Bezpieczeństwo stosowania leków biologicznych w populacji pediatrycznej
Autor: Alicja Kostecka
Data: 20.05.2019
Źródło: Safety of biological agents in paediatric rheumatic diseases: A real-life multicenter retrospectivestudy using the JIRcohorte database. Joint Bone Spine. 2019 May;86(3):343-350.
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności
Retrospektywna analiza danych wieloośrodkowych, pochodzących z tzw. obserwacji „real -life” wskazuje na korzystny profil bezpieczeństwa leków biologicznych stosowanych w populacji pediatrycznej z zapalnymi chorobami reumatycznymi. Dużą zaletą badań z tego typu jest obserwacja prowadzona w ramach codziennej praktyki klinicznej.
Wyniki oparto na analizie danych gromadzonych prospektywnie i retrospektywnie w ramach platformy Juvenile Inflammatory Rheumatism cohort, gromadzącej dane dotyczące leczenia biologicznego z 15 reumatologicznych ośrodków pediatrycznych w Szwajcarii, Francji, Belgii i Maroku.
W sumie analizą objęto dane kliniczne pochodzące od 813 pacjentów, co odpowiada 1179 ordynacjom leku biologicznego. Okres obserwacji wynosił 4,7±3,1 lat. W większości przypadków byli to chorzy z rozpoznaniem młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów - MIZS (84%). Częstość występowania zdarzeń niepożądanych (adverse events, AE) wynosiła w analizowanej populacji 12,2/100 pacjeno-lat. W większości przypadków miały one charakter łagodny lub umiarkowany, odpowiednio 46% i 39%. Częstość ciężkich zdarzeń niepożądanych wynosiła 3,9/100 pacjento-lat. Wśród bardzo ciężkich AE były między innymi przypadki zespołu aktywacji makrofagów (macrophage activation syndrome, MAS), chłoniak Hodgkina, posocznica, zmiany demielinizacyjne OUN. Najczęstszą infekcją wymagającą hospitalizacji lub dożylnej antybiotykoterapii był półpasiec. Nie odnotowano natomiast w trakcie leczenia biologicznego przypadków gruźlicy. Obserwowano jedynie pojedyncze przypadki (n=6) zespołu toczniopodobnego lub indukcji przeciwciał ANA związanych z leczeniem, we wszystkich w związku z terapią inhibitorami TNF alfa. Lekiem w przypadku, którego najczęściej obserwowano odchylenia parametrów morfotycznych krwi był tocilizumab – najczęstszym powikłaniem była leukopenia, a następnie MAS.
Czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia AE, w tym ciężkich, było jednoczesne stosowanie leków immunosupresyjnych (azatiopryny, sulfasalazyny, cyklosporyny, leflunomidu, hydroxychlorochiny), za wyjątkiem metotreksatu. Jednoczesne stosowanie glkikokortykoidów wpływało na zwiększenie ryzyka AE o charakterze łagodnym i umiarkowanym. Lekami biologicznymi, częściej niż inne, związanymi z występowaniem AE były kanakinumab, tocilizumab i infliximab. Obserwacja ta wymaga jednak weryfikacji w dalszych badaniach, ponieważ w przypadku przynajmniej niektórych leków (np. kanakinumabu) może być związana z powikłaniami w przebiegu samej choroby (np. MAS w przebiegu układowej postaci MIZS). Liczba stosowanych leków biologicznych nie korelowała z ryzykiem wystąpienia AE.
W sumie analizą objęto dane kliniczne pochodzące od 813 pacjentów, co odpowiada 1179 ordynacjom leku biologicznego. Okres obserwacji wynosił 4,7±3,1 lat. W większości przypadków byli to chorzy z rozpoznaniem młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów - MIZS (84%). Częstość występowania zdarzeń niepożądanych (adverse events, AE) wynosiła w analizowanej populacji 12,2/100 pacjeno-lat. W większości przypadków miały one charakter łagodny lub umiarkowany, odpowiednio 46% i 39%. Częstość ciężkich zdarzeń niepożądanych wynosiła 3,9/100 pacjento-lat. Wśród bardzo ciężkich AE były między innymi przypadki zespołu aktywacji makrofagów (macrophage activation syndrome, MAS), chłoniak Hodgkina, posocznica, zmiany demielinizacyjne OUN. Najczęstszą infekcją wymagającą hospitalizacji lub dożylnej antybiotykoterapii był półpasiec. Nie odnotowano natomiast w trakcie leczenia biologicznego przypadków gruźlicy. Obserwowano jedynie pojedyncze przypadki (n=6) zespołu toczniopodobnego lub indukcji przeciwciał ANA związanych z leczeniem, we wszystkich w związku z terapią inhibitorami TNF alfa. Lekiem w przypadku, którego najczęściej obserwowano odchylenia parametrów morfotycznych krwi był tocilizumab – najczęstszym powikłaniem była leukopenia, a następnie MAS.
Czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia AE, w tym ciężkich, było jednoczesne stosowanie leków immunosupresyjnych (azatiopryny, sulfasalazyny, cyklosporyny, leflunomidu, hydroxychlorochiny), za wyjątkiem metotreksatu. Jednoczesne stosowanie glkikokortykoidów wpływało na zwiększenie ryzyka AE o charakterze łagodnym i umiarkowanym. Lekami biologicznymi, częściej niż inne, związanymi z występowaniem AE były kanakinumab, tocilizumab i infliximab. Obserwacja ta wymaga jednak weryfikacji w dalszych badaniach, ponieważ w przypadku przynajmniej niektórych leków (np. kanakinumabu) może być związana z powikłaniami w przebiegu samej choroby (np. MAS w przebiegu układowej postaci MIZS). Liczba stosowanych leków biologicznych nie korelowała z ryzykiem wystąpienia AE.
