Chemioterapia w zaawansowanym raku nadnercza
Autor: Dr Mackiewicz
Data: 08.05.2012
Źródło: Fessnacht M, Terzolo M, Allolio B et al. Combination chemotherapy in advanced adrenocortical carcinoma. NEJM 2012 published online on May 2 (DOI: 10.1056/NEJMoa1200966).
W New England Journal of Medicine opublikowano wyniki badania 3 fazy porównującego skuteczność mitotanu skojarzonego ze schematem EDP (etopozyd, doksorubicyna, cisplatyna) lub ze streptozocyną u chorych na zaawansowanego raka nadnercza.
Rak nadnerczy należy do rzadkich nowotworów. Występują dwa szczyty zachorowania: w pierwszej dekadzie życia (najczęściej 5-6 roku życia) oraz w czwartej-piatej. U dzieci występują silne cechy wirylizacji, natomiast u dorosłych chorych rak nadnercza może powodować mieszany zespół objawów Cushinga i hiperandrogenizmu/wirylizacji (u mężczyzn mogą wystąpić objawy feminizacji w przypadku wysokiej produkcji estrogenów).
Podstawą leczenie jest chirurgiczna resekcja, którą podejmuje się nawet w przypadkach zaawansowanych. Można również wykonać operację cytoredukcyjną w sytuacji trudnej do opanowania hipersekrecji hormonalnej. Uzupełniającą radioterapię należy rozważyć w przypadku wykonania nieradykalnej resekcji. Radioterapię jako metodę samodzielną stosuje się w sytuacji braku możliwości leczenia chirurgicznego. Mitotan jest jedynym lekiem zarejestrowanym zarówno w leczeniu uzupełniającym oraz w zaawansowanym raku nadnercza, chociaż jego skuteczność nie została nigdy potwierdzona w randomizowanym badaniu klinicznym. Obecne standardy leczenia zaawansowanego raka nadnercza polegające na stosowaniu cytostatyków oparte są na wynikach niewielkich retrospektywnych badań drugiej fazy.
Do randomizowanego badania 3 fazy zakwalifikowano 304 chorych na zaawansowanego raka nadnercza. W jednym ramieniu badania chorzy otrzymywali mitotan w skojarzeniu ze schematem EDP: etopozyd (100 mg/m2 w dniu 2-4), doksorubicyna (40 mg/m2 w dniu 1) i cisplatyna (40 mg/m2 w dniu 3 i 4) co 4 tygodnie. W drugim ramieniu chorzy otrzymywali mitotan razem ze streptozocyną (1 g w dniach 1-5 w 1 cyklu, następnie 2 g w dniu 1 w kolejnych cyklach) co 3 tygodnie. Odsetek obiektywnych odpowiedzi klinicznych po zastosowanym leczeniu był wyższy w grupie otrzymującej mitotan w skojarzeniu ze schematem EDP (23.3% vs 9.2%; p<0.001), jak również mediana przeżycia wolnego od progresji była dłuższa u tych chorych (5.0 vs 2.1 miesięcy; HR 0.55; 95% CI, 0.43-0.69; p<0.001). Nie wykazano istotnej statystycznie różnicy w zakresie mediany całkowitego przeżycia chorych pomiędzy badanymi grupami – 14,8 vs 12 miesięcy; HR 0.79; 95% CI 0.61-1.02; p=0.07 – odpowiednio w grupie leczonej schematem EDP i streptozocyną. Odsetek powikłań związanych z leczeniem oraz jakość życia chorych była zbliżona w obu grupach.
Wyniki powyższego badania klinicznego wskazują, że najbardziej optymalnym schematem leczenia u chorych na zawansowanego raka nadnercza w dobrym stanie ogólnym jest zastosowanie mitotanu ze schematem EDP szczególnie w przypadku wystąpienia objawów związanych z chorobą nowotworową lub czynnością hormonalną,
Podstawą leczenie jest chirurgiczna resekcja, którą podejmuje się nawet w przypadkach zaawansowanych. Można również wykonać operację cytoredukcyjną w sytuacji trudnej do opanowania hipersekrecji hormonalnej. Uzupełniającą radioterapię należy rozważyć w przypadku wykonania nieradykalnej resekcji. Radioterapię jako metodę samodzielną stosuje się w sytuacji braku możliwości leczenia chirurgicznego. Mitotan jest jedynym lekiem zarejestrowanym zarówno w leczeniu uzupełniającym oraz w zaawansowanym raku nadnercza, chociaż jego skuteczność nie została nigdy potwierdzona w randomizowanym badaniu klinicznym. Obecne standardy leczenia zaawansowanego raka nadnercza polegające na stosowaniu cytostatyków oparte są na wynikach niewielkich retrospektywnych badań drugiej fazy.
Do randomizowanego badania 3 fazy zakwalifikowano 304 chorych na zaawansowanego raka nadnercza. W jednym ramieniu badania chorzy otrzymywali mitotan w skojarzeniu ze schematem EDP: etopozyd (100 mg/m2 w dniu 2-4), doksorubicyna (40 mg/m2 w dniu 1) i cisplatyna (40 mg/m2 w dniu 3 i 4) co 4 tygodnie. W drugim ramieniu chorzy otrzymywali mitotan razem ze streptozocyną (1 g w dniach 1-5 w 1 cyklu, następnie 2 g w dniu 1 w kolejnych cyklach) co 3 tygodnie. Odsetek obiektywnych odpowiedzi klinicznych po zastosowanym leczeniu był wyższy w grupie otrzymującej mitotan w skojarzeniu ze schematem EDP (23.3% vs 9.2%; p<0.001), jak również mediana przeżycia wolnego od progresji była dłuższa u tych chorych (5.0 vs 2.1 miesięcy; HR 0.55; 95% CI, 0.43-0.69; p<0.001). Nie wykazano istotnej statystycznie różnicy w zakresie mediany całkowitego przeżycia chorych pomiędzy badanymi grupami – 14,8 vs 12 miesięcy; HR 0.79; 95% CI 0.61-1.02; p=0.07 – odpowiednio w grupie leczonej schematem EDP i streptozocyną. Odsetek powikłań związanych z leczeniem oraz jakość życia chorych była zbliżona w obu grupach.
Wyniki powyższego badania klinicznego wskazują, że najbardziej optymalnym schematem leczenia u chorych na zawansowanego raka nadnercza w dobrym stanie ogólnym jest zastosowanie mitotanu ze schematem EDP szczególnie w przypadku wystąpienia objawów związanych z chorobą nowotworową lub czynnością hormonalną,
