Szczepionka przeciwko półpaścowi chroni przed demencją
Nowe badania sugerują, że szczepionka przeciwko półpaścowi może chronić przed demencją. Potwierdza to teorię, że wirusy atakujące układ nerwowy mogą przyczyniać się do neurodegeneracji.
Badanie, w którym wykorzystano unikalną politykę szczepień w Walii i przeanalizowano dokumentację medyczną ponad 280 tys. osób starszych, wykazało, że otrzymanie żywej, atenuowanej szczepionki (Zostavax) przeciwko półpaścowi zmniejszyło prawdopodobieństwo wystąpienia demencji o mniej więcej jedną piątą w ciągu 7 lat.
Naukowcy wykorzystali fakt, że w Walii kwalifikowalność do żywej atenuowanej szczepionki przeciwko ospie wietrznej i półpaścowi była ustalana na podstawie dokładnej daty urodzenia danej osoby. Osoby urodzone przed 2 września 1933 r. nie kwalifikowały się i pozostały niekwalifikowalne dożywotnio, podczas gdy osoby urodzone 2 września 1933 r. lub później kwalifikowały się do otrzymania szczepionki co najmniej przez rok.
– To jest jak badanie z randomizacją. Mamy grupę osób kwalifikujących się do szczepienia i grupę niekwalifikujących się do szczepienia, o których wiemy, że powinny być podobne do siebie, ponieważ jedyną różnicą między tymi dwiema grupami jest to, czy zakwalifikowani do nich urodzili się kilka dni wcześniej, czy kilka dni później – wyjaśnił dr Pascal Geldsetzer ze Stanford University w Kalifornii.
Dane z elektronicznej dokumentacji medycznej wykazały, że odsetek dorosłych, którzy otrzymali szczepionkę przeciwko półpaścowi, wzrósł z 0,01 proc. wśród pacjentów, którzy byli zaledwie o tydzień „za starzy”, aby kwalifikować się do szczepienia, do 47,2 proc. wśród tych, którzy byli zaledwie o tydzień młodsi.
– Nasze dane pokazują, że różnica zaledwie tygodnia w tej dacie urodzenia oznacza, że liczba zaszczepionych osób wzrosła z 0 do 50 proc. w porównaniu z liczbą osób, które nie zostały zaszczepione – powiedział dr Geldsetzer.
Ryzyko demencji spadło o 20 proc.
Wykorzystując te grupy kontrolne, naukowcy odkryli, że otrzymanie szczepionki przeciwko półpaścowi, w porównaniu z nieotrzymaniem szczepionki, zmniejsza prawdopodobieństwo nowej diagnozy demencji o 3,5 punktu procentowego w ciągu 7 lat, co odpowiada względnemu zmniejszeniu o 20 proc.
Efekt ochronny był wyraźniejszy u kobiet, co prawdopodobnie wynikało z silniejszej odpowiedzi immunologicznej wywołanej szczepionką lub wyższej zapadalności na półpasiec.
Naukowcy powtórzyli swoje ustalenia w dokumentacji medycznej z innych krajów, w tym z Anglii, Australii, Nowej Zelandii i Kanady, gdzie szczepionkę przeciwko półpaścowi wprowadzono w podobny sposób. – W każdym zbiorze danych widzimy ten sam silny sygnał ochronny przed demencją – stwierdził dr Geldsetzer.
Czy rodzaj szczepionki ma znaczenie?
Nie wiadomo jednak, czy nowsza wersja szczepionki (Shingrix) może mieć podobny lub większy wpływ na demencję.
Poproszona o komentarz dr Courtney M. Kloske z Alzheimer's Association, zauważyła, że badanie potwierdza wyniki badań przedstawionych na Międzynarodowej Konferencji Alzheimer's Association w 2020 r., które wykazały, że szczepienia przeciwko grypie i zapaleniu płuc — zwłaszcza wielokrotne szczepienia w dłuższym okresie — wiążą się z niższym ryzykiem.
– Szczepienie przeciwko półpaścowi jest zalecane osobom starszym. Jeśli szczepionka oprócz ochrony przed półpaścem ma korzyści w opóźnianiu lub zapobieganiu demencji, to tym bardziej jest to powód, aby się zaszczepić – podsumował dr Pascal Geldsetzer.
Przeczytaj także: „Półpasiec: zagrożenie, przed którym warto się chronić”.
