Czy owoce powinny znaleźć się w diecie chorych na dnę moczanową?

Zalecenia dietetyczne dla osób chorujących na dnę moczanową (DM) wskazują na ograniczenie spożycia produktów zawierających HFCS. Czy pacjenci powinni również ograniczać konsumpcję owoców?

Dotychczasowe dane jednoznacznie wskazują na związek spożywania artykułów spożywczych zawierających fruktozę z ryzykiem hyperurykemii. Fruktozę zawierają m.in. owoce, sacharoza, a także środek stosowany w przemyśle spożywczym HFCS (high fructose corn syrup, syrop kukurydziany o wysokiej zawartości fruktozy). Zalecenia dietetyczne dla osób chorujących na dnę moczanową (DM) wskazują na ograniczenie spożycia produktów zawierających HFCS. Czy pacjenci powinni również ograniczać konsumpcję owoców? Odpowiedzi na to pytanie podjęli się Nakagawa i wsp. analizując dotychczasowe piśmiennictwo pod kątem wpływu spożycia owoców na hyperurykemię i ryzyko DM.

Ocena wpływu spożycia owoców na stężenia kwasu moczowego w surowicy jest problemem złożonym, gdyż świeże owoce zawierają szereg innych substancji mogących interferować z przemianami kwasu moczowego w organizmie. Należy do nich m. in. błonnik, który zwalnia wchłanianie fruktozy w jelicie, potas (korzystnie wpływający na układ sercowo-naczyniowy), czy katechiny i flawonoidy (działające antyoksydacyjnie). Wyniki dotychczasowych obserwacji potwierdzają korzystny wpływ witaminy C (w tym tej zawartej w owocach) na obniżenie stężenia KM w surowicy, głównie w mechanizmie zwiększonego wydalania KM, ale także poprzez wpływ na prooksydacyjne działanie fruktozy.

Poszczególne rodzaje owoców zawierają zróżnicowaną ilość fruktozy. Zawartość tego związku w owocach jest zmienna i zależna m.in. od dojrzałości, czy warunków środowiskowych. Niekorzystny wpływ na hyperurykemię może mieć spożywanie soku pomarańczowego, zawierającego dużą ilość fruktozy. Zdecydowanie mniejsze ilości zawierają soki z innych owoców np. jabłek. Owocem będącym szczególnie w kręgu zainteresowań w ostatnich latach są czereśnie. Wykazano, że spożywanie czereśni obniża stężenia KM w surowicy i zmniejsza częstość ostrych epizodów DM. Efekt ten związany jest prawdopodobnie z hamowaniem oksydazy ksantynowej oraz działaniem urykozurycznym. Dodatkowym elementem działającym na korzyść spożywania świeżych owoców jest obserwacja, iż u osób stosujących dietę DASH (propagującą m.in. owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, z ograniczeniem spożycia mięsa) obserwowano obniżenie stężenia kwasu moczowego (KM) w surowicy. Spożywanie warzyw i owoców wpływa na alkalizację moczu i ułatwia wydalanie KM.

Dotychczasowe wyniki badań są sprzeczne co do oceny wpływu spożycia owoców na stężenia KM w surowicy, na co wpływ mają trudności metodologiczne obiektywizacji danych (często badania oparte na analizie wywiadu). Konkludując badacze zalecają spożywanie świeżych owoców, o niskiej zawartości fruktozy, w szczególności czereśni.