Wiek chorego nie może zamykać mu drogi do leczenia
Autor: Katarzyna Bakalarska
Data: 17.12.2014
Źródło: KG
Działy:
Aktualności w Onkologia
Aktualności
O tym, że wiek pacjenta, sam w sobie, nie może być czynnikiem dyskwalifikującym go do leczenia, co trzeba wziąć pod uwagę, aby można było zastosować agresywne leczenie onkologiczne u osób starszych, o znaczeniu indywidualizacji terapii u takich pacjentów mówi – prof. Jacek Fijuth przewodniczący zarządu głównego Polskiego Towarzystwa Onkologicznego, kierownik Zakładu Radioterapii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Jaką rolę odgrywa czynnik wieku w przypadku intensywnego leczenia onkologicznego?
Starzenie się społeczeństw zaawansowanych cywilizacyjnie państw świata, staje się narastającym problemem medycznym, społecznym i administracyjnym. Jednym z efektów tego postępującego procesu jest wzrastająca liczba nowotworów rozpoznawanych u osób w podeszłym wieku. W Polsce, w 2025 roku, odsetek mieszkańców powyżej 65. roku życia wyniesie ponad 20 proc. w stosunku do 14 proc. w 2012 roku. Z drugiej strony wydłużanie się średniej życia powoduje, że osoba starsza, w przypadku skutecznego leczenia onkologicznego ma szansę przeżycia kilku lub nawet kilkunastu lat. Należy podkreślić, że czynnik wieku pacjenta, sam w sobie, nie może być czynnikiem dyskwalifikującym chorego. Wiek to jeden z elementów, który musi być skonfrontowany przede wszystkim ze stanem wydolności ogólnej pacjenta, ale także ze stanem sprawności neurologicznej, intelektualnej i sytuacją socjoekonomiczną. W onkologii funkcjonuje kilka powszechnie przyjętych, międzynarodowych skal oceny wydolności ogólnej. Jest sprawą oczywistą, że w przypadku zamiaru intensywnego leczenia onkologicznego osób w podeszłym wieku, należy wziąć pod uwagę obciążenia chorobami współistniejącymi. Do oceny tego wykorzystywane są klasyfikacje, które uwzględniają zarówno wiek chorych, jak i obciążenie wspomnianymi chorobami współistniejącymi, które mogą wpływać na tolerancję leczenia pacjenta.
Poza aspektem czysto biologicznym, który trzeba brać pod uwagę, jest też aspekt psychologiczny. Ważne jest, aby w trakcie kwalifikacji chorego do agresywnego leczenia, brał udział także psycholog. A dlaczego? Odpowiedź jest prosta – wiele aspektów wynikających z dostosowania pacjenta do takiego leczenia, konieczności poddania się przez niego pewnej dyscyplinie, uzależnionych jest m.in. od jego gotowości do podejmowania aktywności fizycznej i sprawności intelektualnej.
Reasumując zanim zdecydujemy się na agresywne leczenie onkologiczne osób starszych potrzebna jest obiektywna ocena rzeczywistej wydolności w aspekcie biologicznym, psychologiczno-mentalnym oraz socjo-ekonomicznym.
Kto powinien przeprowadzać taką ocenę? Czy jest to praktykowane w Polsce?
Nikt inny, jak zespół wielospecjalistyczny złożony z doświadczonych lekarzy i wzbogacony o psychologa. Zgłaszane są postulaty, aby w zespole tym znajdował się także pracownik opieki społecznej. W takiej formie, na razie jest to trudne do zorganizowania w Polsce. Należy jednak zauważyć, że takie zespoły funkcjonują w wielu szpitalach krajów zachodnich. Powinniśmy dążyć do takiego modelu, ponieważ każdy pacjent powinien otrzymać optymalne leczenie, tj. takie, które da mu największą szansę wyleczenia, przy jak najmniejszym ryzyku istotnych obciążeń i bez pogorszenia jakości życia. Według danych amerykańskich, pochodzących z badań populacyjnych, kobieta w wieku 75 lat, nieobciążona chorobami internistycznymi ma szansę przeżycia około 17 lat, a mężczyzna w tym samym wieku, również bez istotnych obciążeń medycznych – 14 lat. Powyższe dane powodują istotne przeorientowanie strategii postępowania z onkologicznymi chorymi w podeszłym wieku.
Jak dużą rolę w przypadku leczenia onkologicznego osób w podeszłym wieku odgrywa indywidualizacja terapii?
Zindywidualizowane leczenie odgrywa bardzo dużą rolę zwłaszcza w tej grupie wiekowej. Z jednej strony możemy bardzo dużo osiągnąć u chorego w zaawansowanym wieku – dać mu szanse przeżycia kolejnych 10 czy 15 lat w dobrym komforcie życia. Z drugiej strony musimy bardzo rozważnie kwalifikować do leczenia starszych chorych, stosując obiektywne i profesjonalne narzędzia, tak wyodrębnić pacjentów, u których intensywne leczenie skojarzone jest bezpieczne. Postuluje się wprowadzenie do użycia obiektywnych skali sprawności ogólnej, gdyż ocena ograniczona wyłącznie do ustalenia stanu sprawności (Performance Score − PS) jest w tej grupie wiekowej niewystarczająca. Członkowie Grupy roboczej SIOG (International Society of Geriatric Oncology) wskazują na potrzebę korzystania ze zweryfikowanych narzędzi do oceny funkcjonowania osób starszych, takich jak np. Comprehensive Geriatic Assesment (CGA) lub Groningen Fraility Index.
