie tych objawów. – Myślę, że prospektywny charakter badania i codzienne monitorowanie pacjentów pozwoliły wykryć większą liczbę różnych objawów neurologicznych – wyjaśnia te różnice prof. Agnieszka Słowik.
„Mgła mózgowa” to określenie niefachowe, funkcjonujące w medycynie od lat, oznaczające deficyty poznawcze. Poza infekcją wirusową jej przyczyną mogą być leki, choroby psychiatryczne, autoimmunologiczne, neurologiczne, zaburzenia hormonalne, niedobory witamin czy niezdrowy styl życia. Pacjenci po infekcji SARS-CoV-2 skarżą się również na zespół przewlekłego zmęczenia. Profesor Agnieszka Słowik definiuje te pojęcia, a następnie przytacza wyniki badań poświęconych objawom neurologicznym po przechorowaniu COVID-19 pochodzących z Włoch, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, USA i Chin (Wuhan). Opowiada także o badaniu prowadzonym w Krakowie dotyczącym występowania u pacjentów z zespołem post-COVID „mgły mózgowej”, przewlekłego zmęczenia, zaburzeń emocji i snu oraz wpływu tych objawów na codzienne funkcjonowanie.
Prezentując wyniki badań, prof. Agnieszka Słowik zaznacza, że wciąż nie znamy odpowiedzi na wiele pytań, m.in. czy nasilenie zakażenia wpływa na objawy post-COVID, jaki odsetek chorych go doświadcza, jak długo utrzymują się objawy neurologiczne i jak można je złagodzić.
Wykład został zaprezentowany podczas konferencji Pogotowie Neurologiczne zorganizowanej przez Wydawnictwo Termedia.
