Deksrazoksan a kardiotoksyczność u wyleczonych z nowotworów wieku dziecięcego
Autor: Aleksandra Lang
Data: 19.09.2016
Źródło: Kelley K. Hutchins, Hani Siddeeck., Vivian I. Franco. i wsp. Prevention of cardiotoxicity among survivors of childhood cancer British Journal of Clinical Pharmacology/AL
U chorych wyleczonych z nowotworów wieku dziecięcego, u których stosowano antracykliny, stwierdza się zwiększone ryzyko kardiotoksyczności. Toksyczność tą można jednak istotnie ograniczyć stosując deksrazoksan przed każdą dawką antracyklin. Wyniki analizy danych literaturowych opublikowano na stronie internetowej British Journal of Clinical Pharmacology.
W ciągu kilku ostatnich dekad wskaźniki dotyczące przeżycia u chorych na nowotwory wieku dziecięcego uległy istotnej poprawie. W związku z tym wzrasta tez narażenie na ujawnienie się działań niepożądanych związanych z leczeniem.
W onkologii pediatrycznej jednymi z najczęściej stosowanych leków są antracykliny, takie jak doksorubicyna, daunorubicyna czy epirubicyna. Badania wykazują, że antracykliny mogą powodować zmniejszenie grubości ściany lewego przedsionka, co skutkuje zmniejszeniem frakcji wyrzutowej lewej komory. Ryzyko niewydolności serca, uszkodzenia zastawek serca czy choroby osierdzia u dzieci leczonych antracyklinami jest pięciokrotnie wyższe niż u ich zdrowego rodzeństwa. U około połowy chorych na nowotwory wieku dziecięcego leczonych antracyklinami w ciągu 20 lat rozpoznana zostanie dysfunkcja mięśnia sercowego.
Autorzy analizy podkreślają, że najważniejszym czynnikiem ryzyka kardiotoksyczności jest skumulowana dawka antracyklin. U chorych otrzymujących antracykliny w dawce przekraczającej 300 mg/m2 stwierdza się 11 razy większe ryzyko toksyczności kardiologicznej niż u chorych, którzy otrzymywali antracykliny w dawce niższej niż 300 mg/m2. Ponadto stwierdzono, że radioterapia śródpiersia lub ośrodkowego układu nerwowego może to ryzyko zwiększać. Istnieją również niemodyfikowalne czynniki ryzyka kardiotoksyczności, takie jak predysponujący do powikłań kardiologicznych wariant genu ABCC5, podczas gdy inny gen, NOS3 odpowiedzialny jest za zwiększenie frakcji wyrzutowej lewej komory, co może mieć ochronny efekt. Chorzy leczeni antracyklinami powinni jednak pamiętać o modyfikowalnych czynnikach ryzyka, takich jak brak aktywności fizycznej czy otyłość. Przegląd piśmiennictwa dostarczył również dowodów na ochronne działanie deksrazoksanu. Lek ten chelatuje żelazo, zakłócając tym samym indukowane przez żelazo powstawanie wolnych rodników, co zmniejsza uszkodzenie tkanek indukowane przez antracykliny. Badania wykazują również, że kardioprotekcyjne działanie deksrazoksanu nie ma negatywnego wpływu na skuteczność antracyklin. Ponadto wykazano, że stosowanie deksrazoksanu nie ma wpływu na powstawanie nowotworów wtórnych.
Autorzy podkreślają, że stosowanie deksrazoksanu powinno być kluczowe w leczeniu młodych chorych z zastosowaniem antracyklin, co pozwoli na ograniczenie toksyczności późnych leczenia.
W onkologii pediatrycznej jednymi z najczęściej stosowanych leków są antracykliny, takie jak doksorubicyna, daunorubicyna czy epirubicyna. Badania wykazują, że antracykliny mogą powodować zmniejszenie grubości ściany lewego przedsionka, co skutkuje zmniejszeniem frakcji wyrzutowej lewej komory. Ryzyko niewydolności serca, uszkodzenia zastawek serca czy choroby osierdzia u dzieci leczonych antracyklinami jest pięciokrotnie wyższe niż u ich zdrowego rodzeństwa. U około połowy chorych na nowotwory wieku dziecięcego leczonych antracyklinami w ciągu 20 lat rozpoznana zostanie dysfunkcja mięśnia sercowego.
Autorzy analizy podkreślają, że najważniejszym czynnikiem ryzyka kardiotoksyczności jest skumulowana dawka antracyklin. U chorych otrzymujących antracykliny w dawce przekraczającej 300 mg/m2 stwierdza się 11 razy większe ryzyko toksyczności kardiologicznej niż u chorych, którzy otrzymywali antracykliny w dawce niższej niż 300 mg/m2. Ponadto stwierdzono, że radioterapia śródpiersia lub ośrodkowego układu nerwowego może to ryzyko zwiększać. Istnieją również niemodyfikowalne czynniki ryzyka kardiotoksyczności, takie jak predysponujący do powikłań kardiologicznych wariant genu ABCC5, podczas gdy inny gen, NOS3 odpowiedzialny jest za zwiększenie frakcji wyrzutowej lewej komory, co może mieć ochronny efekt. Chorzy leczeni antracyklinami powinni jednak pamiętać o modyfikowalnych czynnikach ryzyka, takich jak brak aktywności fizycznej czy otyłość. Przegląd piśmiennictwa dostarczył również dowodów na ochronne działanie deksrazoksanu. Lek ten chelatuje żelazo, zakłócając tym samym indukowane przez żelazo powstawanie wolnych rodników, co zmniejsza uszkodzenie tkanek indukowane przez antracykliny. Badania wykazują również, że kardioprotekcyjne działanie deksrazoksanu nie ma negatywnego wpływu na skuteczność antracyklin. Ponadto wykazano, że stosowanie deksrazoksanu nie ma wpływu na powstawanie nowotworów wtórnych.
Autorzy podkreślają, że stosowanie deksrazoksanu powinno być kluczowe w leczeniu młodych chorych z zastosowaniem antracyklin, co pozwoli na ograniczenie toksyczności późnych leczenia.
