Spirometria - interpretacja a najnowsze normy
Autor: Marta Koblańska
Data: 20.05.2019
Źródło: Małgorzata Farnik
Spirometria należy do jednego z kluczowych badań układu oddechowego. Służy do rozpoznawania i monitowania wielu jednostek klinicznych. Wymaga odpowiedniego sprzętu oraz przeszkolenia personelu, właściwej współpracy z chorym – a wyniki badań interpretuje lekarz , często jest nim również lekarz rodzinny. Upowszechnienie wiedzy o przydatności tego badania przyczynia się do coraz szerszego stosowania spirometrii w codziennej praktyce. Dostępne urządzenia aktualnie powinny być dostosowane do najnowszych norm.
Jednym z istotnych problemów związanych z interpretacją badań spirometrycznych było stosowanie norm Europejskiego Towarzystwa Węgla i Stali (European Coal and Steel Community) oraz Europejskiego Towarzystwa Oddechowego (European Respiratory Society – ERS), które opierało się na danych populacyjnych uzyskanych ponad 50 lat temu, a dla pacjentów powyżej 70 lat nie opracowano faktycznych norm, gdyż nie objęto tej populacji badaniem. Normy te jednak obarczone były błędem ze względu na zakładaną liniową zmianę parametrów, przyczyniały się fałszywie ujemnych wyników czyli przyczyniały się do braku rozpoznania zaburzeń wentylacji u chorego. Aktualnie obowiązują normy na podstawie szeroko przeprowadzonych badań populacyjnych z uwzględnieniem osób w wieku od 3 do 95 lat, przeprowadzono badania na całym świecie, a ich analiza pozwoliła na opracowanie nowych norm przez Global Lung Function Initiatice (GLI), nowe normy uzyskały w związku z tym akronim GLI – 2012. Zakres norm określa się na podstawie rozkładu normalnego dla populacji – wynik badania pacjenta można uznać za prawidłowy jeśli znajduje się w przedziale od 5-go do 95 centyla, co odpowiada mniejszemu niż 1,64 odchylenia standardowego (dla dzieci to 1,96). Punkt odcięcia normy jest też w literaturze określane jako LLN – lower limit of normal values, odnosi się również do 5-go percentyla wynikającego z badań populacyjnych. Prawidłowo wykonana spirometria powinna spełniać także inne kryteria m.in. kryterium powtarzalności – konieczne jest wykonanie trzech badań, których zmienność FEV 1 i FVC nie przekracza 5% i 150 ml.