Lekarze bez Granic: Polska będzie współorganizatorem spotkania wysokiego szczebla ONZ o gruźlicy

Przedstawiciele Polski i Uzbekistanu będą organizatorami poświęconego gruźlicy spotkania Organizacji Narodów Zjednoczonych. Rozpocznie się ono 22 września w Nowym Jorku.

– Celem zbliżającego się spotkania będzie ocena dotychczasowych postępów w walce z gruźlicą oraz przyjęcie nowych zobowiązań mających posunąć do przodu badania, innowacje oraz finansowanie, w szczególności zaś zapewnić równy dostęp do prewencji, diagnostyki i leczenia gruźlicy na świecie – wyjaśniła Draginja Nadażdin, dyrektor polskiego biura Lekarzy bez Granic.

Poprzednie poświęcone gruźlicy spotkanie wysokiego szczebla ONZ odbyło się w 2018 r., a jego deklaracja końcowa nakreśliła cele w zwalczaniu tej choroby i środki, jakie państwa zobowiązały się przeznaczyć na ich realizację.

– Ponieważ gruźlica występuje najczęściej w krajach o niskich dochodach, przemysł farmaceutyczny oraz systemy opieki zdrowotnej zamożnych państw w ograniczonym stopniu są zainteresowane inwestowaniem w badania, rozwijaniem nowoczesnych leków i terapii. Dlatego ważne są międzynarodowe działania i zobowiązania – podkreśliła Nadażdin.

Lekarze bez Granic wskazali na działania, które trzeba podjąć, aby skutecznie walczyć z gruźlicą. Przede wszystkim należy możliwie szybko wdrożyć najnowsze rekomendacje WHO w leczeniu gruźlicy, w tym krótszych, nowoczesnych terapii lekowych i diagnostyki. Rekomendacja ta szczególnie dotyczy dzieci, ponieważ to w tej grupie wiekowej gruźlica jest najbardziej śmiertelna.

Kolejnym krokiem jest zachęcanie producentów tańszych, generycznych leków gruźliczych do ich szybkiej rejestracji i wprowadzania na rynek. Skutecznie walczyć z gruźlicą ma pomóc również koordynacja zakupów leków i wykorzystywanie mechanizmów zakupów grupowych.

Lekarze bez Granic zarekomendowali także inwestycje w badania i rozwój, szczególnie testów dla dzieci i nowych leków, zapewnienie transparentności ich finansowania, dostępność opracowanych rozwiązań i zapewnienie odrębnych, dodatkowych funduszy na prace nad szczepionką.

W ocenie Lekarzy bez Granic znaczenie ma także odpowiedzialne podejście do stosowania prawa patentowego, szczególnie wykorzystywania tzw. patentów wtórnych wobec leków gruźliczych, które blokują konkurencję i podnoszą koszty leczenia.

Rekomendacje WHO i postulaty Lekarzy bez Granic odnoszą się również do krajów europejskich. W Polsce od września 2022 r. trwa program pilotażowy ambulatoryjnego leczenia gruźlicy lekoopornej, koordynowany przez warszawski Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc ze wsparciem Lekarzy bez Granic i WHO. Jak wskazują Lekarze Bez Granic, do tej pory leczenie gruźlicy lekoopornej wiązało się nawet z 24-miesięcznym pobytem w szpitalu i przyjmowaniem – doustnie i dożylnie – obciążającego organizm koktajlu leków. Wprowadzenie nowego, uwzględniającego wytyczne WHO schematu leczenia jako standardu pozwoli na skuteczniejszą terapię i radykalną poprawę jakości życia pacjentów.

– W ostatnich latach, również za sprawą badań Lekarzy bez Granic, dokonał się duży przełom w rozpoznawaniu i leczeniu gruźlicy. Powstały nowe, skuteczniejsze terapie lekowe i testy molekularne, pozwalające szybko i skutecznie diagnozować chorobę – zaznaczyła Draginja Nadażdin. Dodała, że organizacja tylko w zeszłym roku na świecie leczyła ponad 17 tys. nowych przypadków gruźlicy.

Gruźlica jest chorobą zakaźną. Wywołuje ją prątek gruźlicy Mycobacterium tuberculosis. Najczęściej atakuje płuca, ale może rozwijać się również poza nimi (np. w opłucnej, układzie kostno-stawowym, układzie moczowym, w węzłach chłonnych czy w mózgu). Najpopularniejszy wariant płucny objawia się stanem zapalnym wywołującym ogólne objawy, jak gorączka, zwiększona męczliwość, dreszcze, utrata masy ciała i objawy specyficzne – kaszel, krwioplucie, bóle klatki piersiowej. Gruźlica w zaawansowanym stadium prowadzi do wyniszczenia organizmu.