Radioterapia uzupełniająca po operacji oszczędzającej z powodu raka piersi – 20-letnia obserwacja

Kobiety, u których wykryto wczesnego raka piersi często decydują się na operację oszczędzającą pierś (BCS, breast conserving surgery). Po samym zabiegu proponuje się jeszcze uzupełniającą radioterapię. Według dotychczasowych badań zmniejsza ona ryzyko wznowy o połowę w okresie 10 lat w porównaniu do chorych, u których nie zastosowano adjuwantowej radioterapii.

Z jednej strony obserwujemy zmniejszenie śmiertelności z powodu raka piersi u chorych poddanych radioterapii uzupełniającej, z drugiej zaś zwiększoną zapadalnością na inne nowotwory – w szczególności raki płuc spowodowane zastosowaną radioterapią oraz choroby układu sercowo-naczyniowego. W prezentowanym badaniu chore po leczeniu oszczędzającym pierś poddano 20-letniej obserwacji.
Do badania zakwalifikowano 381 kobiet chorych na raka piersi w I stopniu zaawansowania (T1N0). 184 chore otrzymały radioterapię uzupełniającą, a 197 miało wykonany jedynie zabieg chirurgiczny. Radioterapia była zastosowana w 27 frakcjach do dawki 54 Gy. Po 20 latach w grupie poddanej radioterapii stwierdzono 49 zdarzeń związanych z rakiem piersi (wznowa, przerzut odległy lub śmierć z powodu raka piersi) w porównaniu do grupy, w której nie zastosowano radioterapii, gdzie tych zdarzeń było 81. Różnica ryzyka wystąpienia takiego zdarzenia wyniosła 14% i dotyczyła głownie ilości wznów w pierwszych 5 latach po operacji.
Śmierć z powodu raka piersi stwierdzono u 64 chorych (32 zgony w każdej grupie). Śmierć z innych przyczyn stwierdzono u 59 chorych w grupie otrzymującej radioterapię uzupełniającą i u 74 chorych bez leczenia uzupełniającego. Nie stwierdzono istotnej statystycznie różnicy w śmiertelności po 20 latach obserwacji (50,4% w grupie otrzymującej radioterapię i 54% w grupie leczonej jedynie chirurgicznie).
Podsumowując – uzupełniająca radioterapia ma znaczenie protekcyjne tylko w ciągu pierwszych 5 lat po operacji.