Starzenie się społeczeństw zaawansowanych cywilizacyjnie państw świata, staje się narastającym problemem medycznym, społecznym i administracyjnym. Jednym z efektów tego postępującego procesu jest wzrastająca liczba nowotworów rozpoznawanych u osób w podeszłym wieku. W Polsce, w 2025 roku, odsetek mieszkańców powyżej 65. roku życia wyniesie ponad 20 proc. w stosunku do 14 proc. w 2012 roku. Z drugiej strony wydłużanie się średniej życia powoduje, że osoba starsza, w przypadku skutecznego leczenia onkologicznego ma szansę przeżycia kilku lub nawet kilkunastu lat. Należy podkreślić, że czynnik wieku pacjenta, sam w sobie, nie może być czynnikiem dyskwalifikującym chorego. Wiek to jeden z elementów, który musi być skonfrontowany przede wszystkim ze stanem wydolności ogólnej pacjenta, ale także ze stanem sprawności neurologicznej, intelektualnej i sytuacją socjoekonomiczną. W onkologii funkcjonuje kilka powszechnie przyjętych, międzynarodowych skal oceny wydolności ogólnej. Jest sprawą oczywistą, że w przypadku zamiaru intensywnego leczenia onkologicznego osób w podeszłym wieku, należy wziąć pod uwagę obciążenia chorobami współistniejącymi. Do oceny tego wykorzystywane są klasyfikacje, które uwzględniają zarówno wiek chorych, jak i obciążenie wspomnianymi chorobami współistniejącymi, które mogą wpływać na tolerancję leczenia pacjenta.
Poza aspektem czysto biologicznym, który trzeba brać pod uwagę, jest też aspekt psychologiczny. Ważne jest, aby w trakcie kwalifikacji chorego do agresywnego leczenia, brał udział także psycholog. A dlaczego? Odpowiedź jest prosta – wiele aspektów wynikających z dostosowania pacjenta do takiego leczenia, konieczności poddania się przez niego pewnej dyscyplinie, uzależnionych jest m.in. od jego gotowości do podejmowania aktywności fizycznej i sprawności intelektualnej.
Reasumując zanim zdecydujemy się na agresywne leczenie onkologiczne osób starszych potrzebna jest obiektywna ocena rzeczywistej wydolności w aspekcie biologicznym, psychologiczno-mentalnym oraz socjo-ekonomicznym.
Kto powinien przeprowadzać taką ocenę? Czy jest to praktykowane w Polsce?
Nikt inny, jak zespół wielospecjalistyczny złożony z doświadczonych lekarzy i wzbogacony o psychologa. Zgłaszane są postulaty, aby w zespole tym znajdował się także pracownik opieki społecznej. W takiej formie, na razie jest to trudne do zorganizowania w Polsce. Należy jednak zauważyć, że takie zespoły funkcjonują w wielu szpitalach krajów zachodnich. Powinniśmy dążyć do takiego modelu, ponieważ każdy pacjent powinien otrzymać optymalne leczenie, tj. takie, które da mu największą szansę wyleczenia, przy jak najmniejszym ryzyku istotnych obciążeń i bez pogorszenia jakości życia. Według danych amerykańskich, pochodzących z badań populacyjnych, kobieta w wieku 75 lat, nieobciążona chorobami internistycznymi ma szansę przeżycia około 17 lat, a mężczyzna w tym samym wieku, również bez istotnych obciążeń medycznych – 14 lat. Powyższe dane powodują istotne przeorientowanie strategii postępowania z onkologicznymi chorymi w podeszłym wieku.
Jak dużą rolę w przypadku leczenia onkologicznego osób w podeszłym wieku odgrywa indywidualizacja terapii?
Zindywidualizowane leczenie odgrywa bardzo dużą rolę zwłaszcza w tej grupie wiekowej. Z jednej strony możemy bardzo dużo osiągnąć u chorego w zaawansowanym wieku – dać mu szanse przeżycia kolejnych 10 czy 15 lat w dobrym komforcie życia. Z drugiej strony musimy bardzo rozważnie kwalifikować do leczenia starszych chorych, stosując obiektywne i profesjonalne narzędzia, tak wyodrębnić pacjentów, u których intensywne leczenie skojarzone jest bezpieczne. Postuluje się wprowadzenie do użycia obiektywnych skali sprawności ogólnej, gdyż ocena ograniczona wyłącznie do ustalenia stanu sprawności (Performance Score − PS) jest w tej grupie wiekowej niewystarczająca. Członkowie Grupy roboczej SIOG (International Society of Geriatric Oncology) wskazują na potrzebę korzystania ze zweryfikowanych narzędzi do oceny funkcjonowania osób starszych, takich jak np. Comprehensive Geriatic Assesment (CGA) lub Groningen Fraility Index.
