Abatacept w leczeniu wczesnego reumatoidalnego zapalenia stawów. Czy możliwe jest odstawienie LMPCh w terapii RZS?
Autor: Katarzyna Bakalarska
Data: 08.01.2015
Źródło: Evaluating drug-free remission with abatacept in early rheumatoid arthritis: results from the phase 3b, multicentre, randomised, active-controlled AVERT study of 24 months, with a 12-month, double-blind treatment period. Emery P, Burmester GR, Bykerk VP,
W randomizowanym badaniu klinicznym AVERT (Assessing Very Early Rheumathoid Arthritis Treatment) 351 chorych z rozpoznaniem wczesnego aktywnego RZS zostało losowo przydzielonych do jednej z trzech grup terapeutycznych: abatacept + metotreksat (n=119), abatacept w monoterapii (n=116), metotreksat w monoterapii.
Reumatoidalne zapalenie stawów ma charakter przewlekły postępujący. Toczący się stan zapalny prowadzi do destrukcji stawów i zmian narządowych. Aktualne zalecenia dotyczące leczenia RZS wskazują na potrzebę szybkiego wdrożenia leczenia, którego celem będzie uzyskanie remisji. Dowody naukowe przemawiają za istnieniem tak zwanego "okna terapeutycznego", czyli okresu na początku choroby, kiedy działanie leków immunosupresyjnych ma zasadniczy wpływ na dalszy przebieg choroby. Co więcej rozpoczęcie skutecznej terapii w tym okresie może prowadzić do uzyskania trwałej remisji nawet po odstawieniu leków modyfikujących przebieg choroby (LMPCh).
Abatacept to lek biologiczny będący białkiem fuzyjnym złożonym z fragmentu antygenu 4 limfocytu T (cząsteczka CTLA4) oraz zmodyfikowanego fragmentu Fc IgG1. Działanie abataceptu polega na hamowaniu aktywacji limfocytów T poprzez zablokowanie połączenia cząsteczek CD80 i CD86 znajdujących się na komórce prezentującej antygen oraz cząsteczki CD28 na limfocytach T. Biorąc pod uwagę mechanizm działania leku polegający na blokowaniu procesu aktywacji naiwnych (dziewiczych) limfocytów T zasadne wydaje się jego zastosowanie na początku choroby.
W randomizowanym badaniu klinicznym AVERT (Assessing Very Early Rheumathoid Arthritis Treatment) 351 chorych z rozpoznaniem wczesnego aktywnego RZS (czas trwania objawów >8tygodni, <2 lata) zostało losowo przydzielonych do jednej z trzech grup terapeutycznych: abatacept + metotreksat (n=119), abatacept w monoterapii (n=116), metotreksat w monoterapii (n=116). Po 12 miesiącach terapii chorzy, u których DAS28(CRP) był mniejszy niż 3,2 mogli przerwać stosowanie LMPCh (abatacept odstawiano, stopniowo redukowano dawki glikokortykosteroidów i MTX). Chorzy z DAS28(CRP)≥3,2 kończyli udział w badaniu.
Po 12 miesiącach leczenia DAS28(CRP)<2,6 uzyskano u 60,9% (70/115) chorych w grupie: abatacept+MTX i u 45,2% (52/115) w grupie z MTX w monoterapii. Porównując grupę leczoną abataceptem w monoterapii oraz MTX w monoterapii odsetek chorych, którzy uzyskali remisję był podobny i wynosił odpowiednio 42,5% i 45,2% (różnica nieistotna statystycznie). W obserwacji od 12 do 18 miesiąca trwania badania (okres po odstawieniu LMPCh) odsetek pacjentów pozostających w remisji z DAS28(CRP)<2,6 był wyższy w grupie z abataceptem+MTX w porównaniu z grupą MTX w monoterapii i wynosił odpowiednio 14,8% versus 7,8%. Ponadto w grupie leczonej abataceptem w monoterapii odnotowano wyższy odsetek pacjentów pozostających w remisji między 12 i 18 miesiącem badania w odniesieniu do grupy MTX w monoterapii ( 12,4% versus 7,4% ).Profil bezpieczeństwa abataceptu zarowno w monoterapii jak i w połączeniu z MTX był zbliżony do MTX.
W prezentowanym badaniu wykazano większą skuteczność abataceptu w połączeniu z MTX w porównaniu z monoterapią metotreksatem w leczeniu wczesnego RZS. Ponadto uzyskanie trwałej remisji u małej, ale istotnie statystycznie grupy pacjentów leczonej abataceptem sugeruje wpływ leku na mechanizmy reakcji autoimmunologicznej.
Abatacept to lek biologiczny będący białkiem fuzyjnym złożonym z fragmentu antygenu 4 limfocytu T (cząsteczka CTLA4) oraz zmodyfikowanego fragmentu Fc IgG1. Działanie abataceptu polega na hamowaniu aktywacji limfocytów T poprzez zablokowanie połączenia cząsteczek CD80 i CD86 znajdujących się na komórce prezentującej antygen oraz cząsteczki CD28 na limfocytach T. Biorąc pod uwagę mechanizm działania leku polegający na blokowaniu procesu aktywacji naiwnych (dziewiczych) limfocytów T zasadne wydaje się jego zastosowanie na początku choroby.
W randomizowanym badaniu klinicznym AVERT (Assessing Very Early Rheumathoid Arthritis Treatment) 351 chorych z rozpoznaniem wczesnego aktywnego RZS (czas trwania objawów >8tygodni, <2 lata) zostało losowo przydzielonych do jednej z trzech grup terapeutycznych: abatacept + metotreksat (n=119), abatacept w monoterapii (n=116), metotreksat w monoterapii (n=116). Po 12 miesiącach terapii chorzy, u których DAS28(CRP) był mniejszy niż 3,2 mogli przerwać stosowanie LMPCh (abatacept odstawiano, stopniowo redukowano dawki glikokortykosteroidów i MTX). Chorzy z DAS28(CRP)≥3,2 kończyli udział w badaniu.
Po 12 miesiącach leczenia DAS28(CRP)<2,6 uzyskano u 60,9% (70/115) chorych w grupie: abatacept+MTX i u 45,2% (52/115) w grupie z MTX w monoterapii. Porównując grupę leczoną abataceptem w monoterapii oraz MTX w monoterapii odsetek chorych, którzy uzyskali remisję był podobny i wynosił odpowiednio 42,5% i 45,2% (różnica nieistotna statystycznie). W obserwacji od 12 do 18 miesiąca trwania badania (okres po odstawieniu LMPCh) odsetek pacjentów pozostających w remisji z DAS28(CRP)<2,6 był wyższy w grupie z abataceptem+MTX w porównaniu z grupą MTX w monoterapii i wynosił odpowiednio 14,8% versus 7,8%. Ponadto w grupie leczonej abataceptem w monoterapii odnotowano wyższy odsetek pacjentów pozostających w remisji między 12 i 18 miesiącem badania w odniesieniu do grupy MTX w monoterapii ( 12,4% versus 7,4% ).Profil bezpieczeństwa abataceptu zarowno w monoterapii jak i w połączeniu z MTX był zbliżony do MTX.
W prezentowanym badaniu wykazano większą skuteczność abataceptu w połączeniu z MTX w porównaniu z monoterapią metotreksatem w leczeniu wczesnego RZS. Ponadto uzyskanie trwałej remisji u małej, ale istotnie statystycznie grupy pacjentów leczonej abataceptem sugeruje wpływ leku na mechanizmy reakcji autoimmunologicznej.
