Toksyczność wandetanibu u chorych na raka rdzeniastego tarczycy

Przeprowadzona we Francji analiza 60 chorych na raka rdzeniastego tarczycy leczonych wandetanibem poza badaniami klinicznymi wykazała, że lek może stanowić jedną z opcji terapeutycznych dla niektórych chorych, a jego działania niepożądane poddają się leczeniu

Wandetanib został zarejestrowany przez Agencję Żywności i Leków (ang. Food and Drug Agency, FDA) w 2011 roku, a następnie przez Europejską Agencję Leków (ang. European Medicines Agency, EMA) w oparciu o wyniki badania klinicznego 3. fazy ZETA, które opublikowano w JCO w 2012 roku. Mediana przeżycia wolnego od progresji choroby przekroczyła 30 miesięcy w grupie leczonej wandetanibem w porównaniu do 19 miesięcy w grupie placebo. Ogółem 45% chorych odpowiedziało na leczenie wandetanibem. Działania niepożądane obejmowały nadciśnienie tętnicze, biegunkę, zmęczenie i toksyczności skórne wysypka, zwiększoną wrażliwość na słońce), a także wydłużenie odstępu QT w zapisie ekg prowadzące nawet do istotnych zaburzeń rytmu i zgonu. Dotychczas leczono wandetanibem ogółem 2160 chorych na raka rdzeniastego tarczycy, w tym 565 w ramach badań klinicznych. Niepokojąca była niewielka ilość danych dotycząca skuteczności i bezpieczeństwa leku w warunkach praktyki klinicznej. W związku z tym we Francji przeprowadzono analizę, którą objęto 60 chorych (39 mężczyzn) na zaawansowanego raka rdzeniastego tarczycy leczonych wandetanibem poza badaniami klinicznymi od sierpnia 2010 roku do lutego 2012 roku. U czterech chorych (7%) nowotwór był nieoperacyjny, lokalnie zaawansowany, natomiast u 56 wykazano obecność przerzutów w węzłach chłonnych śródpiersia (78%), w kościach (65%), w wątrobie (53%), płucach (53%) i innych narządach. Mediana wieku w chwili rozpoznania wynosiła 48 lat, a w chwili rozpoczęcia leczenia wandetanibem 58 lat. Większość chorych (85%) była w dobrym stanie ogólnym (ECOG=0 lub 1). Większość chorych otrzymała wandetanib w dawce 300 mg na dobę, ale u chorych z bardziej zaawansowanym nowotworem dawkę zmniejszano. Leczenie prowadzono od 0,3 do 36 miesięcy. Ogółem 78% chorych przeżyło jeden rok, a 60% dwa lata. U jednego chorego stwierdzono całkowitą odpowiedź na leczenie, a u 7 (12%) stwierdzono progresję choroby. U trzech chorych odnotowano działania niepożądane ze strony skóry, 58% chorych miało biegunkę, 52% osłabienie, a u 10% doszło do zaburzeń widzenia. U 19 chorych (32%) wykazano wydłużenie odstępu QT w zapisie ekg. Na zakończenie okresu zbierania danych 25 chorych leczonych wandetanibem zmarło po okresie z medianą wynoszącą 12 miesięcy, przy czym u 23 chorych przyczyną zgonu była progresja choroby. U 33% chorych zmniejszono dawkę leku, a 27% chorych przedwcześnie zakończyło udział w badaniu. Badacze podkreślili, że w trakcie badania nie wykazano jakiejkolwiek nieoczekiwanej toksyczności. Jak w wielu tego typu terapiach klinicyści powinni ściśle monitorować ewentualne działania niepożądane w trakcie terapii i w zależności od sytuacji klinicznej dostosowywać dawkę leku lub przerywać leczenie. Ważne znaczenie ma zapobieganie działaniom niepożądanym polegające między innymi na unikaniu ekspozycji na słońce oraz odpowiednim poradnictwie dotyczącym diety i leczenia biegunki. Podsumowując stwierdzono że przy zachowaniu odpowiednich zasad bezpieczeństwa wandetanib stanowi skuteczną opcję terapeutyczną dla części chorych na raka rdzeniastego tarczycy.