Czy nadżerki zobrazowane w badaniu rezonansu magnetycznego są specyficzne dla RZS?
Autor: Alicja Kostecka
Data: 30.05.2018
Źródło: AK/Are MRI-detected erosions specific for RA? A large explorative cross-sectional study. Ann Rheum Dis. 2018 Jun;77(6):861-868.
Nieodłącznym elementem patofizjologii RZS jest przewlekły stan zapalny stawów z postępującą destrukcją ich struktury i powstawaniem nadżerek.
Definicja nadżerek charakterystycznych dla RZS uwidocznionych w badaniu radiograficznym obejmuje występowanie trzech nadżerek w zakresie stawów PIP, MCP, nadgarstków i/lub MTP.
Badanie rezonansu magnetycznego (MR) jest techniką bardziej czułą i dokładną w porównaniu z radiologią klasyczną i jest preferowana zwłaszcza w przypadku krótkiego czasu występowania objawów, przy rozpoznaniu wczesnego zapalenia stawów. Nadżerki są obserwowane również w innych niż RZS zapaleniach stawów, jak i u osób bez dolegliwości bólowych stawowych. Liczba nadżerek wzrasta wraz z wiekiem.
Aktualnie nie ma definicji nadżerek charakterystycznych dla RZS zobrazowanych w badaniu MR.
Analizowano skany MR stawów MCP (śródręczno-paliczkowych) i MTP (śródstopno-paliczkowych) pacjentów diagnozowanych z powodu wczesnego zapalenia stawów (czas trwania objawów <2 lat, n=598). Dokonano porównania nadżerek występujących u chorych z ostatecznym rozpoznaniem RZS (na podstawie kryteriów z 1987 lub z 2010r., n=238) ze zmianami obserwowanymi u chorych z innymi typami zapalenia stawów. Ponadto wykonano badania u 193 bezobjawowych ochotników. W ocenie nadżerek zastosowano system punktacji RAMIS oraz ocenę liczby nadżerek, zaawansowania, lokalizację, współwystępowanie innych cech zapalenia stawów tj. obrzęk szpiku, zapalenie błony maziowej. W analizie nadżerek stawowych dokonano podziału osób badanych na podgrupy wiekowe osób badanych<40, 40-60, >60r.ż.
Na tej postawie wykazano, iż dla pacjentów z RZS najbardziej charakterystyczne są nadżerki z oceną stadium >2 oraz z lokalizacją MTP5 (specyficzność 98%-100% i 90%-98% w zależności od grupy wiekowej). Nadżerki MTP1 były specyficzne dla RZS tylko u osób <40 r.ż. natomiast nadżerki z innymi cechami stanu zapalnego w MR- dla osób >60 roku życia. Biorąc pod uwagę grupę z wczesnym zapalaniem stawów tak zdefiniowane nadżerki występowały u 29% chorych z rozpoznaniem RZS.
Porównując chorych z RZS do chorych z innymi zapaleniami stawów charakterystyczne dla RZS pozostawały nadżerki w stadium>2, MTP5 oraz MTP1 u osób <40 r.ż. , natomiast nadżerki z obecnością innych cech stanu zapalnego traciły na specyficzności.
Charakterystyka nadżerek w badaniu MR (z uwzględnieniem lokalizacji, zaawansowania itp..) w zakresie stawów MTP i MCP u osób bez RZS i z RZS w dużej mierze była zbliżona. Mimo zdefiniowania najbardziej charakterystycznych dla RZS nadżerek, ich obecność w badanej grupie z „nowym rozpoznaniem” RZS stwierdzono w niewielkim odsetku chorych. U osób z wczesnym zapaleniem stawów należy obraz MR interpretować w powiązaniu z innymi danymi klinicznymi.
Badanie rezonansu magnetycznego (MR) jest techniką bardziej czułą i dokładną w porównaniu z radiologią klasyczną i jest preferowana zwłaszcza w przypadku krótkiego czasu występowania objawów, przy rozpoznaniu wczesnego zapalenia stawów. Nadżerki są obserwowane również w innych niż RZS zapaleniach stawów, jak i u osób bez dolegliwości bólowych stawowych. Liczba nadżerek wzrasta wraz z wiekiem.
Aktualnie nie ma definicji nadżerek charakterystycznych dla RZS zobrazowanych w badaniu MR.
Analizowano skany MR stawów MCP (śródręczno-paliczkowych) i MTP (śródstopno-paliczkowych) pacjentów diagnozowanych z powodu wczesnego zapalenia stawów (czas trwania objawów <2 lat, n=598). Dokonano porównania nadżerek występujących u chorych z ostatecznym rozpoznaniem RZS (na podstawie kryteriów z 1987 lub z 2010r., n=238) ze zmianami obserwowanymi u chorych z innymi typami zapalenia stawów. Ponadto wykonano badania u 193 bezobjawowych ochotników. W ocenie nadżerek zastosowano system punktacji RAMIS oraz ocenę liczby nadżerek, zaawansowania, lokalizację, współwystępowanie innych cech zapalenia stawów tj. obrzęk szpiku, zapalenie błony maziowej. W analizie nadżerek stawowych dokonano podziału osób badanych na podgrupy wiekowe osób badanych<40, 40-60, >60r.ż.
Na tej postawie wykazano, iż dla pacjentów z RZS najbardziej charakterystyczne są nadżerki z oceną stadium >2 oraz z lokalizacją MTP5 (specyficzność 98%-100% i 90%-98% w zależności od grupy wiekowej). Nadżerki MTP1 były specyficzne dla RZS tylko u osób <40 r.ż. natomiast nadżerki z innymi cechami stanu zapalnego w MR- dla osób >60 roku życia. Biorąc pod uwagę grupę z wczesnym zapalaniem stawów tak zdefiniowane nadżerki występowały u 29% chorych z rozpoznaniem RZS.
Porównując chorych z RZS do chorych z innymi zapaleniami stawów charakterystyczne dla RZS pozostawały nadżerki w stadium>2, MTP5 oraz MTP1 u osób <40 r.ż. , natomiast nadżerki z obecnością innych cech stanu zapalnego traciły na specyficzności.
Charakterystyka nadżerek w badaniu MR (z uwzględnieniem lokalizacji, zaawansowania itp..) w zakresie stawów MTP i MCP u osób bez RZS i z RZS w dużej mierze była zbliżona. Mimo zdefiniowania najbardziej charakterystycznych dla RZS nadżerek, ich obecność w badanej grupie z „nowym rozpoznaniem” RZS stwierdzono w niewielkim odsetku chorych. U osób z wczesnym zapaleniem stawów należy obraz MR interpretować w powiązaniu z innymi danymi klinicznymi.
