Tolerancja na fentanyl w leczeniu bólu nowotworowego: opis przypadku skutecznej zamiany z fentanylu na oksykodon przy zmniejszeniu równoważnej dawki
Autor: Katarzyna Bakalarska
Data: 05.08.2015
Źródło: Sutou I. i wsp. J Pain Palliat Care Pharmacother. 2015 Jun;29(2):161-5. doi: 10.3109/15360288.2015.1035832.
Panuje opinia, że opioidy, stosowane w leczeniu bólu nowotworowego nie mają efektu pułapowego. Niemniej jednak publikowane są od czasu do czasu doniesienia o rozwoju tolerancji na opioidy, wywołanej długotrwałym stosowaniem fentanylu
Panuje opinia, że opioidy, stosowane w leczeniu bólu nowotworowego nie mają efektu pułapowego. Niemniej jednak publikowane są od czasu do czasu doniesienia o rozwoju tolerancji na opioidy, wywołanej długotrwałym stosowaniem fentanylu. Autorzy przedstawili opis przypadku prawdopodobnego rozwoju tolerancji na działanie przeciwbólowe opioidów, gdy zwiększanie dawki fentanylu nie powodowało zmniejszenia odczuwanego bólu przez pacjenta. Chorym był 60-letni mężczyzna, z rakiem trzonu trzustki z licznymi przerzutami. Zwiększanie dawki fentanylu u chorego okazało się nieskuteczne, nie dając ulgi i ustąpienia objawów bólowych. Zmiana leku na oksykodon w iniekcjach umożliwiła zmniejszenie dawki, poniżej dawki równoważnej wyliczonej dla fentanylu. Fentanyl podawano początkowo w dawce 12 mg/dobę w postaci plastrów z systemem transdermalnym (dawka równoważna fentanylu w iniekcjach 3,6 mg/dobę, 150 μg/godzinę), a doraźnie na ból przebijający podawano 10 mg oksykodonu o natychmiastowym uwalnianiu. Całkowita dawka dobowa fentanylu osiągnęła 5,6 mg (co odpowiadało 560 mg doustnej morfiny), jednak działanie przeciwbólowe było niewystarczające Z uwagi na konieczność natychmiastowego dostosowania sposobu leczenia przeciwbólowego, stopniowo zmieniono lek na oksykodon w iniekcjach , który podawano w dawce odpowiadającej 25% dawki fentanylu w iniekcjach. Ostatecznie całkowita dawka oksykodonu stanowiła 53,5% dawki fentanylu przed zmianą leczenia