Aktualizacja zaleceń leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów
Autor: Alicja Kostecka
Data: 29.01.2020
Źródło: EULAR recommendations for the management of rheumatoid arthritis with synthetic and biological disease-modifying antirheumatic drugs: 2019 update. Smolen JS, Landewé RBM, Bijlsma JWJ I wsp. Ann Rheum Dis. 2020 Jan 22
Zalecenia dotyczące prowadzenia leczenia w reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS) przygotowane przez panel ekspertów stanowią istotną pomoc dla reumatologów w warunkach codziennej praktyki. Dodatkowo publikacja obejmuje wskazówki dla naukowców odnośnie aktualnych potrzeb co do prowadzenia badań naukowych oraz wyznacza obszar działań dla pracowników ochrony zdrowia, w tym osób odpowiedzialnych za organizację opieki medycznej i dostępność do leczenia farmakologicznego.
Wprowadzenie zmian w rekomendacjach leczenia RZS były szeroko omawiane na międzynarodowych konferencjach dla reumatologów w 2019 roku. Aktualizacja dotyczy dokumentu stworzonego trzy lata temu, w 2016 roku.
Wśród zasad nadrzędnych leczenia RZS pojawił się dodatkowy punkt „D”, w którym podkreślono, iż z uwagi na złożoność patomechanizmu i obrazu klinicznego choroby pacjent w trakcie długoterminowej opieki w okresie swojego życia może wymagać różnych leków o różnym mechanizmie działania, dlatego należy chorym zapewnić dostęp do wielu leków.
Nie zmieniły się podstawowe zasady leczenia. Metotreksat jest lekiem z wyboru w leczeniu RZS. Strategia terapii ukierunkowanej na cel, pozostała nadrzędną regułą. Rekomendacja dotycząca stosowania glukokortykosteroidów (GKS) pozostała w tym samym brzmieniu, zwiększyła się natomiast siła tego zalecenia. GKS powinny być rozważane w chwili rozpoznania, równocześnie z rozpoczęciem stosowania metotreksatu, jako terapia inicjująca i/lub w dalszym etapie leczenia przy konieczności zmiany leku na inny klasyczny LMPCh; zawsze jako terapia „pomostowa” – z zaznaczeniem stosowania możliwie niskiej, skutecznej dawki oraz przez odpowiednio krótki czas z uwagi na działania niepożądane.
Nieznacznie zmieniono brzmienie zalecenia numer 8. Chorzy, którzy nie odpowiedzieli na leczenie pierwszego etapu, u których są obecne czynniki złego rokowania powinni mieć dołączony kolejny lek modyfikujący przebieg choroby (LMPCh): biologiczny lub celowany syntetyczny (wcześniej użyto stwierdzenia należy rozważyć).
Zmiany w rekomendacjach pkt. 10 i 11 mają związek z lekami należącymi do inhibitorów JAK, które wobec coraz większej liczby danych odnośnie ich skuteczności zostały wpisane jako równorzędna alternatywa dla biologicznych LMPCh. Ponadto pojawiła się zachęta do stosowania leków o różnych mechanizmach działania (np. gdy wykazano nieskuteczność dla jednego leku z grupy inhibitorów TNF alfa wówczas pacjent może otrzymać kolejny inhibitor TNF lub lek o innym mechanizmie (w roku 2016 sugerowano korzyści wynikające z włączenia kolejnego leku należącego do grupy inhibitorów TNF).
Ze szczegółami rekomendacji leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów z 2019 roku można zapoznać się na stronach internetowych czasopisma „Annals of the Rheumatic Diseases”.
Wśród zasad nadrzędnych leczenia RZS pojawił się dodatkowy punkt „D”, w którym podkreślono, iż z uwagi na złożoność patomechanizmu i obrazu klinicznego choroby pacjent w trakcie długoterminowej opieki w okresie swojego życia może wymagać różnych leków o różnym mechanizmie działania, dlatego należy chorym zapewnić dostęp do wielu leków.
Nie zmieniły się podstawowe zasady leczenia. Metotreksat jest lekiem z wyboru w leczeniu RZS. Strategia terapii ukierunkowanej na cel, pozostała nadrzędną regułą. Rekomendacja dotycząca stosowania glukokortykosteroidów (GKS) pozostała w tym samym brzmieniu, zwiększyła się natomiast siła tego zalecenia. GKS powinny być rozważane w chwili rozpoznania, równocześnie z rozpoczęciem stosowania metotreksatu, jako terapia inicjująca i/lub w dalszym etapie leczenia przy konieczności zmiany leku na inny klasyczny LMPCh; zawsze jako terapia „pomostowa” – z zaznaczeniem stosowania możliwie niskiej, skutecznej dawki oraz przez odpowiednio krótki czas z uwagi na działania niepożądane.
Nieznacznie zmieniono brzmienie zalecenia numer 8. Chorzy, którzy nie odpowiedzieli na leczenie pierwszego etapu, u których są obecne czynniki złego rokowania powinni mieć dołączony kolejny lek modyfikujący przebieg choroby (LMPCh): biologiczny lub celowany syntetyczny (wcześniej użyto stwierdzenia należy rozważyć).
Zmiany w rekomendacjach pkt. 10 i 11 mają związek z lekami należącymi do inhibitorów JAK, które wobec coraz większej liczby danych odnośnie ich skuteczności zostały wpisane jako równorzędna alternatywa dla biologicznych LMPCh. Ponadto pojawiła się zachęta do stosowania leków o różnych mechanizmach działania (np. gdy wykazano nieskuteczność dla jednego leku z grupy inhibitorów TNF alfa wówczas pacjent może otrzymać kolejny inhibitor TNF lub lek o innym mechanizmie (w roku 2016 sugerowano korzyści wynikające z włączenia kolejnego leku należącego do grupy inhibitorów TNF).
Ze szczegółami rekomendacji leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów z 2019 roku można zapoznać się na stronach internetowych czasopisma „Annals of the Rheumatic Diseases”.
