Ziprazidon – skuteczność w leczeniu zaburzeń psychotycznych

Ziprazidon jest atypowym lekiem przeciwpsychotycznym o dużym powinowactwie do receptorów dopaminergicznych typu 2 (D2) i receptorów serotoninergicznych typu 2A (5HT2A). Ziprazidon działa także na receptory serotoninergiczne 5HT2C, 5HT1D i 5HT1A. Ziprazidon wykazuje umiarko-wane powinowactwo do neuronalnych transporterów serotoniny i noradrenaliny jaki i do recepto-rów histaminowych typu H1 i receptorów typu alfa 1. Działanie przeciwpsychotyczne zipraziodnu prawdopodobnie jest częściowo spowodowane skojarzeniem powyższych aktywności antagonistycznych.

Autorzy Stip i wsp. dokonali metaanalizy dostępnych badań na temat skuteczności stosowania zi-prazidonu i jego profilu klinicznego. Za pomocą wyszukiwarki medycznej PubMed oraz EMBASE wyodrębniono badania w latach 1992-2011 w których ziprazidon stosowany był w leczeniu zburzeń psychotycznych takich jak: zaburzenia z grupy spektrum schizofrenii, oraz/i epizodu manii w prze-biegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych. W ostatecznej analizie przeprowadzonej przez ba-daczy wzięto pod uwagę 31 badań klinicznych. Wskaźnik przedwczesnego przerwania leczenia (ang. premature study discontinuation, PSD) był istotnie statystycznie wyższy w przypadku ziprazi-donu niż w przypadku stosowania olanzapiny (P < 0.001) i risperidonu (P = 0.004). Natomiast sto-pień dyskontynuacji leczenia związany z wystąpieniem objawów niepożądanych był znacząco niż-szy w przypadku stosowania ziprazidonu w porównaniu do kwetiapiny (P = 0.03) i haloperidolu (P = 0.03). W trakcie stosowania ziprazidonu obserwowano niskie wskaźniki wzrostu wagi i hiperpro-laktynemii. W podsumowaniu analizy badacze zaznaczyli ,iż ziprazidon stosowany doustnie w dawkach 120-160 mg/d był mniej skuteczny w leczeniu objawów psychotycznych niż olanzapina i risperidon, jednakże przy jego stosowaniu obserwowano znacząco mniej nasilone objawy uboczne typowe dla risperidonu i olanzapiny (wzrost masy ciała, hiperprolaktynemia) co może stanowić dobrą alternatywę leczenia u pacjentów, którzy z powodu wystąpienia w/w objawów ubocznych nie mogli kontynuować terapii dotychczasowym lekiem przeciwpsychotycznym.

Bibliografia dla zainteresowanych
1. Ziprasidone versus other atypical antipsychotics for schizophrenia. Cochrane Database Syst Rev. 2009
2. Olanzapine versus other atypical antipsychotics for schizophrenia. Cochrane Database Syst Rev. 2010
3. Antipsychotics in bipolar disorders. Vacheron-Trystram MN, Braitman A, Cheref S, Auffray L. Encephale. 2004 Sep-Oct; 30(5):417-24.
4. Off-Label Use of Atypical Antipsychotics: An Update Maglione M, Maher AR, Hu J, Wang Z, Shanman R, Shekelle PG, Roth B, Hilton L, Suttorp MJ, Ewing BA, et al. 2011 Sep
5. Ziprasidone: an atypical antipsychotic drug for the treatment of schizophrenia. Clin Ther. 2002