Alarm dla szkół i rodziców! Młodzież jest coraz mniej sprawna

Uczniowie polskich podstawówek są mniej sprawni fizycznie niż ich rówieśnicy sprzed 15–20 lat – wynika z badań kompetencji ruchowych młodzieży szkolnej. – Często zdarza się, że uczniowie kończą szkołę mniej sprawni, niż gdy do niej trafili – stwierdził minister sportu Sławomir Nitras. – Ruch odgrywa kluczową rolę w rozwoju młodego organizmu – podkreśliła Bożena Janicka z PPOZ.

Badaniem kompetencji ruchowych objęto ponad 3 miliony uczniów klas 4–8 (1,6 mln chłopców, 1,5 mln dziewcząt). Uczniowie wzięli udział w serii standardowych testów sprawnościowych, takich jak: bieg wahadłowy, beep-test, plank – podpór leżąc przodem na przedramionach, i skok w dal z miejsca.  Niestety, wyniki okazały się gorsze niż 15–20 lat temu i potwierdziły raport AWF z 2023 roku, który wskazywał, że aż 94 proc. dzieci i młodzieży w Polsce ma trudności w podstawowych czynnościach fizycznych.

94 proc. dzieci i młodzieży w Polsce ma trudności w podstawowych czynnościach fizycznych

Barbara Nowacka, szefowa MEN, zapowiedziała powołanie zespołu ekspertów i praktyków, którego celem będzie opracowanie nowych podstaw programowych dla wychowania fizycznego. Mają one lepiej odpowiadać na potrzeby młodych ludzi i ich rozwój fizyczny.

Tymczasem lekarze Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia nieustannie apelują o zmianę podejścia do aktywności fizycznej, a przede wszystkim o regularne uczestnictwo w lekcjach WF.

Siedzący tryb życia za młodu sprzyja uszkodzeniu wątrobyU dzieci spędzających w pozycji siedzącej ponad sześć godzin dziennie, prowadzących siedzący tryb życia występuje znacznie większe ryzyko wystąpienia stłuszczeniowej choroby wątroby i marskości wątroby w młodym wieku dorosłym – ustalili naukowcy z Finlandii.

– Ruch odgrywa kluczową rolę w rozwoju młodego organizmu. Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, wzmacnia kości, rozwija mięśnie oraz poprawia koordynację ruchową i równowagę. Regularny ruch sprzyja także lepszemu zdrowiu psychicznemu – zmniejsza poziom stresu, poprawia nastrój oraz zwiększa koncentrację i wydolność umysłową – podkreśliła Bożena Janicka, prezes PPOZ.

Jak wskazała, brak aktywności fizycznej w młodości prowadzi do poważnych konsekwencji, takich jak otyłość, nadciśnienie, problemy z układem sercowo-naczyniowym, a także zmniejszenie gęstości kości, co może skutkować osteoporozą w dorosłym życiu. – Długotrwałe unikanie ruchu wpływa także negatywnie na postawę ciała, co może prowadzić do wad postawy i bólu pleców. W późniejszym wieku brak ruchu dodatkowo zwiększa ryzyko wystąpienia chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca typu 2, choroby serca, a także obniża jakość życia oraz długość życia – wyjaśniła.

Ćwiczenia fizyczne pomagają pokonać rakaWystarczy półgodzinna, lekka aktywność fizyczna, by w krwiobiegu wzrósł odsetek niszczących komórki nowotworowe cytotoksycznych limfocytów T i komórek NK - dowodzą tego najnowsze badania fińskich naukowców opublikowane na łamach „Frontiers in Immunology

Dlaczego młodzi Polacy unikają ruchu?

– Jednym z kluczowych powodów jest z pewnością rozwój technologii. Współczesne dzieci spędzają dużo czasu przed ekranami komputerów, smartfonów, tabletów i telewizorów. Gry wideo, media społecznościowe i oglądanie filmów zastępują tradycyjne formy aktywności fizycznej. Elektronika staje się główną formą rozrywki, co ogranicza czas spędzany na świeżym powietrzu czy na boisku – zaznaczyła Bożena Janicka, wskazując jednocześnie na rolę opiekunów. 

– Dzieci często nie mają odpowiednich wzorców do naśladowania, jeśli chodzi o aktywność fizyczną. Jeśli rodzice sami nie uprawiają sportu i nie zachęcają swoich dzieci do aktywności, młodzi ludzie nie dostrzegają znaczenia ruchu w codziennym życiu. Wśród innych przyczyn jest zwyczajny brak czasu. Ma to związek zarówno z obciążeniem nauką, jak i nadmiarem zajęć pozaszkolnych – zauważyła.

Ruszył program diagnostyki stóp dzieci i młodzieży Ministerstwo Zdrowia poinformowało o uruchomieniu pilotażowego programu diagnostyki stóp dzieci i młodzieży od 5. do 16. roku życia. Program realizuje 16 ośrodków. 

Należy postawić na edukację zdrowotną w szkołach

– Niska świadomość, jak ruch wpływa na zdrowie, samopoczucie i przyszłe życie, może skutkować brakiem motywacji do podejmowania aktywności. Nauczyciele WF powinni również zwrócić uwagę na uczniów z niską samooceną (spowodowaną np. wyglądem, czy brakiem umiejętności sportowych), narażonych na krytykę ze strony innych. To też jest powód ucieczki przed lekcjami wychowania fizycznego – skomentowała Bożena Janicka.

– Warto również zastanowić się nad programem lekcji. Brak różnorodności w zajęciach oraz nadmierne skupienie się na wynikach sportowych, a nie na zabawie czy indywidualnym rozwoju, może zniechęcać dzieci. Czasem zajęcia WF są postrzegane jako obowiązek, a nie forma rozrywki czy zdrowego stylu życia. Uważamy, że jak najszybciej należy opracować strategię motywującą młodych ludzi do podejmowania regularnej aktywności fizycznej – podsumowała ekspertka.