Sztuczna inteligencja przyspiesza diagnostykę raka jajnika

W badaniu Instytutu Karolinska, w którym uczestniczył prof. Marek Kudła z SUM, analizie zostało poddanych ponad 17 tysięcy obrazów USG uzyskanych od 3652 pacjentek z guzami jajnika. Okazało się, że modele AI mogą wychwycić cechy obrazów guzów nowotworowych niedostępnych ludzkiemu oku. – To rewolucja w diagnostyce raka jajnika – podkreślają naukowcy.

• Instytut Karolinska w Sztokholmie, jedna z najbardziej renomowanych placówek medycznych na świecie, zaprosił do współpracy ekspertów z 20 klinik w 8 krajach, by sprawdzić, jak sztuczna inteligencja może wspomóc identyfikację raka jajnika na podstawie obrazów ultrasonograficznych
• To pierwsze tego typu badanie, które systematycznie analizuje skuteczność sztucznej inteligencji w diagnostyce raka jajnika, porównując wyniki z ocenami lekarzy 
• Choć w badaniu oceniano jedynie obrazy ultrasonograficzne, autorzy zauważają, że uwzględnienie dodatkowych informacji klinicznych w oprogramowaniu może jeszcze bardziej precyzyjnie poprawić wyniki diagnostyczne

Śląski Uniwersytet Medyczny poinformował, że w czasopiśmie „Nature Medicine” ukazał się przełomowy artykuł pt. „Międzynarodowa wieloośrodkowa walidacja wykrywania raka jajnika za pomocą ultradźwięków sterowanych sztuczną inteligencją”. Wśród autorów publikacji znalazł prof. dr hab. n. med. Marek Kudła z Wydziału Nauk Medycznych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, Oddział Kliniczny Perinatologii i Ginekologii Onkologicznej w Sosnowcu.

Skuteczność USG przezpochwowego zależy od doświadczenia lekarza

Jak dalej pisze na swoiej stronie internetowej uczelnia, ultrasonografia przezpochwowa to kluczowa metoda wykorzystywana do różnicowania zmian jajnika – zarówno łagodnych, jak i złośliwych. Choć ta technika charakteryzuje się wysoką dokładnością, jej skuteczność zależy od doświadczenia lekarza. Niestety, w przypadku mniej doświadczonych badaczy, mogą wystąpić błędy diagnostyczne, prowadzące do opóźnień w diagnozie lub, co gorsza do niepotrzebnych zabiegów chirurgicznych.

– W diagnostyce raka jajnika używamy także markerów CA 125, HE4 oraz tzw. algorytmu ROMA. Niestety, nie są one w pełni niezawodne, ponieważ np. podwyższony poziom CA 125 może występować również w przypadku innych chorób, takich jak mięśniaki czy endometrioza – wyjaśnia prof. Kudła.

Rak jajnika – pomogą nam go pokonać tzw. konie trojańskie ►– Przełomem w leczeniu pacjentek z rakiem jajnika, które nie odpowiadają na klasyczną chemioterapię opartą na pochodnych platyny, może być pojawienie się nowoczesnych leków, koniugatów. Żeby jednak zastosować właściwą terapię, potrzebujemy dostępu do diagnostyki molekularnej – powiedział „Kurierowi Medycznemu” prof. Lubomir Bodnar.

Z tego powodu Instytut Karolinska w Sztokholmie, jedna z najbardziej renomowanych placówek medycznych na świecie, zaprosił do współpracy ekspertów z 20 klinik w 8 krajach, by sprawdzić, jak sztuczna inteligencja może wspomóc identyfikację raka jajnika na podstawie obrazów ultrasonograficznych.

– Zależało nam na tym, by sprawdzić, czy sztuczna inteligencja może pomóc w uzupełnieniu oceny guza jajnika dokonywanej przez ekspertów – mówi prof. Elisabeth Epstein z Instytutu Karolinska, liderka międzynarodowego zespołu badawczego.

AI rozpoznaje zmiany, które umknęłyby nawet wykwalifikowanym ekspertom

Badanie, które przeanalizowało ponad 17 tysięcy obrazów USG uzyskanych od 3652 pacjentek z guzami jajnika, przyniosło obiecujące rezultaty. Modele AI okazały się zdolne do wychwycenia cech obrazów guzów nowotworowych niedostępnych ludzkiemu oku, takich, które umknęłyby nawet wykwalifikowanym ekspertom. To pozwoliło znacząco zwiększyć czułość i specyficzność ultrasonografii w diagnostyce raka jajnika.

Modele sztucznej inteligencji zaczynają przewyższać umiejętności nie tylko mniej doświadczonych lekarzy, ale w pewnym zakresie także ekspertów. Choć wciąż nie mogą one zastąpić wiedzy i doświadczenia lekarzy, w przyszłości będą stanowić nieocenione wsparcie w diagnostyce medycznej, zwłaszcza w przypadku nowotworów jajnika.

Jak skutecznie leczyć nowotwory ginekologiczne? ►O potrzebach i oczekiwaniach pacjentek chorujących na raka szyjki macicy, raka endometrium i raka jajnika oraz zmianach, jakie udało się w ostatnim czasie wprowadzić w życie, rozmawiali uczestnicy debaty „Zdrowie kobiety – jak skutecznie leczyć nowotwory ginekologiczne?”.

Zastosowanie sztucznej inteligencji w diagnostyce raka jajnika skraca czas oczekiwania na diagnozę

Zastosowanie sztucznej inteligencji w diagnostyce raka jajnika ma potencjał nie tylko do poprawy wyników leczenia, ale także do skrócenia czasu oczekiwania na diagnozę. Dzięki wsparciu AI możliwe jest usprawnienie pracy klinicznej i zniwelowanie problemu braku specjalistów.

W nowej metodzie triage, wstępną ocenę guza wykonuje zarówno AI, jak i mniej doświadczony lekarz, a ostateczną decyzję podejmuje ekspert. Taka strategia pozwala na szybsze podejmowanie kluczowych decyzji terapeutycznych i bardziej efektywne zarządzanie przypadkami.

Ta rewolucja w diagnostyce ma szansę stać się przełomem w walce z rakiem jajnika, czyniąc diagnozowanie szybszym, bardziej precyzyjnym i – co najważniejsze – skuteczniejszym.